Óðinn - 01.01.1930, Blaðsíða 14

14
Ó Ð I N N
mitt leyti; þótti vænt um tiltrúna og skildi við
manninn með virðing og samúð í huga, en hann
hjelt áfram við vinnu sina. Þetta var ungur og
snotur efnismaður. Guð láti greiðast úr vanda-
spurningum hans og leiði hann til hvíldar í
skauti hans, sem býður öllum slikum til sín.
En útlendum mönnum kyntist jeg næsta lítið
persónulega, nema dönsku fólki. Þó umgeng-
umst við nokkra ýmsra þjóða menn og áttum
mötuneyti með þeim, og höfum eflaust allir hið
besta af því og þeim að segja. En dönsku fólki
kyntumst við mörgu, bæði beint og óbeint, af
reynd og sjón. Er danskt fólk yfirleitt snoturt,
góðlátlegt fóJk, vinsamlegt, kurteist og þekkilegt
í framgöngu og umgengni, látlaust og blátt áfram.
Jafnvel bráðókunnugt fólk reyndist mjer vin-
samlegt, greiðvikið og ábyggilegt í tilsögn. Lenti
jeg tvisvar einn míns liðs í samferð með sliku
fólki, annað skifti í járnbrautarvagni en hitt i
bil, og hrósaði happi í bæði skiftin. Fyrir kom
þó, að ekki tjáði að spyrja hvern sem var til
vegar á götum úti; en óvist þó að vita, hvort
hinir aðspurðu vissu betur en þeir sögðu til. I
viðskiftum og loforðum reyndust þeir, sem í
slíku voru reyndir, liprir og ábyggilegir, og
jafnvel blaðasölukarlar og kerlingar í söluköss-
um á götum úti.
Ofurlítið komst jeg líka á snoðir um líf og
hætti á einstökum almenningsheimilum, bæði
með viðtali og hornaugnatilliti, ef svo mætti að
orði kveða, og varð þar eigi annars var en
þrifnaðar, iðjusemi og sparsemi, eða góðrar
hagnýtingar matfanga og efna, friðsemi og sið-
semi, að jeg ekki tali um hin heldri og betri
eða bestu heimilin, sem við komum eða vorum
á, þar sem alt og alltr voru til fyrirmyndar í
öllu fögru, gagnlegu og góðu —.
Sjálfsagt er að segja svo sem var, að flest af
því fólki, sem við kyntumst af sjón og reynd
nokkuð, hati líklega verið tilheyrandi mentaðri
og betri hluta borgaranna í Höfn; en þá er líka
sá hlutinn mjög stór, því að mikill var sá fjöldi
þeirra, sem við sáum líta vel út og komu vel
fram. Og víst er líka hitt, að það fólkið, karlar
og konur, meðal Dana, sem við kyntumst mest
og best, átti heima i hópi hinna bestu og ment-
uðustu manna. Fanst mjer líka svo um flesta
þeirra, að þeir væru um flesta hluti afbragðs
menn. En meðal slíkra manna tel jeg hiklaust
alla þá presta danska og íslenska í danskri
prestsþjónustu, sem við kyntumst meira og
minna. Reyndi jeg auðvitað eftir föngum að
gefa þessum stjettarbræðrum auga, heyra í þeim
hljóðið og skilja þá andlega.
Allir þessir prestar eru kyrlátir og yflrlætis-
lausir prýðimenn, nettmannlegir og góðlegir,
viðmótsþýðir, blátt áfram og hóglega glaðværir,
þessir, sem jeg komst í nokkurt tæri við í Höfn.
Um aðra veit og dæmi jeg ekki, nema hvað jeg
tel langlíklegast, að svipað megi segja um lang-
flesta danska presta. En meira seinna í sam-
bandi við þá.
VI. En þá er að minnast frekar á sjálft aðal-
tilefni utanfarar okkar og erindi til Kaupmanna-
hafnar, sjálfan lúterska alþjóðafundinn, sem stóð
yfir frá 26. júní til 4. júlí. Frá fyrirkomulagi og
gerðum þess mikla fundar skýri jeg ekki, því
að blaðið Bjarmi hefur þegar fyrir löngu birt
ítarlega skýrslu um það.
Það var mikilsvert og lærdómsríkt á margan
hátt að vera með á slíkum fundi, þar sem sam-
an voru komnir ýmist um, undir eða yfir 1000
manns, og þar á meðal einhver eða einhverjir
frá hverju lúterskkristnu landi í heiminum.
Þar gat að líta og heyra þjóðkunna og suma
heimskunna kirkjuhöfðingja, skörunga og and-
ans menn. Mætti nefna marga slíka, þótt ekki
sje gert hjer; en mest var þó talað um og dáðst
að Söderblom erkibiskupi Svíanna, enda er hann
glæsilegur maður, gáfnavargur og lærdómshestur.
Þar mátti og sjá góða og fasta röð og reglu
eftir góðum og greinilegum fundarsköpum, og
fagra framkomu allra, bæði þeirra, sem þar
unnu og töluðu, og eins áhorfenda og heyrenda
í næsta stórum og fögrum fundarsal, skreyttum
fánum allra viðstaddra þjóða, og okkar þá líka.
Jeg sótti þennan fund daglega, að meira eða
minna leyti, aðallega til að sjá og festa mjer
hið sjeða betur i minni, en síður til að heyra,
því að allar aðalræðurnar voru fyrirfram prent-
aðar og afhentar fundarmönnum, og svo er víst
best satt að segja, að jeg hafði lítið gagn af hín-
um töluðu ræðum, bæði af þvi, að eyru mín
eru hvorttveggja, óvön og ónæm á útlent mál,
og af því, að vanalegast varð jeg að vera of-
fjarri í hinum stóra sal. En svo var annað,
sem ekki var betra, en það var talsmáti eða
framburðarlag — flestra ræðumannanna; Þeir
töluðu ýmist svo lágt og ísmeygilega, að jafnvel
bestu eyru gátu ekki heyrt í fjarlægð, ellegar