Heimskringla - 25.09.1946, Blaðsíða 35

WINNIPEG, 25. SEPT. 1946
HEIMSKRINGLA
35. SIÐA
Narrows-bygðina þegar skólinn
væri úti, og halda fyrirlestra um
Social Credit. En tveim vikum
áður en skólinn var úti, gaf Mr.
Bracken, þá forsætisráðherra
Manitoba, það í skyn að fylkis-
kosning yrði haldin 27. júlí.
Án þess að hafa nokkra hug-
mynd um eða löngun til að lenda
út í kosningar, fór eg samt eftir
ákvörðun og hélt fyrirlestra á
eftirfylgjandi stöðum: Silver
Bay, Darwin, Hayland, Eriks-
dale, Lundar. Fann eg glöggt að
áhugi fólks á þessari nýju stefnu j
óx dag frá degi, og áður en mig
varði var eg kosin til að bera
fána Social Credit í kosningunni
sem var í vændum.
Eg vil geta þess að Social Credit
flokkut var eiginlega ekki kom-
inn á stofn í Manitoba um það
leyti, svo það var lítið um hjálj>- j
ina nema frá vinum og kunningj-
um í kjördæminu sjálfu. En eg
ferðaðist um alt kjördæmið og
hélt 20 fyrirlestra á 27 dögum.
, Síðustu þrjá dagana var eg að-
stoðuð af Walter Kuhl, M.P., frá
Alberta, sem talaði í Lundar,
Eriksdale og Oak Point. Hjálm-
ar Gíslason talaði fyrir mínu
máli einu sinni eða tvisvar, og
Jónas Thorsteinsson, sem var þá
nemandi minn á Jóns Bjarnason-
ar skóla, bauðst til að ferðast út
í kjördæmið og hjálpa mér á
ýmsan hátt.
Kosningaúrslitin urðu sú að eg
var kosin með nægilegum meiri-
hluta, og geteg ekki lýst þeirri
ánægju sem eg varð fyrir að fólk-
ið í kjördæminu þar sem eg var
fædd og uppalin skildi þannig
sýna svo mikið traust til min.
Fjórir aðrir Social Credit sinn-1
ar voru kosnir ásamt mér.
Svo stóð á við kosninga-úrslit,
kjördæminu, sem sagði að hann' “Þareð Canada er sjálfstætt ríki
og nefnd hans skildu hvernig í með stjórnarskrá sem bygð er á
þessu lægi og væru því ekki mót- fullkomnu þjóðræði;
f allmr. Samt aleit eg það nauð- . sjáltstæ5u |,jíl5.
syn egt a s yra þe a .. stjórnar ríki hefir æðsta úrskurð-
folkinu og reðst i það að fara u. ^ ^ hvaða .
i kjordæmið a hvern helgi — h , , bióðar.
því eg kendi á Jóns Bjamasonar [anfur Pað skul* lla,a a< W°i5!,r |
skóla til árfoka - og halda þar buskaP"um;
fundi. Eftir það var engin kvört- Þareð yf.rfijotanlegar auð -
un um þetta frá mínum kjósend- uppsprettur landsms og omot-
um, enda þótt það væri borið út. mudanlegur kraftur þjoðarmnar
t ••* eA-e+óirUrtu til framleiðslu nægja til þess að
sem svik af oðrum, serstaklega . 6J. , .f ,
mótstöðumönnum Social Credit. j fluastl hor6ari haf. hags-
En til allrar ógsefu vom pen-1 munalegt oryggi og frjalsræði -
ingavöldin of sterk til þess að Þatta ff1" ata-ennmgur þra.r;
, ® , , , .. ,___Þareð nuverandi astand fa-
Mr. Aberhart gæti framfylgt, öryggisskorts og
Social Credit stefnunni í Al-1 ar’ neyöar, oryggissxorts g
berta. öll löggjöf til að koma á bjargarleys.3 sannar að folkxð
Social Credit var gerð ónýt af hefir ekkl Það vald sem Það með
yfirréttinum og af Liberal re^u a’
stjórninni í Ottawa.
Auk þess að sinna hinum . * .... .
vanalegu þingmannsstörfum not- er truað fyrir velferð folks.ns .
aði eg öll tækifæri að bera fram Þessu að ver skornrn a
mái mitt á þinginu, og reyndi að sambandsþmg Canada að tryggja
halda lifandi þeirri þekkingu, íeb11 Pje8stJ0™at tettmd.
sem fólkið hafði aflað sér um SU1 ”eð Þ" að sklPa Þe8ar
Social Credit. Það er helzt tvent svo fyr.r að v.ðe.gand. stofnan.r
sem eg vil minnast á sem sýnis- Þjoðarmnar, serstaklega bank-
horn af því sem eg bar fram á W ha8‘ PalllllS s,jotnarat:
hofnum smum, að þær veitx folki
ÞaðUer eitt af mörgu, sem er la"dsllls Þa« ásta"d eS P"”" atð
við þingstjóm, að sel» Það Prair »8 sel“ unt er að
koma í framkvæmd.”
