Dagblaðið Vísir - DV - 16.08.1983, Blaðsíða 12

Dagblaðið Vísir - DV - 16.08.1983, Blaðsíða 12
12 DV. ÞRIÐJUDAGUR16. AGUST1983. DAGBLAÐIÐ-VÍSIR Útgáhifélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF. Stjómarformaðurogútgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON. Framkvæmdastjóriogútgáfustjóri: HÖROUR EINARSSON. Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B.SCHRAM. Aðstoóarritstjóri: HAUKUR HELGASON. Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON. Auglýsingastjórer: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON. Rrtstjóm: SÍÐUMÚLA12—14. SÍMI8M11. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI27022. Afgreiösla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022. Sími ritstjómar: 86611. Setning, umbrot, mynda-og plötugerO: HILMIR HF., SÍÐUMÚJ-A12. P rentun: ÁRVAKUR HF„ SKEIFUNNI1». Áskriftarverð á mánuði 230 kr. Verð í lausasölu 20 kr. Helgarblað22 kr. Fjórðungsverð á varma Við höfum náð meiri árangri í virkjun jarðvarma en vatnsafls, enda þótt við höfum á því sviði síður notið reynslu annarra þjóða. Meira að segja er búizt við, að orkuveriö við Kröflu fari að borga sig um síðir. Nú þegar framleiðir Kröfluverið 15 megawött og gæti farið upp í 30, ef markaður væri fyrir rafmagn. Samt hefur bezta holan ekki enn verið tengd. Þarna má hæg- lega ná upphaflega ætluðum afköstum, 60 megawöttum. Krafla er dýrasta dæmið um afar mikilvæga reynslu, sem við höfum aflað okkur við beizlun jarðhita. Enn far- sælla dæmi er orkuverið í Svartsengi, þar sem varlegar og fyrst og fremst hægar var farið í sakirnar. Aftur á móti hafa vatnsorkuver síðustu áratugi valdið nokkrum vonbrigðum. Virkjun Þjórsársvæðisins hefur reynzt erfiðari en við var búizt. Hinn gífurlegi leki úr Sig- öldulóni er skýrasta dæmið um slík vandamál. Við horfumst í augu við, að samkeppnisaðstaða Islands í rafmagnsverði frá vatnsorkuverum verður í bráð ekki eins góð og áður var vonað, enda þótt verð á olíu hafi margfaldazt. En þetta ætti þó að fara að lagast. Hins vegar erum við komin svo langt í jarðvarmanum, að kostnaður við hitun húsa er víða kominn niður í 20— 25% af olíukostnaði. Hitaveita Reykjavíkur selur sínum viðskiptamönnum varmann á 21% af verði olíukynding- ar. Verð Hitaveitunnar er of lágt. Hún hefur ekki haft bol- magn til að endurnýja gamla hluta kerfisins, sem eru aö gefa sig. Og hún hefur í rúm tíu ár ekki haft efni á að bora í tilraunaskyni við Nesjavelli í Grafningi. 1 haust er ráðgert að hefja þar boranir. Reisa þarf 400 megawatta orkuver á næstu tíu árum til að mæta varma- þörfinni, sem verður að þeim tíma liðnum. Um þessar mundir eykst þörfin um 20 megawött á hverju ári. Samt er gert ráð fyrir að stækka verði olíukyndistöð Hitaveitunnar til að hindra orkuskort á Reykjavíkur- svæðinu. Þetta er hláleg afleiðing þess, að stefna vísitölu- fölsunar hefur lengi haldið niðri verði á heitu vatni. Eðlilegt væri að hækka útsöluverð Hitaveitunnar upp í 25% af kostnaði við olíukyndingu til að gera henni kleift að sækja fram á við með eðlilegum hraða. Og í raun og veru eru 25% sérdeilis ánægjulega lág tala. Tafla um