Óðinn - 01.07.1934, Page 28

76
ÓÐINN
eftir að vera með vinum á prestssetrinu og svala
forvitni þeirra um ísland*. Jeg hló og sagði: >Ekki
annað en þetta; jeg kalla að þjer ætlið að hlífa
mjer«. Um kvöldið var jeg á prestsheimilinu, en hafði
herbergi í K. F. U. M. jeg vakti nærri því alla
nóttina við að semja prjedikun mína og búa mig undir
daginn. ]eg skrifaði prjedikunina, en hafði ekki tíma
til að kynna mjer hana nógu vel. Jeg þorði því ekki
annað en að hafa blöðin með í stólnum og fylgja
þeim nákvæmlega. Til allrar hamingju voru brúnirnar
svo háar á ræðubríkinni á prjedikunarstólnum, að jeg
gat án þess á bæri, skotið blöðunum til hliðar jafn-
harðan og jeg hafði lesið upp hverja síðuna. Ræðan
var á lausum blöðum. — ]eg talaði svo á öllum á-
ætluðum stöðum. Mestrar þreytu olli mjer þó sam-
veran á eftir við kaffigildið heima hjá prestinum. Þar
var jeg altaf í eldinum að svara spurningum um alt
mögulegt á íslandi. En það bætti úr skák, að jeg
fann að jeg átti það hlutveik á ferðum mínum að
útbreiða þekkingu á íslandi meðal erlendrar þjóðar.
Presturinn spurði meðal annars: »Er það satt, sem
jeg hef heyrt, að íslenskir prestar lesi upp ræður
sínar af blöðum?* — »]á«, sagði jeg, »vanalega gera
prestar það«. — »Það hlýtur að »taka sig hræðilega
út««, sagði hann. — »Já sjálfsagt, eða fanst yður það
ekki í dag? jeg las ræðuna mína upp af blöðum*.
— »Það varð jeg ekki var við«, sagði hann. »En jeg
gerði það samt, hjerna eru blöðin*. — »Já, upp á
þann máta má gera það«, sagði hann. — »Já, auðvitað
á þann máta«, sagði jeg, og svo kom einhver önnur
spurning. Jeg var hálfþreyttur eftir daginn, og jeg
átti að fara frá Varde kl. 5 næsta morgun til þess
að ná til næsta áætlunarstaðar.
Nú eftir þennan útúrdúr víkur sögunni aftur að
ferðalaginu 1907. — Jeg kom víða við á þeirri
ferð, sem varaði góðan vikutíma. Meðal annara
staða kom jeg til Grönbæk. Sá staður liggur ná-
lægt Silkiborg. Þar er gamalt prestssetur, bygt fyrir
tveim eða þrem öldum, með stórum og rúmgóðum
stofum, og fjölda herbergja og feykna stórum lysti-
garði bak við. Þá bjó þar prestur einn, mjög merk-
ur, sjera Jessen að nafni. Jeg hafði áður kynst tveim-
ur sonum þeirra hjóna. Þeir voru þá við verslun í
Herning, og hinum þriðja hafði jeg kynst sem skóla-
pilti í latínuskólanum í Viborg. Jeg hlakkaði mjög lil
að kynnast þessum presti, sem jeg hafði heyrt svo
margt gott um. Jeg átti að halda samkomu þar í
sókninni. Jeg ók þangað með »dagvagni«, en veðrið
var kalt, og er jeg kom heim á pretssetrið var jeg
að krókna úr kulda. Þar varð jeg fyrir miklum von-
brigðum, því hvorki presturinn nje frúin voru heima.
Mjer var boðið inn í stofu og borið kaffi. Jeg hafði
munnherpur og fann að jeg átti bágt með að bera
fram dönskuna. Það var tómt kvenfólk heima og
mig greip áköf feimni, og alt vildi fara í handaskol-
um hjá mjer; jeg átti jafnvel bágt með að kyngja
kaffinu og heyrði sjálfur slokhljóðið í kverkum mjer.
Það var eins og kaffið stæði í mjer, og hlunkaðist
niður með dynkjum. Mjer leið sára illa. Þegar mjer
fór að hitna, gekk alt betur. Samkoman gekk vel.
Það var troðfult hús. Djákninn stýrði samkomunni.
Jeg varð að fara svo frá Grönbæk, að jeg sá ekki
prestinn. Mjer þótti þetta leitt, enda þótt mig ekki
grunaði þá, hvílíka þýðingu synir hans mundu hafa
fyrir líf mitt. Nú tóku jólin að nálgast og var ákveðið
að jeg sæti um kyrt í Kaupmannahöfn um jólin.
Einn af sölunum í hinu stóra húsi K. F. U. M.
var salur einn, sem kallast St. Ansgars-salur, af því
að þar er stórt málverk af St. Ansgar, er hann prje-
dikar fyrir Suður-Jótum. Þetta málverk málaði mál-
arinn W. Tornöe og gaf K. F. U. M. það um
það leyti, er húsið var bygt. Jeg dáðist mjög
að málverki þessu og notaði það oftar en einu sinni
sem uppstöðu í ræður í K. F. U. M. — Um þetta
leyti, er jeg var í Danmörk, dó málarinn. Eitt þriðju-
dagskvöld gerði Ricard boð eftir mjer og sagði: »Nú
fer þú niður í St. Ansgars-salinn, sest niður á góð-
um stað og virðir fyrir þjer í nokkurn tíma mál-
verkið, svo ferðu upp á herborgi þitt og semur um
málverkið eitthvað í bundnu eða óbundnu máli og
færir mjer það í fyrramálið til þess að birta það í
Mánaðarblaðinu*. Jeg gerði þetta og næsta morgun
færði jeg Ricard kvæði um málverkið. Það var all-
langt, og kom það í Mánaðarblaðinu. Ricard var á-
nægður með það, og margir gáfu mjer velvildarorð
fyrir það.
Eina skyndiferð fór jeg skömmu fyrir jól til Lá-
lands. Þar var prestur í Rubelykke sjera Bachevold,
hinn besti prestur, og vel þektur innan dönsku kirkj-
unnar. Sonur hans hjet Jörgen, og hafði jeg kynst
honum á ferð minni 1902. Þeir Bjarni Jónsson (dóm-
kirkjuprestur) og hann voru góðir vinir, og hafði
Bjarni verið þar í jólaleyfi eitt sinn eða oftar. Höfðu
þau prestshjónin hinar mestu mætur á honum. —
Mjer þótti mikið varið í viðkynninguna við þessi á-
gætu prestshjón, og dáðist að því trúarlífi, sem jeg
fann að þar var í sveitinni. Jeg fór þaðan kl. 5 um
morgun og valdi mjer að fara með vörulest, á öðru
farrými, því að jeg þurfti að skrifa mikið þann dag,
en nálega engir fara á því farrými í vörulestum. Jeg