Er því hér með lýst yfir af
þjóðræðisþingi Manitoba, sem
flokkur hafði meiri-
að enginn xau.rvar.uaa laurur ...u.r a ,
hluta, en flokkur Mr. Brackens,
forsætisráðherrans, sem þá var
Liberal-Progressive, hafði unnið,
23 sæti úr 55, sem var töluvert
meir en nokkur annar flokkur. j
En reglan er sú, að enginn
flokksforingi má skipa ráðuneyti
nema hann hafi fylgi meirihlut-
ans á þinginu. Barst þá að því|
að farið var fram á við þessa
fimm S. C. þingmenn, að þeir
gerðu samning við Mr. Bracken
að gefa honum sitt fylgi svo |
lengi sem það kom ekki í bága
við grundvallaratriði Social |
Credit stefnunnar. 1 fyrstu var
eg þessu mótfallin, og mér varð j
svo illa við þegar þetta var á-
kveðið, að eg gerði mér ferð til ’
Edmonton til að ráðgast um þetta
við Mr. Aberhart, forsætisráð-
herrann í Alberta.
En Mr. Aberhart var þá von-
góður um að koma á Social
Credit fyrirkomulaginu í Al-
berta á eftirfarandi 18 mánuðum
og hann sá greinilega að ef Mr.
Bracken væri upp á okkar fylgi
komirin, þá gætum við, þegar
hann kom á Social Credit löggjöf
í Alberta, heimtað af Mr. Brack-
en að gera hið sama eða að draga
til baka okkar fylgi, og ganga
aftur til kosninga. Mér skildist
þetta vera gott ráð svo lengi sem
kjósendur okkar skildu það. —
Þegar eg kom frá Alberta lá fyr-
ir bréf til mín frá forseta Social
Credit nefndarinnar í St. George
aðdáanlegt
hver þingmaður sem er getur
lagt fyri hvern ráðunaut spum-
ingu um það efni sem hann ræð-
ur yfir, og ráðunautur verður
að gefa svar eins fullkomlegt og
unt er.
Á fimtudaginn 3. febrúar 1938
lagð ieg eftirfylgjandi spuming-
ar fyrir Hon. Stuart Garson, sem
þá var fjármálaráðherra:
1. Hvaða peningaupphæð var
tekin til láns árið 1916 til að
borga fyrir stjrónarbygginguna
í Manitoba?
2. Hvaða upphæð hefir verið
borguð fram á þennan dag á
skuldinni?
Tillagan V(pr samþykt með 28
atkvæðum en 19 á móti, og var
send til Ottawa þingsins.
Skömmu síðar meðtók eg eft-
irfylgjandi bréf frá Major C. H.
Douglas:
London, 4. maí, 1939
Miss Halldórson, M.L.A.
(þingkona)
Þinghúsi, Winnipeg,
Manitoba, Canada.
Kæra Miss Halldórson:
Eg hefi lesið með mikilli á-
nægju, útdráttinn úr þingtíðind-
um Manitoba þingsins frá 13.
3. Hvaða upphæð er enn ó- apj-fl 1939 og tjái þér hér með
borguð? I innilegasta samfögnuð minn út
4. Ef haldið er áfram að borgaj af atkvæðagreiðslunni sem þar
skuldina á líkan hátt og í fortíð- fór fram.
inni, hvenær mun þá skuldin
verða borguð?
Svör Mr. Garson vom á þessa
leið:
1. Skuldin var upphaflega $9,-
379,000.
2. Upphæð borguð fram á 30.
apríl, 1937, $9,549,995.
3. Upphæð óborguð, $8,578,-
496.
Eg veiti því sérstaka eftirtekt,
að C. C. F. þingmennimir og
tveir þingmenn úr Verkamanna-
flokknum, greiddu atkvæði á
móti tillögu þinni til þingsálykt-
unar.
Oss, hér á Englandi, er það
algerlega ljóst, að verkamanna-
flokkurinn fylgir því sem honum
er falið af alþjóða auðvaldinu,
kosninguna sem haldin var í
apríl 1941.
Síðan hefi eg aftur verið að
stunda skólakenslu, en samt altaf
með hliðsjón á Social Credit
stefnunni, sem er nú mikið að
breiðast út, mest í Canada, en
einnig á Englandi, í Ástralíu, í
Nýja Sjálandi og að minna leyti
í öðmm löndum.