hitunarkostnað, sem birtist nýlega hér í blaðinu, sýndi, að margar hitaveitur í landinu selja ork- una á 20—25% af olíukostnaði. Aðrar, sem yngri eru og fjármagnsfrekari, selja orkuna á 45—55% af olíukostnaði. Þegar kúfur afborgana og vaxta er að baki, ættu nýlegu hitaveiturnar einnig að geta látið viðskiptavini sína njóta fjórðungsverðs eins og grónu hitaveiturnar gera nú þegar. Þá mun þorri þjóðarinnar njóta auðlindarinnar til fulls. Þessi árangur minnir á, að þjóðhagslega er hagkvæmt, að islendingar búi sem flestir í eða við þéttbýli, sem hag- nýtir sér eða getur hagnýtt sér ódýra hitaveitu frá orku- verum jarðvarmans. Það sparar stórfé. Hann minnir líka á, að við þurfum að sinna betur mögu- leikum okkar í ylrækt, fiskirækt og margvíslegum iðnaði, sem öðlast hagkvæmni af ódýrum varma. Þar eigum við að hafa forskot, sem gerir íslenzka framleiðslu sam- keppnishæfa. Jónas Kristjánsson. Hreyfingin hreyfist — (Labour moves) Gáfumaður spurði á dögunum einn af kunnari verkalýðsforingjum landsins, hvort ekki væri orðið tíma- bært að skipta um nafn á verkalýðs- hreyfingunni. , Jfvers vegna þá?”, spurði verkalýðsforinginn. „Er ekki verkalýðshreyfingin löngu hætt að hreyfa sig?”, var svarið. Syndahafrar öllu gamni fylgir nokkur alvara. Því er ekki aö neita, að verkalýðs- hreyfingin hefur á undanförnum árum verið sérlega umburðarlynd. Þegar þing ASI kemur næst saman má heita, að frá þinginu áöur hafi kaupmætti félagsmanna hrakaö jafnt og þétt frá ári til árs. Kaupmáttarstig sólstööusamning- anna frá 1977 er komið í slíka óra- fjarlægð, að menn geta varla lengur nema látið sig um það dreyma. Seigir voru Björn og Snorri. Fólk í vanda leitar gjarna að syndahafri. Hætt er við, að á næsta þingi ASI hafi menn forystuna að syndahafri. Utan þingsalarins, með- al almennra félagsmanna ASI á vinnustöðum, kveða menn líklega ennfastaraðorði. Kjallarinn Sighvatur Björgvinsson Herinn eða herforingjarnir? Það er ekki alltaf, að sagt er, sem fólk í vanda gætir fýllstu sanngirni. Engin keðja er sögð sterkari en veikustu hlekkirnir. Veikustu hlekk- irnir í vamarkeðju verkalýðsins segir forystan að hafi verið vilji fólksins. Þrátt fyrir óánægjuna hafi fólk aldrei verið tilbúið til aðgerða. Menn hafi gjarna viljað verja kjörin en engu viljað til þess kosta. Jafnvel nú, þegar steininn taki úr, vilji enginn gera neitt, nema nöldra. Enginn herforingi ver land, nema herinn vilji berjast. Gengið á lagið Agreiningur af þessu tagi breikkar bilið milli ASI-forystunnar og fólks- ins. Undanhald síðustu ára kennir fólkiö forystunni en forystan fólkinu. Menn vita um þetta missætti. Sú vit- neskja veikir verkalýðshreyfinguna. Á það lag gengur ríkisstjórnin. Hún ræðst nú á lífskjörin í landinu í trausti þess, aö enginn hafi stöðu til þess að andæfa. Ríkisstjórnin lætur sér í léttu rúmi liggja hvort það stafar af því, að fólkið vilji ekki verjast eða að forystan hafi með umburðarlyndi síðustu ára slegið vopnin úr höndum fólksins. Ríkis- stjórnin kærir sig kollótta hvort heldur. Hún nýtir sér bara stööuna. Með orðum Moggans: Eftir að hafa þagaö við fjórtán kjara- skerðingum