Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1983, Blaðsíða 14

14
DV. MEÐVIKUDAGUR 7. DESEMBER1983.
J
Kjallarinn
Mikið hefur veriö rætt og ritað um
hin umdeildu bráöabirgöalög sem
ríkisstjómin setti til þess að hindra
launahækkanir. Nú er von til þess aö
árangur fari aö sjást, verðbólgan
minnkar, vextir lækka og iðnaöurinn
farinn aö sýna batamerki. Þó syrti
nú um stund yfir sjávarútveginum,
sorti sem aldrei þessu vant er ekki
alfariö heimatilbúinn, gætu menn
leyft sér örlitla bjartsýni ef þjóöin
ber gæfu til þess aö standa saman.
Af hverju ætli ríkisstjórnin hafi
sett þessi umdeildu lög, þessar óvin-
sælu aögerðir sem eflaust kosta
viökomandi atkvæöismissi ef mis-
tekst? Ekki hefur illgirnin ein ráðiö.
Sannleikurinn er sá aö þessi lög
voru ney ðarráðstöf un þeirra sem eru
kosnir af meirihluta þjóöarinnar til
þess aö taka af skarið meö lagabeit-
ingu ef meö þarf þegar peningamál
þjóöarinnar stefna til stjómleysis.
Ef ríkisstjómir taka ekki í taumana
þegar meö þarf, bregðast þeir þing-
menn, sem aö þeim standa, því
trausti sem þeim er sýnt á kjör-
degi.
Þaö sem hefur átt sér staö undan-
farin ár er einmitt það að enginn
hefur viljaö axla þá ábyrgö aö taka í
taumana og klippa á veröbólguvit-
leysuna.
Ríkisstjórnir undanfarinna ára,
forráöamenn launþega og at-
vinnurekenda hafa brugðist. Þeir
hafa hingaö til verið önnum kafnir
við að skipta peningum sem ekki
voru til í stað þess að leita raunhæfra
leiða sem mundu auka kaupmátt
launa. Þótt einstöku félög innan
þessara hópa hefðu viljað fara hægar
í sakirnar þá verða allir að hlaupa
jafnhratt. Þetta er eins og aö hiaupa
meö hringekju, sem snýst,eftir því
sem hún fer hraöar veröa menn aö
heröa sprettinn og gæta þess aö
dragast ekki aftur úr hinum. Rikis-
stjómin getur ráðiö hraöa hringekj-
unnar ef hún vill og hefur friö til
þess, þess vegna varð hún að taka af
skariö.
„Þegar visitöluhækkanir á hærri laun hafa veriö skertar spyrja menn: Afhverju ermin vinna hlutfallslega verðminniidag en ígær?"
Fagur fiskur úr sjó
Gæöi sjávarafurða hafa veriö í
brennidepli undanfarið, er það vel,
því að þetta er það mikilvægt atriði
fyrir alla — og víöa pottur brotinn.
Myndbandagerð sjávarútvegs-
ráöuneytisins var virðingarverö til-
raun og ýmislegt kom fram í þeirri
mynd sem þarf að leggja áherslu á.
En það var dæmigert að þaö skyldi
vera rifist um, hvaöa aðferð ætti aö
nota við fiskaðgerðina. Jónas
Bjamason sagði að í lagi væri með
þá aðferð, sem notuð var í myndinni,
svo framarlega sem fiskurinn væri
vel þveginn. En var hann nú vel
þveginn í myndinni? Ekki heföi þetta
þóttgóöur þvottur hér fyrir „vestan”
að slægja í opið pontið og láta til-
viljun ráða í hvaða röð fiskurinn fór
niður. Þama hefði pontið átt að vera
lokaö, síöan þegar hæfilega mikiö af
fiski var komið í það, hefði átt að
gera hlé á slægingu og setja fiskinn
niður. I fræöslumynd eiga aö vera
toppvinnubrögð.
Guðmundur Einarsson,
form. Vélstjórafélags
tsafjarðar.
Launahœkkun, hvernig?
Af hverju geta laun hér á landi
ekki veriðhærri?
Verðbólgan, segir einhver, en er
ekki veröbólgan einmitt af því að það
vantar verðmæti, sem eiga að standa
á bak við peningana sem í umferö
eru?
Þeir eru meira að segja fluttir inn í
formi erlendra lána. Skerðing launa
á sér yfirleitt stað á þeim forsendum
aö vöruskiptajöfnuöur landsins sé
svo óhagstæður, frekar en að fyrir-
tækin geti ekki greitt hærri laun. Ef
þetta er tilfelliö, gæti þá ekki þjóöin
gert sameiginlegt átak í því aö flytja
minna inn?
Þjóðhagsstofnun ætti að reikna út
hvaö kaupmátturinn gæti hugs-
anlega hækkað, ef íslensk iðnfyrir-
tæki mundu hækka markaöshlut-
deild sina í hæsta mögulegt mark. Ef.
útreikningar sýndu að kaupmáttur-
inn gæti orðið meiri, að fengnum
þessum forsendum, væri komiö
veröugt verkefni fyrir verka-
lýöshreyfinguna aö kynna þessar
niðurstööur. Veröugra verkefni en að
standa upp frá kaffibollum sem for-
sætisráöherra býður upp á.
Guðmundur Einarsson
Oft er rifist um vísitöluhækkun á
laun. Það er talað um að prósentu-
hækkanir breikki launabil og sagt
þannig, að þetta sé nokkurskonar
framfærslustyrkur. Það vill
gleymast aö þetta eru laun greidd
fyrir vinnu, hafi orðið t.d. 10% vísi-
töluhækkun á laun, þá yrði eftir sem
áður 20% launamunur milli
ákveðinna hópa, eftir hækkun sem
fýrr.
Þegar vísitöluhækkanir hafa verið
skertar á hærri laun spyr ja menn:
Af hverju er mín vinna hlutfalls-
lega verðminni í dag en í gær?
Það er ekki þar meö sagt að sá
launamunur, sem er ríkjandi hér á
landi, sé heilög k’ýr. Þaö geta mynd-
ast þannig aðstæður að núverandi
launabili sé breytt. Núna eru einmitt
þær aöstæður. Við næstu kjara-
samninga ættu eingöngu þeir lægst
launuöu aö fá grunnkaupshækkun.
Þaö ætti aö vera hægt aö koma viö
skattalækkun til hinna hærra
launuöu og þaö er spurning hvort
ekki ætti aö fara þessa leið allt næsta
ár.
Það er kominn tími til aö menn fari
aö ræöa saman í alvöru og semja um
launastefnu næsta árs innan þeirra
marka sem þjóöarefnahagur leyfir.
• „Þó svo einstöku félög innan þessara
hópa hefðu viljaö fara hægar í sakimar þá
verða allir að hlaupa jafnhratt.”
Bráðabirgöa'öSÍn
JÓLAGJAFAHANDBÓKII
fylgir á morguri, fímmtudag