Heimskringla - 25.09.1946, Blaðsíða 38

sawrnmesí
38. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 25. SEPT. 1946
EFISISYFIRLIT DÝRA-
SAGNA OG MUNNMÆLA
Furðulegt er það að Ný-íslend-
ingar skuli aldrei hafa reynt að
ávinna sér frægð fyrir dýrasögur
fremur en ljóðagerð, sem margir
af okkar þjóðflokki mundu vilja
verja stórfé til að komast hjá að
kaupa.
I því efni sem öðru hefir
'bræðrum vorum heima farist
betur en oss. Heilar bækur um
dýrin eftir þeirra mestu meist-
ara hafa komið út í dýrum út-
gáfum, að ótöldum tímaritum
belguðum dýrunum eingöngu.
Alt sem á íslandi hefir útkomið
af þessu tagi má heita einn lof-
gerðaróður um úrvals skepnur,
kostagripi og gæðinga. Páll
Ólafsson lýkur langri lofgerð um
hest með þessari vísu:
Eitt er lofið allra stærst,
Allir sjá, eg vona,
Eg hef ekki Glæsi glæst
Glæsir var nú svona.
Hér vestan hafs kemur annað
hljóð í strokkinn. K. N. kveður
um hest í Dakota þessa vísu:
Klárinn illa kristinn var,
Um kreddur sinti ei lúterskar,
Óhreint blóð í æðum bar
Eins og flestir Gyðingar.
Ekki verður reynt í þessari
doktors ritgerð að bæta úr bók-
mentalegum skorti, heldur að
benda á það efni sem hér er fyr-
irliggjandi í hinu merkilega
dýraríki Nýja-lslandi.
Það er kunnugra en frá þurfi
að segja að munurinn á mönnum
og dýrum er næsta mikill. Ekki
er hægt að þekkja menn af því
sem þeir aðhafast, því það vill
oft til að hið góða, sem þeir vilja,
það gera þeir ekki, en hið vonda,
sem þeir vilja ekki, það gera
þeir. Ekki heldur má þá af máli
þekkja, því þeir hafa það til að
tala þvert um huga sinn. Yfir-
burðir dýranna yfir mennina,
eru í því fólgnir, að þau lýsa vilja
sínum í athöfnum sé þeim ekki
varnað þess. Fái þau ekki vilja
sínum framgengt lýsa þau van-
þóknun sinni með svipbrigðum
og látbragði. Viðhorfi sínu til
manna og málefna lýsa þau og
með ýmsu móti. Skal hér fyrst
greina frá atburði er skeði í Ár-
borgar-héraðinu fyrir fám árum.
CONGRATULATIONS to HEIMSKRINGLA
on this its 60th Anniversary
September 25th 1946
Dr. A. V. Johnson
DENTIST
506 SOMERSET BLDG.
Office 97 932 * Res. 202 398
Ríkisstjómin hafði iánað samoka sem hétu Boli og Kálfur-
Geysibúum Herford-tarf. Höfðu inn. 1 vorleysingu, um það leyti
þeir hann á meðal sín í góðu yfir- sem ísinn á fljótinu var að verða
læti í full þrjú ár. Var tarfurinn ófær, fór hann verzlunarferð til
á því tímabili svo vinsæll og vel Riverton, en í bakaleiðinni misti
líkaður fyrir prúðmannlega hann uxana og ækið niður um
framkomu að hann var hvers ísinn. Sagði hann svo frá: Kálf-
manns hugljúfi. Þar kom að urinn vildi fara vestanmegin við
þurfti að skila honum aftur til fljótið, en eg austan megin, en
stjórnarinnar, og leiddu tveir Boli tók ráðin af okkur báðum
gildir Geysi-bændur hann á milli og fór eftir miðju fljótinu með
sín áleiðis til Árborgar, sem er þessum árangri.
