Dagblaðið Vísir - DV - 08.08.1986, Blaðsíða 6

6
FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 1986.
Fréttir
Asakanir Jóns Sveinssonar um refsiverð brot:
Saksóknari hreinsar
Landhelgisgæsluna
Ríkissaksóknari hefur hreinsað skipinu Tý. Um þá reynslu sagði Jón
Landhelgisgæsluna af ásökunum
Jóns Sveinssonar sjóliðsforingja um
refsiverð brot. Ásakanir Jóns birtust
í írægri blaðagrein í Morgunblaðinu
þann 24. apríl síðastliðinn.
í bréfi, sem saksóknari sendi í gær
til málsaðila, segir að rannsókn
málsins þyki ekki renna stoðum
undir ásakanir kæranda um refsi-
verð brot. Því séu eigi efni til að
mæla fyrir um ákveðnar aðgerðir
hvað það varðar.
Þá segir í bréfi embættisins að í
ýmsum ásökunum Jóns Sveinssonar
felist aðdróttanir i garð Landhelgis-
gæslunnar og áhafhar varðskipsins
Týs sem greinarhöfundur hafi fengið
birtar opinberlega í áðumefhdri
blaðagrein.
„En eftir atvikum og þar sem í
máli þessu eru ekki hafðar uppi, af
hálfu Landhelgisgæslunnar eða við-
komandi starfemanna, kröfur um
málshöfðun á hendur greinarhöf-
undi þykir af ákæruvaldsins hálfu
mega láta við svo búið standa.“
Jón Sveinsson lauk sjóliðsfor-
ingjanámi í Noregi. Hann starfaði
um skeið sem 3. stýrimaður á varð-
í grein sinni meðal annars að starfið
um borð væri skipulagslaust og
fálmkennt. Fyllirí og spil væru aða-
liðja varðskipsmanna á ferðum
þeirra. Fagmennska, skipulagning
og agi væru bannorð hjá yfirmönn-
um Landhelgisgæslunnar.
Blaðagreinin vakti mikla athygli.
Forsætisráðherra krafðist rann-
sóknar. Fór svo að forstjóri Land-
helgisgæslunnar óskaði formlega
eftir opinberri rannsókn. Að fyrir-
skipan ákæruvaldsins kannaði
Rannsóknarlögregla ríkisins hvað
hæft væri í ásökunum Jóns.
Vegna veikinda Jóns Sveinssonar
tókst DV ekki í gær að fá álit hans
á niðurstöðu saksóknara.
Hrafh Sigurhansson, starfandi for-
stjóri Landhelgisgæslunnar í
sumarleyfi Gunnars Bergsteinsson-
ar, sagði niðurstöðuna eins og búast
mátti við.
„Við erum ekki óhressir með þessa
niðurstöðu," sagði Hrafn. Taldi
hann ólíklegt að Landhelgisgæslan
myndi fylgja málinu eftir með meið-
yrðamáli.
-KMU
Hvað kostar eitt
mannslíf á Islandi?
Stutt úttekt á málefnum ríkisstofnunar
| eftir Jón Sveiasson
llelut fx'fðt ég viljað að aldrei
hefði til þeas komið að ég fyndi
mig knúinn til að ríU eftirfarandí
I grcin.
Þar sem ekki hefur veríð tekiö
tillit til þeirra vamaðan-rða sem ég
I grVVum tilgangi hafði við rúðamcnn
ng atarísmenn viðkomandi alofnun-
ar. meðan ég var þcaa Iviræða
h«'iðurs aðnjðlandi að vera starfs-
maður hennar, né heldur viðtal vtð
þann riðhorra, «em þeaai mil heyra
undir bonð sýnik-gan Arangur, aný
ég mér þvf til hins almenna skatt-
I borgara og *pyr. er þctu þér þðkn-
ank-gt’ S«' svo. guU og vet Afskipt-
um inínum er hvort cð er lokið.
Sjómannahnútar
Að alltaf sé auðveldara að rifa
niður cn byggja upp eru sannindi
sem eiga við þegar mcnn gagnrýna
eitthvað. raunar getur oft verið
álitamAI, hvort eitthvað sé unnt að
rlfa mður.
