Óðinn - 01.01.1930, Blaðsíða 40

40
ÓÐINN
taka þá prjedikun að mjer. Jeg færðist undan, og
kvað það vera mjer ofviða. Sjera Jóhann sagði mjer
að biskup ætti að hafa næsta miðvikudag, en þætti
of stuttur undirbúningstími og vildi því ekki skiffa
um tíma og hefði hann vísað sjer á, að biðja mig
að taka það að mjer. Þá hló jeg, og sagði: »Ef að
þið, þaulreyndir kennimenn, treystið ykkur miður til
þess en prestaskólapilti, með svona litlum fyrirvara,
þá er best að jeg geri það ykkur til afmánar*. Sjera
Jóhann brosti og firtist ekki við þessi oflætisorð, og
svo var þetta ákveðið. Kl. 11 '/2 um kvöldið settist
jeg svo að ræðugerð, las fimta part píningarsögunnar
vandlega yfir og fann engan leiðarþráð að fara eftir,
enga nýtilega hugsun, en efnið svo alvarlegt og al-
vöruþrungið; mjer fór að skiljast, að þetta væri ekki
mitt meðfæri, og gengi enda guðlasti næst, að vaða
elginn um slíkt efni. Kl. varð tvö, og jeg hafði ekki
skrifað stakt orð. Jeg var þreyttur og magnþrota. Þá
örvænti jeg um alt saman og sá ekki annað fyrir,
en að jeg mundi verða mjer til stórskammar. Jeg er
nú smeykur um að sú hugsun hafi ef til vill verið
hjá mjer enn ríkari en hugsunin um guðsríki, þótt
hún væri með. Jeg fór svo í angist minni að biðja,
og mitt undir bæninni sá jeg alt í einu fyrir mjer
tvö orð og eins og strik á milli. Það voru orðin:
Gabbaþa — Golgata. 011 þreyta rann af mjer: »Frá
Gabbaþa tii Golgata*, var eins og syngi í sál minni
og fögnuður minn var mikill. Jeg reis upp og fór að
skrifa. Jeg skrifaði til kl. 9 um morguninn og var þá
búinn með ræðuna. Jeg fór svo niður á skóla. Þar
var tilrætt um það, að jeg ætti að prjedika. Sjera Jón
Helgason sagði að það væri ótilhlýðilegt að maður,
sem ekki væri einu sinni kandídat, hefði föstuprje-
dikun. Jeg var honum samþykkur í því og iðraðist
eftir að jeg hefði tekið þetta í mál. Jeg var ákaflega
angistarfullur, er jeg kom niður í kirkjuna og sá, að
kirkjan var troðfull alveg upp að kór og út í skrúð-
hús. Þá voru nefnilega föstuguðsþjónusturnar altaf svo
vel sóttar, hver sem prjedikaði. Jeg hafði ákafan
hjartslátt meðan verið var að syngja fyrir. Jeg náði
mjer, er upp í stólinn kom. Jeg gleymdi öllu nema
efninu, gleymdi jafnvel því, sem jeg óttaðist, að jeg
á leiðinni upp í stólinn hafði sjeð kennara minn, Jón
Helgason, standa í þrönginni við skrúðhúsdyrnar, og
átti von á óvægilegri »kritík« hjá bonum. Jeg kom
bullandi sveittur niður úr stólnum, sjera Jón þreif í
öxlina á mjer og ýtti mjer út í skrúðhúsið. Jeg sagði
í hálfum hljóðum: »Eruð þjer reiður?4 — »Já, alveg
frá mjer4, svaraði hann lágt, en jeg fann engan reiði-
hreim í röddinni. Svo, er búið var að syngja og lesa
kirkjubænina, sagði hann við mig: »Reiður, nei, það
veit hamingjan4, og hann gaf mjer góða viðurkenn-
ingu fyrir ræðuna. Jeg var feykna glaður og þakk-
látur, fyrst guði og þar næst kennara mínum fyrir
velvildarfull orð. Vfir höfuð að tala var gott að vera
á prestaskólanum í þá daga. Maður lærði í rauninni
mikið, jafnvel með litlum lestri. Umgengnin bæði við
fjelagana og kennarana hafði þroskandi áhrif. Tím-
arnir voru yfirleitt skemtilegir og mentandi. Vjer töl-
uðum saman um málefnin og ljetum frjálslega í ljós
skoðanir vorar, einnig þá er vjer vorum ósamdóma
um ýms atriði. Kennararnir vildu oss vel, og vjer
bárum hlýju til þeirra og virðingu fyrir þeim. Vjer
lærisveinarnir vorum samrýndir, að einum undan-
skildum, og samkomustundir vorar voru mjög upp-
byggilegar. — Þannig leið nú veturinn og vorið nálg-
aðist, og með því prófið. Það var nú all ægilegt til
umhugsunar. Jeg kveið fyrir upplestrinum, því að jeg
var hræddur um að minna yrði úr lestri, en gott
væri, því mjer var ekki unt að sleppa allri kenslu
minni nje störfum við fjelagið; jeg hafði heldur ekki
kjark í mjer að neita syrgjendum, er komu og báðu
mig um að halda húskveðju eða yrkja erfiljóð. Leið
svo frameftir upplestrartímanum, að mjer varð fremur
lítið úr lestri, og fór stundum hrollur um mig, er jeg
hugsaði til prófsins. Stundum tók jeg tillhlaup og las
þá talsvert í skorpu, en skorpurnar voru bæði of
stuttar og of fáar. Lífið úti á götum meðal sjómanna
dró mig að sjer. Mjer fanst jeg eiga erindi til þeirra,
er þeir um lokin voru í landi og freistingarnar biðu
þeirra. Jeg fór venjulega út kl. 8 á kvöldin og náði
tali af mörgum og voru þeir mjer ætið góðir, og
tóku mjer mjög sjaldan illa upp, er jeg talaði djarf-
lega við þá, jafnvel þá, er þeir voru kendir. Jeg eign-
aðist meðal þeirra marga vini. Svo kom inflúensan.
Jeg hjelt að hún væri svo meinlaus og væri að eins
kvef, svo að jeg setti mig ekki til varnar gegn henni.
Jeg ljet prenta brjef til fermingarbarna. Það átti
að ferma á Görðum á Álftanesi á uppstigningardag;
jeg ætlaði að senda líka fermingarbrjef til barnanna
þar og bjóst við að þurfa að fara með þau sjálfur.
Miðvikudagskvöldið fyrir uppstigningardag gekk jeg
með sjera Schreiber, kaþólska prestinum í Landa-
koti, suður í Laufás til lectors. Jeg man ekki hvernig
á því stóð. Við sátum þar alllengi og drukkum kalda
mjólk, en á leiðinni heim greip mig svo mikill skjálfti
og kalda að jeg nötraði allur. Jeg háttaði, og þá
varð mjer svo heitt að jeg hafði ekkert viðþol, og
þar með mjög slæman höfuðverk, og var talsvert veikur
um nóttina og næsta morgun. Jeg vissi að þetta