fyrrverandi ríkis- stjómar hvernig getur verkalýðshreyfingin æst sig viö fyrstu kjaraskerðingu þessarar? Þetta er svo einföld spuming, að tíu vitringar fá sig fullsadda af að leita að svarinu. Þótt þeir væru tuttugu. r Skrifað eftir helgina Á hverju lifir allt þetta fólk? Við vorum víst tiitölulega heppin í sumarleyfinu fyrir norðan, fengum ekki snjókomu nema í einn dag, og þegar hann rofaði til, vom fjöllin á Reykjaströndinni snjóhvít, eins og Vetrar-Alparnir hefðu veriö færðir þangað um nóttina. Tindastóll gnæfði eins og Matterhorn, hulinn óveðursskýjum og blautri kápu. Ein- mitt svona hafði veðurlag verið á lslandi, þegar vesturfaramir tóku sig upp og héldu til Bandaríkjanna og Kanada. Þetta nefndu menn hall- æri þá og skipin sigldu á brott með fólkið og nöfn hurfu af markaskrám. Nokkrum árum síðar féllu bæimir einn af öðrum, nema þá þeir, er fengu nýja ábúendur, nýja fátækt. Á tjaldsvæðinu var líklega margt er kallaöi fram þessa örðugu tíð, og um hádegi á sunnudag, minnti svæðið meira á flóttamannabúðir, en áningarstaö skemmtiferðamanna. Svona var íslensk veðrátta. Svisslendingurinn skalf af kulda og virti fyrir sér skagfirsku Alpana. — Það er allt í lagi með snjó, sagöi hann, en ég vil láta snjóa að vetrar- lagi, en hafa sól á sumrin. Auðvitað var þetta rétt hjá honum, og ég leit yfir svæðið, þar sem blaut tjöldin blöktu fyrir storminum eins og votar húðir. Niðurrigndur draumur um yndislega sumarferð blasti alstaðar viö. En nóg um það. Um helgina þá, Kjallarinn Jónas Guðmundsson ! var mest rætt um búsetuskilyrði á Is- landi og um kaupmenn dauðans. Undir búðarveggnum á torginu sátu gömlu mennirnir allan daginn og færðu sig með kveðskapinn, þjáning- una og gamansemina, eftir vindátt- um. Sátu á bekk kaupfélagsins i austanáttum, þegar vindurinn blés úr Hjaltadal, en létu hinsvegar Búnaðarbankann skýla sér í norðan- áttinni. En í raun og veru vissi ég aldrei um hvað þeir voru aö tala, því þeir þögnuðu alltaf, þegar ég átti leið framhjá, og þögn þeirra var hávær. Ekki þessi niðurdrepandi þögn, sem situr á biöstofum lækna, eöa banka- stjóra, þar sem menn bíða eftir dánarvottorðum, eða bréfi upp á lífiö. Nei þetta var þögn, sem tyllti sér á hálft atkvæði oröa, og brotnaði svo, þegar þú varst genginn hjá. Vísan fékk botn og ný orð flögruðu eins og reiðir fuglar út á torgið, þar sem dauður hestur úr kopar stendur uppi á steinstalli. — Eftir hvern er hann, spurði ég manninn í bensininu, en hann vissi þaðekki! — Hann fauk í fyrra og þá brotnuðu af honum eyrun, sagði maðurinn, og þá settu þeir á hann ný. Eg held að hann sé betri núna, og ég virti fyrir mér þennan koparhest, sem var andstæðan við vísu bóndans ummerina: Er á spretti ekki treg, enda léttáfæti. Glettin nett og glæsileg, gengur sett um stræti. Hann var stórvaxinn þessi bóndi og minnti í útliti á Alexander Haig, hershöfðingja, sem var utanríkisráö- herra Reagans, en sagði sf sér. Nú var hann hættur hemaði, og bóndinn hafði h'ka sagt skilið viö sinn hernaö, sitt nautabú, og var byrjaður á öðru í bænum, þar sem norðanvindurinn

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.