Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.1984, Blaðsíða 14

DV. FIMMTUDAGUR 29. NOVEMBER1984.
14
ODDaDDDDDDDODaDDDaDDDDDDDDDaDODDDDDDDaDaaaDDD
| KERTAÞRÆÐIR 7mm & 8mm M0N0-MAG'“g
□ Leiðari úr stðlblöndu. Sterkur og þolir "—— o
c að leggjast í kröppum beygjum. Við-
a nám aðeins 1/10 af viðnámi kolþráða.
«ruflandi raftjy'91ur- nú fáanlegir í passandi settum fyrira
° Kápasem e flestar tegundir bíla.
S f , HÁBERGHF.l
| SKeifunni 5a — Sími 8*47*88 §
□DaDDaDDDDDDDDDDDDaDDDDDDDDDDDDDDDDDDDaDDaaDD
/V
'W- Námskeið
'M í svæðameðferð
veröa haldin eftir áramót. Þau munu hefjast 8. janúar og
veröa fyrir byrjendur og þá sem eiga ólokiö námskeiöi tvö.
Einnig verða haldin námskeiö í líffærafræði fyrir þá sem lokið
hafa námskeiði tvö.
Upplýsingar í símum 31122 og 78089 á kvöldin.
Innritun veröur í húsi Rauða krossins viö Nóatún sunnudaginn
16. desember frá kl. 14.00-19.00. Félagiö Svæðameöferð.
AÐVENTUUÓS
Mikið úrval aðventuljósa nýkomið.
Gunnar Ásgeirsson hf.
Suóurlandsbraut 16 Sími 91 35200
Á
V
THBOÐ
Menning
Menning
Menni
Sögumaður í sálu-
félagi við
Gísla Konráðs-
son og Espólín
Stefán Jónsson, Höskuldsstöðum:
Ojúpdæla saga
Ritsafn I
Sögufélag Skagfirðinga.
Sögufélag Skagfiröinga hefur lengi
veriö athafnasamt, bæöi við fræöiiök-
anir og útgáfu, og síðan Héraðsskjala-
safn Skagfirðinga á Sauðárkróki kom
Bókmenntir
Andrés Kristjánsson
til sögu og færöist í auka á síöari árum
hafa félagiö og safnið eflt hvort annaö.
Stefán Jónsson, fræöimaöur á Hösk-
uldsstööum í Blönduhlíð, var meöal
stofnenda Sögufélagsins og virkur fé-
lagi þess í marga áratugi. Stefán mun
hafa unniö aö fræöasöfnun og ritun
þátta og sagna af mörgu tagi í fulla sjö
áratugi og er sá starfsdagur aö slíkri
önn fágætlega langur því aö oftast fara
menn ekki aö leggja hönd á þennan
Frelsið endurheimsótt:
Vinstri menn
bulla um frelsið
Margt bendir nú til þess aö
umræöa sú sem íslenskir frjáls-
hyggjumenn hafa vakiö um freisi og
frjálshyggju sé aö því komin aö æra
vinstri menn á íslandi. Nýlegasta
dæmið um þessa frelsistaugaveiklun
er leiöaraopna DV síðastliðinn
mánudag, en á þeirri opnu fjalla
hvorki meira né minna en allar þrjár
kjallaragreinar DV um frelsi á einn
hátt eöa annan.
Þessi notkun, eöa öllu heldur
misnotkun á orðinu „frelsi”, er þó
engan veginn einsdæmi í stjórnmála-
sögu undanfarinna vikna því al-
menningi eru enn í fersku minni
örvæntingarfull óttaskrif andstæö-
inga frjáls útvarpsrekstrar sem
fylgdi í kjölfar viöbragöa al-
mennings viö tilræði vinstri aflanna
við alla fjölmiölun í landinu. Og
seint mun gleymast sá frelsiskrydd-
aöi Goebbelsáróöur sem glumdi í
eyrum landsmanna frá stjórnarand-
stæöingum viö vantraustsumræö-
urnar nýafstöðnu.
í frumskógi
frjálshyggjuapanna
Þessar vantraustsumræöur
hljóta reyndar aö vekja vantraust al-
mennings á hæfni alþingismanna til
að nota orðið „frelsi” og viröast
einnig leiða í Ijós að á Alþingi Islend-
inga sitji engir þeir menn sem eru í
stakk búnir til aö þera fram varnir
fyrir frjálshyggju eöa frelsi. Hvort
sem menn vilja kenna hér um vilja-
skorti eöa hæfileikaskorti, þá hlýtur
þetta aö leiða hugann aö því, í ljósi
vantraustsræðu Helga Seljan, hvort
ekki þurfi að festa kaðalreipi í loft
Alþingishússins, svo aö frjálshyggju-
apamir gætu í þaö minnsta sveiflað
sér þar á milli borða, skyldu þeir
einhvern tímann ráfa þangaöinn.
