Dagblaðið Vísir - DV - 22.11.1985, Blaðsíða 2

2
DV. FÖSTUDAGUR 22. NÖVEMBER1985.
Dótturfyrirtæki Alusuisse stendur í málaf erlum vegna vangoldinna skatta f Ástralíu
Vantar 500 milljónir doll-
ara á rétt útflutningsverð
I Astralíu standa nú yfir málaferli
vegna vangoldinna skatta Austra-
swiss, dótturfyrirtækis Alusuisse.
Skattyfirvöld telja aö á árunum 1978
til 1979 hafi fyrirtækiö komist undan
því aö greiða 15 milljónir dollara í
skatt.
Málið hefur vakið mikla athygli i
Astraliu eftir aö grein birtist í
National Times. Þar er varpað ljósi
á viðskipti fyrirtódsins og einnig
vitnaö í skýrslu sem Greg Groug við
Háskólann í Sydney hefur gert um
málefni Austraswiss í Astraliu.
Þar er m.a. varpaö ljósi á þá hækk-
un „í hafi” sem verður á flutningi
súráls frá Astraliu til Islands. A
ánmum 1973 til 1984 var útflutnings-
verömæti súráls frá Ástralíu 200
milljónir dollara. Á leið sinni til Is-
lands hækkaði þaö hins vegar um 30
prósent eða 60 milljónir dollara.
Fyrirtækið er sem sagt ásakað
fyrirþaðaðgefauppof lágt útflutn-
ingsverð í Astralíu og mun hærra
verð á tslandi og annars staðar til að
komast undan skatti.
Þá kemur fram aö á árinu 1984 hafi
oröiö um 34 milljóna doliara hækkun
í hafi á öllum útflutningi fyrirtækis-
ins frá Ástralíu. Þetta sama ár
hækkaöi súrál til Islands um rúmar 7
milljónir dollara á leið sinni til
Islands.
Greg Groug fullyröir reyndar að
á árunum 1972 til 1984 hafi Austra-
swiss komið undan um 500 milljónum
dollara með því að hækka í hafi.
Fyrirtækið hefur borið þessar
ásakanir af sér. I svari frá því er get-
ið um samningana sem Islendingar
geröu vegna hliðstæðs skattamáls
sem hér kom upp. Þar er sagt að
Alusuisse hafi fallist á að greiða 3
milljónir dollara m.a. vegna þess að
Islendingar hafi ekki getað rökstutt
fullyrðingar sinar, einnig að máls-
kostnaðurinn hafi verið að nálgast 3
milljónir dollara og þessi samningur
haf i því verið viðskiptalegs eðlis. APH,
Sfldarverksmiðja ríkisins á Sigluf irði:
Verksmiðjan
er í litlu borði
á þriðju hæð
— eina tölvuvædda loðnuverksmiðjan
í heiminum—f ramleiðir eitt megavatt
af raf magni og er nýkomin með
fullkomnar mengunarvamir
Frá Jóni G. Haukssyni, fréttamanni
DV á Akureyri:
„Verksmiðjan er um allan bæ, en
samt getum við sagt að hún sé hér öll í
tölvuborðinu,” sagði Geir Zoega, yfir-
verkfræðingur Síldarverksmiðja
rikisins, þegar DV skoöaöi verksmiðju
fyrirtækisins á Siglufirði fyrir
skömmu.
Þetta er tæknivædd verksmiðja.
Stórmerkileg í rauninni. Eina tölvu-
vædda loðnuverksmiðjan í heiminum.
Og merkileg fyrir fleira. Hún hefur í
mörg ár framleitt rafmagn á við
„stóra”virkjun.
Fýlan að mestu
horfin — reykurinn líka
Og þaö nýjasta á Siglufirði. Það er
nýlokið við aö setja upp fullkomnar
mengunarvarnir. Þar með er peninga-
lyktin að mestu horfin. Það sama er að
segja um reykinn.
Verksmiöjunni á Siglufirði var
breytt í sumar. Hún var endurbyggö
að hluta, eða þar sem ÖU suða loðn-
unnar, upphitun og elming fer fram. I
leiðinni var tölvuvæðingin tekin upp.
Þar með komst Sigluf jörður á kortið í
útlöndum.
Þrjátíu manna hópur
eriendis f rá
Um mánaðamótin er von á þrjátíu
manna hópi eigenda loönuverksmiöja í
Noregi, Færeyjum, Danmörku,
Kanada og líklegast Suður-Ameríku,
gagngert tU Siglufjarðar tU að skoða
verksmiðjuna.
Það var Rafhönnun sem hannaði
tölvukerfið en Verk- og kerfisfræðistof-
an sá um hugbúnað og tölvur í kerfið.
Hugbúnaðurinn hefur vakiö óskipta
athygli. Fastlega má reikna með að
Verk- kerfisfræðistofan fái veruleg
verkefni í erlendum loðnuverksmiðj-
um.
Það fer Htiö fyrir tölvuskjánum
tveimur á Siglufirði. En í þeim er hægt
að fylgjast með öUu sem er að gerast í
verksmiðjunni. Henni er því stjómað
fá einum stað. Fullkomið yfirUt er
fyrir hendi, þó að verksmiðjan sé „úti
um allan bæ”.