París Nýja-lslands, til að koma Á fyrsta búskaparári mínu var
honum á jámbrautarlest. Svo eg, eins og fleiri, bláfátækur
var til ætlast að stjómarfulltrú- bamamaður (blue poor baby
ar mættu honum á vagnstöðinni man) átti bara einn uxa sem Boli
í Winnipeg sem siður er þegar hét. Hann var hinn mesti kenja
naut í opinbemm stöðum koma klápur og óvandaður til munns-
til borgarinnar. Var tarfurinn ins, en með lægni tókst mér að
ekkert nema þægðin og ljúf-:temja hann svo vel að eg gat
menskan þar til kom í námunda slysalaust beitt honum fyrir
við skólahús héraðsins, en þá alt rakstrarvél. En hvenær sem eg
í einu sópaði hann af sér góðra þurfti að beygja fyrir horn á
manna hylli og tiltrú. j blettinum, sem eg var að raka,
Svo illa tókst til að einmitt þá og toga fastara í annan tauminn
var námshlé í skólanum og þustu en hinn lagðist Boli á hliðina,
krakkarnir út með ógangi og ill-; ranghvolfdi í sér auganu sem
um látum. Gerðist tarfurinn svo upp sneri rak hornið í kaf í jörð-
æfur og ógurlegur er hann sá ina og lézt vera dauður. Við
mentunarástandið, að fylgdar- j hvem snúning varð eg að grafa
menn urðu að grípa til vopna og hornið upp með reku. Þegar tók
drepa hann þar á staðnum. | að ganga á blettinn og snúning-
Dæmi em til þess að tarfar arnir gerðust þéttari, varð, sem
skifti um karakter alveg að á- nærri má geta, meira úr mokstr-
stæðulausu, jafnvel þegar ástæða inum en rakstrinum.
var til að vænta af þeim alúðar | “Boli minn var nú bágur” og
og góðs atlætis, eins og þegar hafði marga galla, þar á meðal
einn þeirra réðist á húsbónda að vilja ekki vinna eftir sólarlag,
sinn, velti sér yfir hann upp úr en hann var laus við fælni, nema
þurru (rolled himself over him kanske myrkfælni.
Naut eru þekt að því að tryll-
ast mest af öllum skepnum ef
out of dry) og gekk af honum
nærri dauðum, svo beinbrotnum
að það hringlaði í honum. Ná- jeitthvað kemur þeim á óvart, svo
ungi þessi var álíka hetja og sem rautt skegg eða regnhlíf.
forn-íslendingarnir sem ortu ó-, Við það tækifæri hafa menn oltið
dauðleg ljóð með örina í hjart-júr sætinu og lent í hrífutindun-
anu. Hann bað guð, þó hann gæti, um, og af eðlilegum ástæðum
varla komið upp orði, að gefa sér snúist margfalt harðara en hjól-
líf þangað til hann væri búinn að in. Segja þeir sem reynt hafa, að
það geri engan mun, hvort and-
litið snúi upp eða niður, af hrað-
anum sjái maður altaf í loft

^imimiuiiniiuiiiitiiinHiumuiinmiiiiiitioniiiiiiiiinimiiwinuumiiiiiiiaiiiiiimiiiniii
=
CONGRATULATIONS
to
Heímsferíngla
on this its 60th Anniversary
September 25th 1946
éta tarfinn, og það varð.
Eftirtektarvert er það, að tarf-
ar, sem skornir hafa verið upp
við skapbresti, halda sínu rétta ^ UPP-
nafni og einkenni. Einn hinnaj Einbúi nokkur átti heima í ó-
fornhelgu landnámsmanna átti bygð vestan á Mikley. Vegna
þess að nautin hans höfðu ekki
umgengist aðra menn en hann
og aldrei ferðast til meginlands-
ins, héldu þau að hann væri eini
maðumn sem til væri á jörðinni.
En þegar loks þau sáu ókunnan
mann koma inn í fjósið, sem var
annað og meira en þau höfðu bú-
ist við, gerðust þau svo óð og
trylt af ótta og skelfingu að þau
slitu böndin sín, brutu bálkana,
ruddust/í dymar mörg í senn og
urðu föst í dyrunum eins og gest-
ir í kveðjusamsæti, þegar heið-
ursgesturinn hefir, vegna vin-
sældanna hætt við að fara og sezt
aftur. Ekki nóg með því; í mörg
ár á eftir fældust gripimir stað-
inn þar sem ókunni maðurinn
hafði staðið. Þessi sami einbúi
átti svo fjömga hesta að hann'
varð að fara tvær ferðir til ónýt-
is, áður en honum auðnaðist að
ná einni málsgjöf af heyi handa
hestunum sjálfum. I fyrstu og
annari ferðinni fóm hestarnir
svo geyst að alt heyið hristist af,
en í þriðju ferðinni vom þeir
famir svo að stillast að ögn var
eftir af ækinu, þegar heim kom.
Ekki var það nærri æfinlega
að hestar kæmust úr sporunum.