Nú bendir fátt til þess aö af því
veröi á næstunni að frjálshyggju-
maður tali á Alþingi Islendinga og
hlýt ég því að senda nokkrar fööur-
legar umvandanir til hæstvirtra
alþingismanna um notkun þeirra á
oröinu „frelsi”, og vonandi verður
þetta einnig til þess að greinarhöf-
undar ofannefndra kjallaragreina
vandi til oröanotkunar sinnar þegar
þeir láta móöan mása í greinum sín-
um í DV í framtíöinni.
Kjallarinn
ÁRNI
THORODDSEN
Frjáls orðanotkun
Nú dettur mér engan veginn í hug
að halda því fram aö mönnum sé
ekki alfrjálst að nota orö nákvæm-
lega eins og þeim sýnist, þeir mega
til aö mynda nota orðið „frelsi” í
þeirri merkingu sem viö oftast tákn-
um meö orðinu „borö”.
Þannig gætu þeir boöiö mér í
kvöldmat og tilkynnt mér að þeir
væru búnir aö leggja á frelsiö án þess
aö þaö yUi nokkrum misskihiingi.
Þeir þyrftu aöeins aö gera mér grein
fyrir því aö í þessum skUningi notuöu
þeir oröiö „frelsi”.
Aö vísu er augljóst aö slik oröa-
notkun felur í sér nokkurt óhagræði,
auk þess sem hún mundi valda veru-
legri hættu á misskilningi manna á
meöal, nema þeir væru tilbúnir tU aö
afhenda hverjir öörum persónulegar
oröabækur í hvert skipti sem þeir
ræddust viö, svo ekki sé talað um
þann beina háska sem af slíkri oröa-
notkun myndi stafa í tæknivæddu
þjóðfélagi nútímans, til dæmis viö
sprengiefnameöferö í byggingar-
iönaöi.
Hættuleg
stjórnmálaumræða
Þrátt fyrir þaö aö stjórnmála-
mönnum jafnt sem almenningi sé
ljós sú hætta sem myndi stafa af
oröanotkun sem þessari viö sprengi-
efnameöferð viröast þeir ekki gera
sér grein fyrir að Utlu minni hætta
stafar af slíkri oröanotkun í stjórn-
málaumræðu.
Oþarfi er aö minna á þaö dæmi
sem felst í skáldsögu George OrweUs
„1984”, þar sem beinUnis var búiö aö
afmá vissar merkingar úr tungu-
málinu, nefnilega þær merkingar
sem heföu gert mönnum kleift að
hugsa þær hugsanir er gert heföu
þeim mögulegt aö gera sér grein
fyrir eöa rísa gegn kúgun Stóra
bróöur.
Stjómmálamenn á vinstri væng
stjórnmálanna em vitandi eöa óvit-
andi aö kalla yfir okkur kúgunar-
riki Stóra bróöur meö misnotkun
sinni á orðinu „frelsi”. I ræöu þeirra
og riti er orðinu „frelsi” brugðiö í
gervi flogaþjáðs skrykkdansara sem
skrykkist stjórnlaust úr einni merk-
ingu yfir í aöra meö annarlegum
hætti, þannig aö ógagnrýnir áheyr-
endur og lesendur þeirra eru teymd-
ir á asnaeyrum inn í myrkan þoku-
heim ruglanda og hugsanavillu.
Virðingarsess
frelsishugtaksins
Ástæðan fyrir því að stjómmála-
menn misnota þannig oröiö „frelsi”
um allt milli himins og jaröar sem
varla á nokkum skapaöan hlut skylt
við frelsi, er auövitaö sú að stjórn-
málamenn skynja ósjálfrátt þann
háa virðingarsess sem frelsið skipar
í hugtakaheimi okkar en meö slíkri
misnotkun hyggjast þeir ljá öörum
hugtökum af óskildum toga þann
sama viröingarsess sem frelsið eitt á
skiliö.
Viröingarsess frelsishugtaksins
felst í því aö takist mönnum aö sýna
fram á aö einhverjum beri frelsi til
vissra athafna hafa þeir jafnframt
sýnt fram á aö þeir sem reyna aö
svipta þá slíku frelsi séu siöferöilega
fordæmanlegir. I slíkri frelsis-
sviptingu felst nefnilega afneitun á
því aö allir menn séu jafnréttháir.
I næstu grein minni mun ég fjalla
um nokkur dæmi um misnotkun af
þessu tagi og skil ég lesendur DV
eftir í spenningi þangaö til hún
birtist.
Árni Thoroddsen
(Vegna mistaka féllu niöur mikil-
vægar setningar úr grein Árna
Thoroddsen þegar hún birtist í
blaöinu í síðustu viku. Grciniu er því
cndurbirt).