Tölvukerfið stækkað
innan skamms
Þannig sést á skjánum hvernig
Sildarverksmiðja rikisins á Siglufirði. Hún getur unnið úr 1500 tonnum af hráefni á sólarhring. Verksmiðj-
an er búin að taka á móti rúmlega 70 þúsund tonnum af loðnu á þessari vertíð.
Þannig verður
rafmagnið til
Rafmagnið verður þannig tU að að
olía er notuð tU að kynda gufuketU.
Gufan fer þaðan í gufutúrbínu sem
snýst og framleiðir rafmagn. Eftir það
fer gufan í verksmiöjuna og nýtist við
suðu og upphitun og þaöan aftur i
gufuketilinn. Þetta er ekki eilífðarvél,
olían rekur kerfið áfram.
Verksmiðjan er stór notandi á raf-
magn — notar um eitt megavatt. Hún
er rafstöð. -JGH.
Afengislögin:
Valdiðtekiðaf
dómsmála-
ráðherra?
Geir Zoega, yfirverkfrœðingur
Síldarverksmiðju ríkisins, við tölvu-
stjórnborðið i verksmiðjunni á
Siglufirði. Það er Jens Gislason
sem fylgist með skjánum. „Verk-
smiðjan er um allan bœ, en samt
getum við sagt að hún sé öll i tölvu-
borðinu."
Lagt hefur verið fram frumvarp
á Alþingi sem gerir ráð fyrir því að
ákvörðunarvald um vínveitinga-
leyfi verði tekið úr höndum dóms-
málaráðherra og lagt í hendur
sveitarstjórna.
Það er Jón Baldvin Hannibalsson
sem er flutningsmaður ásamt
Ellert B. Schram, Guðmundi
Einarssyni og Guðrúnu Helgadótt-
ur.
Mjög líklegt er að þetta frum-
varp fái hljómgrunn á Alþingi
vegna þess að heyrst hefur að
ríkisstjómin vinni sjálf að sams
konar frumvarpi. APH.
Sveinn Frimannsson (t.v.) hjá
Rafhönnun, sem hannaði tölvukerf-
ið, og Gisli Eliasson verksmiðju-
stjóri inni i „rafstöðinni". Gisli
hefur verið hjá verksmiðjunni i
gegnum allar breytingarnar. Byrj-
aði þegar kolum var mokað. Síðan
var það olían og pril upp pipur til að
loka ventlum. Nú er það tölvuvæð-
ingin. öllu stjórnað á einum stað.
Og fari eitthvað úrskeiðis — ventill
opnist er ekki prílaö upp pípur. Þessu
er kippt í Uöinn frá tölvuborðinu.
Tölvukerfiö verður stækkaö innan
skamms. Þegar viðbótin er komin í
gagniö má lesa nýtingartölur, allt um
gæði hráefnisins og gæði mjölsins og
lýsisins á skjánum. Einnig má sjá
hvernig hver einstakur farmur kemur
út í nýtingu, hversu mikla oHu þurfti
við að framleiða mjöl úr honum og
þess háttar.
Þetta með rafmagnsframleiðslu
verksmiðjunnar á Siglufirði er annars
stórmerkilegt, þó ekki sé um nýjung að
ræða. Verksmiðjan hefur framleitt raf-
magn allt frá árinu 1946, þegar hún var
tekin í notkun.
Stjórnarskráin
ekki til
Að undanförnu hefur stjórnarskrá-
in ekki fengist sérprentuð hjá forsæt-
isráðuneytinu. Upplagiö er næstum
uppurið og stendur ekki til að prenta
meira á næstunni. DV hafði samband
við ráðuneytið vegna þessa og fékk
þau svör að auðvitað væri eöUlegt að
stjómarskráin væri til sérprentuð.
Hins vegar hefðu staðið til breyting-
ar á stjómarskránni og ekki fleiri
eintök verið prentuö af þeim sökum.
Þetta hefur komið sér illa fyrir
marga nemendur í samfélagsfræð-
um þar sem stjómarskráin er notuð í
kennslu. Sérstaklega er þetta óþægi-
legt fyrir nemendur á landsbyggð-
inni. Þeir geta ekki lallað . í for-
sætisráðuneytiö og fengið af henni
ljósrit eins og nemendur í Reykjavík.
Einnig þykir það skrýtið að ekki
skuU vera hægt að fá stjómarskrána
sérprentaða. KB
Þetta eru engir smásekkir sem Loönumjölið er geymt i. Hver sekkur vegur
eitt og hálft tonn. Mjölið er mest notað i fóðurblöndun. Kaupendurnir eru
fjölmargir, hvaðanæva að. Má geta þess að hver verksmiðja stundar sina
eigin sölumennsku og samkeppnin er mikil. DV-myndir JGH.
gengur að dæla úr skipunum, hvaöa
dælur eru í gangi, hvaða ventlar eru
opnir og hvemig framleiðsla mjölsins
gengur.