En breyting sú er eg barðist fyr-
ir á þinginu er enn nauðsynlegri
nú en þá, því að eftir því sem1
lengur dregst að breyta peninga:
fyrirkomulaginu, eftir því nær
auðvaldið sterkari tökum á frelsi
almennings. Það hefir verið við-
urkent af mörgum háttstandandi
mönnum, svo sem Wilson Banda-
ríkjaforseta, William Jennings
Bryant, Frederick Loddy (heims-
frægum vísindamanni) og fl., að
okkar peningafyrirkomulag er
aðal ástæðan fyrir styrjöldum.
Social Credit skýrir þetta á þann
hátt, að þegar ekki er hægt að
selja það sem landið framleiðir,
vegna skorts á kaupmagni, þá
reynir stjórnin að öðlast markaði
í öðmm löndum til þes að af-
stýra atvinnuleysi. En ef mörg
eða öll lönd em í samslags á-
standi, verður svo mikil keppni
um utanlands markaði að það
lendir út í stríð. Fyrir síðasta
stríð var Canada að senda jám-
vöm (scrap iron) til Japan þang-
að til fáum dögum fyrir stríðið
— og Englandsbankinn lánaði
Þýzkalandi miljónir punda fá-
um mánuðum áður en stríðið
skall á, til þess að þýzkarar gætu
keýpt inn enskar vömr, mest-
megnis til notkunar í stríðinu.
Það er mjög efasamt að Þýzka-
land hefði getað hafið stríðið sem
nú er afstaðið án hjálpar stór-
bankanna.
I sambandi við galla á peninga
fyrikomulaginu nefni eg aðeins
eitt annað atriði sem veldur mikl
um bágindum í dag, og það em
verkföllin. Liberal stjórnin í
Ottawa sýnist álíta að úr þeim
sé hægt að ráða með sáttmálum
milli verkamanna og félaganna.
En tilfellið er að verkföllin stafa
af því að peninga fyrirkomulagið
er úrelt. Verkamennirnir þurfa
hærra kaup en þeir hafa, vegna
þess að verð á öllum vömm er
bólgið með skattálögum. En ef
verkveitendur veita hærra kaup,
taka þeir það til bragðs að hækka
verð á framleiðslunni; því ef
nægilegt kaup er borgað, án
verðhækkunar, er ábatinn ónóg-
ur, en ef ábatinn er nógur, er
kaupið of lágt. Kaupmagnið er
ekki nóg til að kröfum beggja
aðila geti verið fullnægt. En i
þessu sambandi er Liberal
stjórnin ráðþrota og sýnist ekki
vita hvað hún eigi að taka til
bragðs nema til bráðabirgða. —
C. C. F. flokkurinn vill, að mér
skilst, að stjórnin taki við allri
framleiðslu að rúsneskum sið. —
Að kaupið mundi hækka með
þessu móti er alls ekki líklegt, ef
engin breyting yrði gerð á pen-
ingafyrirkomulaginu. Svo verð-
ur maður að gá að því, að eftir
því sem stjómin tekur að sér
meira vald yfir framleiðslunni,
eftir því minkar frelsi einstak-
lingsins. Og þegar stjórnin ræð-
ur algerlega yfir framleiðslu og
útbýting, þá er einstaklingurinn
orðinn að peði í höndum stjóm-
arinnar, eins og við vitum að á
sér stað á Rússlandi í dag.
Ef Social Credit hugmyndinni
væri framfylgt, og auðvaldið
væri svift þessu valdi yfir kaup-
magni fólksins og stjórnin hag-
nýtti sér það vald yfir peninga
útbreiðslunni, sem er réttilega
hennar, þá gæti hún útbýtt nóg-
um peningum án okurs (debt
free) til að koma á jafnvægi
milli framleiðslunnar og kaup-
magns fólksins, og mundi hún
útbýta þeim meðal einstaklinga
á tvo vegu: (1) sem mánaðarlegri
borgun, (2) sem verðlækkun á
öllum vömm.
Þeir sem vinna á verkstæðun-
um mundu þá ekki finna hjá sér
TIL HEIMSKRINGLU
SEXTUGRAR
Sextíu árin sögu stór,
svifni em í tímans skaut.
Eins þótt eitthvað velktust skór,
andi og stefna héldu braut.
Þinn var andinn aldrei veill,
af því hlaust þú sigurför,
þú ert okkar þjóðarheill,
þrautalending andansknör.
Þú hefir haldið beina braut,
byljir þó að hvæstu um svið.
Unnið marga orða þraut,
með andann frjálsa þér við hlið.
