Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1906, Page 7

Eimreiðin - 01.05.1906, Page 7
87 yfirlit yfir söguna af pestinni. þegar hún fyrst fyrir alvöru geysaði hér í álfu undir nafninu Svartidauði og hvernig hún upp frá því mátti heita innlendur gestur hér í Evrópu nokkrar aldir þar á eftir. Svartidauði byrjaði austur í Kína 1346 og breiddist þaðan yfir alla Austurálfu og færðist smámsaman vestur á bóginn til Ev- rópu. Eigi hafa menn hugmynd um, hvílík ógrynni af fólki hafi dáið úr drepsóttinni austur í Asíu, en svo er talið, að í Evrópu einni hafi dáið úr henni um 25 miljónir manna. Sóttin læsti sig eins og eldur í sinu vestur eftir löndunum og fylgdi nákvæmlega þeim leiðum til lands og sjávar, sem voru fjölfarnastar, en það voru einkum leiðirnar yfir Litlu-Asíu til Tyrklands og sjóleiðin frá Egyptalandi til Genúa og Venedig, sem þá voru helztu verzlunar- bæir. Svo er sagt, að í fyrstu hafi fjöldi af skipum fundist mann- laus, en full af líkum, rekandi um Miðjarðarhafið og strendur þess. En allir, sem hættu sér út á þessi skip, sýktust af Svartadauða og fiuttu veikina með sér í land á ýmsum stöðum; en hvar sem veikin náði fótfestu á landi, breiddist hún óðara út með fádæma fiýti. Eftir 5 ára tíma (1348-—1353) hafði hún týnt upp öll ríki álfunnar og sópað því fólki niður í jörðina, sem hún gat unnið á; en síðan datt alt í dúnalogn um stund. Upp frá þessu gjörði pestin við og við vart við sig hér í Evrópu fram undir lok 18. aldar og hvarf aldrei fyllilega. Svartidauði kom ekki til íslands um það leyti sem hann geysaði í öðrum löndum Evrópu, af þeirri einföldu ástæðu, að engin skip gátu vegna pestarinnar komist frá þeim löndum, sem við höfðum viðskifti við: England, Danmörk og Noreg. Sumpart var eigi hægt að manna skipin vegna fólks- eklu og sumpart dóu skipverjar á leiðinni og skipin komust ekki alla leið. í þau 2 ár, sem sóttin gekk á Norðurlöndum, er sagt að engin skip hafi komið til íslands, og má af því ráða, að tölu- verður vöruskortur hafi af því hlotist. Meðal annars er sagt, að prestar hafi orðið að leggja niður altarisgöngur í kirkjum sínum vegna þess að hvergi fekst vín. Eftir að pestin hafði legið í dái um hríð, gaus hún aftur upp 1402 og gekk þá um alla Italíu, en þaðan breiddist hún út til ýmsra landa og meðal annars til íslands. — ?á er sagt að menn hafi gengið hópum saman í stórum helgigöngum á Italíu, íklæddir hvítum klæðum, með bænagjörð og sálmasöng; einkum var sung- inn sálmurinn Stabat mater dolorosa, sem Jóhann páfi 22. orti og síðan er frægur orðinn.

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.