I mörgum tilfellum vom þeir
staðir eða það sem kallað er
“bocky”. Þessa eiginleika verð-
ur. og vart í gömlum flokks-
mönnum, liberölum og conserva-
tivum með öðm nafni að vísu
sem hefir sömu þýðingu nl.: hér
stend eg, eg get ekki annað, guð
hjálpi mér.
Oft þegar mest reið á, svo sem
það að sækja lækni í lífsnauðsyn,
erindi sem ekki þoldi neina bið,
— fóm hestamir ekki af stað, en
stóðu eins og steinmnnin tré. Ef
manni varð það að slá til þeirra,
eða bölva ekki nógu blíðlega,
gengu þeir aftur á bak og vom í
standi til að hvolfa sleðanum yfir
mann eins og líkkistuloki. Eina
ráðið var að bíða þögull og ró-
legur þangað til þeim sjálfum
þóknaðist að leggja af stað með
sínu lagi: fyrst með stökki beint
upp í loftið, svo út á hlið. En á
svo löngu tímabili gat sjúklingn-
um elnað sóttin og hann dáið án
læknishjálpar. — Einn af mestu
athafnamönnum bygðarinnar, þó
aldrei væri það viðurkent með
samsæti, hefir sá að sjálfsögðu
verið sem fyrstur lagðist í sleð-
ann, án þess að hafast að, klædd-
ur loðúlpu og með “dinnerinn”
með sér, því ekki var vogandi að
fara inn til máltíðar; svo illa gat
tekist til að hestarnir fæm af
stað meðan á máltíðinni stæði.
Einn af mínum æskuvinum,
sem var 14 karat kvennagull,
gat ekki á heilum sér tekið nema
hann hefði ferðafélaga; kven-
maður varð það að vera, líkl. til
að hita upp sleðann. Hann átti
sér gráan gæðing sem að sönnu
fór af stað þegar í byrjun, en
stanzaði þegar minst vonum
varði og hélt kyrm fyrir, jafnvel
þegar verst stóð á, fjarri manna-
bygðum, í marz-byl eða presta-
byl. Eina ráðið, sem eigandinn
hafði þá, var að yfirgefa ekkjuna
í sleðanum og fara fótgangandi
til næsta bæjar, hversu langt
sem það kynni að vera, og fá
soðnar kartöflur. Gæðingurinn
nefnilega fór ekki af stað nema
heit kartafla væri sett undir
taglið á honum, og þurfti oft að
skifta um kartöflur; jafn óðum
og þær kólnuðu. En það veitti
ekki af fullum kartöflupotti til
að komast alla leið til Selkirk.
Ekki komst eg hjá því að hin
illræmdu stöðulög gripu all til-
finnanlega inn í mitt eigið líf.
Einu sinn sem oftar í æsku minni
var eg á biðilsbuxunum. Að vísu
vom þær úr striga, en þóttu fín-
ar í þá daga. Af því eg hafði yfir
forræði að fara, en vildi ekki
bleyta þær,bað eg vin minn, sem
vissi um ástandið, að lána mér
hryssu sem hann átti til að ríða
á yfir díkið. Af góðvild sinni
áminti hann mig um að slaka
ekki á taumunum, þegar að dík-
J4eillaóókit
. til
J4eimók%in g,lu
Á SEXTÍU ÁRA AFMÆLI HENNAR
25. SEPTEMBER 1946

Margret J. Benedictson
BLAINE, WASH.
fj. f). SuAGstdatt & Ca. Jltdt.
REALTORS
RENTAL — INSURANCE — LOANS
TELEPHONE 97 538
iw.J* '*y' WÆ/j.&mJWAJSjw/WAtJM''\V"y+hWwww>M<wwwwM/WM wqwwmi-mimvmm-m Mtm»m

Hnignun skipastólsins var á sínum tíma ein helzta orsök
þess að íslenzka þjóðin glataði f járhagslegu og stjórnarfars-
legu sjálfstæði sínu, og enn er öflugur skipastóll einn
helztu máttarstólpunum undir sjálfstæði þjóðarinnar. —
. Stuðlið því í hvívetna að vexti og viðgangi hins íslenzka flota
af
308 Avenue Building
Winnipeg, Manitoba
❖W4I
iuuiuiflinauHHiitHiumHMmiiciiiniiiinn[]H<uiiiitHUiHmMiHDiiiiHuminuiiHmiH(}iwitiuuuiuiiiiumauiiuuiiiinRmiunm]iiHiutNnniHUHHnK<(
SKIPAÚTGERÐ RÍKISINS
(Icelandic State Shipping Dept.)
REYKJAVfK — ÍSLAND