Nú sextíu ár þú söngst þitt lag,
söngrödd þín er skýr og há.
Undra margt er í þeim brag,
sem enginn landi gleyma má.
Alt fram á þitt efsta kvöld,
af öllum frjálsum skalt þú hýst.
Lífs þá bila og bresta tjöld,
betri staðinn færð þú víst.
John S. Laxdal
þörf til að stöðva framleiðsluna
með verkföllum til þess að reyna
að afla sér hærra kaups, en fólk-
ið yfirleitt mundi þá vita fyrir
víst að þess meir sem framleitt
væri, þess meir yrði þeirra end-
urgjald.
Vil eg nú að síðustu skora á
almenning að hugsa alvarlega
um þessi mál því nauðsynin er
svo biýn. Vegna þess að eyði-
leggingin á stríðstímunum var
svo stórkostleg, og vegna þess
að svo miklum peningum var út
býtt í sambandi við stríðið, þá er
enn markaður fyrir framleiðsl-
una jafnvel undir núverandi fyr-
irkomulagi. Hvað lengi þetta
mun standa er óvíst. En að að því
komi að framleiðsluna verði ekki
hægt að selja, er eins víst eins
og að nótt fylgir degi — nema að
peningafyrirkomulaginu verði
breytt. Annars verður viðskifta-
kreppa, og svo mikil samkepni
um utanlands markaði, að það
lendir út í hið þriðja heimsstríð.
4. 1 stuttu máli, það yrði mjög Cg skjpaj- sá flokkur nú að miklu
erfitt að reikna út hvenær skuld- þann sess, sem gamli frjáls-
in yrði borguð að fullu.
lyndi flokkurinn áður skipaði.
En næsta dag bar Winnipeg Sá flokkur leitast ávalt við að
Tribune fregn um þessar spum-! ná takmarki sínu með þvingandi
ingar og þessi svör. Viðvíkjandi skattálögum og skrifstofuvaldi
fjórðu spurningunni, sem ekki Sem annast um framkvæmdirn-
var svarað af Mr. Garson, út- ar. Á Englandi talar hann máli
reiknaði ritstjóri blaðsins að eft- ráðstjómarinnar rússnesku, og
ir þessari aðferð mundi bygging- um samband hennar við alþjóða
in verða skuldlaus árð 2442
Þama sér maður að á seytján
ámm borgaði almenningur í
Manitoba 9 miljón dollara í rent-
um, en minkaði skuldina aðeins
eina miljón dollara, og að það
auðvaldið verður tæplega efast.
Með beztu óskum,
þinn einlægur,
C. H. Douglas
Árið 1939, þegar stríðið skall á,
CONGRATULATIONS to HEIMSKRINGLA
on this its 60th Anniversary
September 25th 1946
The North Star
Co-operative Creamery
Association Limited
ARBORG :: MANITOBA
H. V. RENESSE, forstjóri síðan 1916
mundi taka 500 ár að borga fyrir tók Mr. Bracken það til bragðs
þessa einu byggingu. Þetta er að gera samsteypu af öllum
aðeins eitt sýnishom af núver- flokkunum á þinginu. Gaf hann
andi fjársýslu aðferðum. j fyrir þessu þá ástæðu, að sam-
A þriðjudaginn 13. apríl 1939 vinna á stríðstímanum væri svo
lagði eg fyrir þingið eftirfylgj- nauðsynleg. Eitt gmndvallar
andi tillögu til þingsályktunar: atriði samsteypunnar var stuðn-
| ingur Sirois Report, sem ráðlagði
að alt eða þvínær alt vald yfir
sköttum yrði samandregið undir
umsjón Ottawa-stjómarinnar (en
ekki fylkjanna). !
j Þar sem Social Credit kenn-
ingin er algerlega mótstæð því
að vald yfir einstaklingum sé
samandregið í fárra manna
höndum, þá gat eg ekki séð
mér fært að styðja þessa
samsteypu. En eg var aðeins ein (
af þremur á þinginu sem stóðu
fyrir utan hana. Hinir voru
Lewis St. George Stubbs og Gen-
eral Ketchen.
En hvort sem það var vegna
þess að fólkinu fanst það mega
til að standa með stjórninni á
stríðstímanum, eða hvort það var
fyrir aðrar ástæður, þá varð eg
fyrir þeim vonbrigðum að missa

2'
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiniiiiiiiimiiiiii
Congratulations
to
Heimskringla
on this its 6oth Anniversary
September 2yth 1946
Keystone Fisheries Limited
G. F. JÓNASSON, framkvæmdarstjóri
272 MAIN STREET :: WINNIPEG, MAN.