Það cr upphaf þeaaa mils. að
sumaríð 1985. að loknu nimi og
alðar starfi ( rúm 8 Ar hjá norska
tjðhemum. sneri ég aftur heim til
fslands I þeirrí von að geU stuðlað
að auknum skilningt A vamarmAl-
um lýðveldisins og sjilfsUeðari
stefnumðtun 1 þeim. enda var þetU
ætið markmið mitt með þessu nimi.
Til þess naut ég hins vcgar einskia
bjartsýni. sigfa aem stýrimaður hjl
UIG. eftir langa útivist mcð aust-
mðnnum.
Á fyrsU degi um borð rétt fyrir
brottför kom útúrdrukkinn gamall
maður um borð og lét dðlgslega.
Hann vakti mikla kátinu skipverja
og staulaðist hann I land, Aður en
skipið fór. Var mér sagt. að þar
frrn cinn af skipstjðrum LHG. Þessi
atburður itti eftir að vera tAknrænn
fynr kynni min af lifi og starfi
varðskipsihafnar þá þrjí túra. sem
þnlinmaeði mln meðal þeaaa aam-
rýnda hópadugði.
Minnst var A einkennisbúninga
hér að framan og sá ég fljótt hvera
vcgna, þð að annað msetti ( mlnum
augum hafa forgang. Við brottför
og komu kenndi þar margra grasa.
Þcir yngstu fengu ninaat ekkert
cr til einkennisfaU g»ti talist en
þcir eldri eitthvað allt eftir hvað
lengi þeír hðfðu vcrið. Uppúr ðllu
stóð svo skipstjórinn með nokkurn-
veginn það sem tfl þurfU einí og
skreytt jólatré. cr vfllst hefur inn A
grfmuball. Væri fulltrúum ríkialns
hér hæfara að gera annaó tveggja,
að ganga í borgaralegum fðtum
einvörðungu eða allir 1 kl*ðnaði,
sem Iðggiltur er af viökomandi
ráðuncyti. sem ekki giklir uth þá
tilburði til einkennisfaU scm LHG
hefur.
f skipinu eru nokkrar vstnsþétUr
dyr og var þeim aldrei lokað A sjó
. og ekki riasu akipvefjar um tilgang
þær þeas vegna
cr haíðir voru lil þjálfunar þesaa
ftaggskips íslendinga.
I hvað fór svo timinn. I þcim
þrem túrum þegar ég var 3. stýri-
maður voru tveir bAtar skoðaðir.
þann seinni hafði reyndar v/s ný-
skoðað en allt upplýsingastreymi
hjá þeasari stofnun er mjðg af
skornum skammti og einungis
dagvaktir I stjðmstöð. Er það
meginásUcðan fjrrir þvl að eriendir
aðilar haía ímugust A samstarfi við
LHG 1 björgunarmálum. Það var
þó ekki með öllu tilgangslaus túr út
( fiskibátinn, þvi að ski|>stj6rinn
hafðí sent háscU mcð til að f&
gefins I soðið. Hef ég rætt við fiski-
mann sem taldi þetu ösið og
skömm er tlðkaðist rpjög hjá LHG.
Er þá uppUlið það cr gerðist I
þremur túrum með LHG nema það
som mér fundust tiðindi en ððrum
ekki og getur lesandinn cnn daemt
um sjálfur hvort umUlsvert sé.
Launakorfið
Fyrst ðrfá oeð um launakerfið.
FasUkaupið yrði vart Ulið þvotu-
konulaun. En eins og mér var tjáð
er um það skilningur milli atvinnu-
vcitanda og launþega, að menn
brti sér launin upp með þvi að
skrifa yfirvinnu. aem var ðspart
gert. FéU ég þvi fljðtt i ónAð fyrir
að skcra mig úr hópnum og IAU
vera að aknfa tima fyrir annað en
það sem hcilbrigð skjrnsemi gat
talið vinnu Þeas ber einnig að geu,
hindninin I
„Það skal þó tekið
f ram, að í einstaka til-
vikum mætti ég rejTid-
ar skilningi o g hlaut
jákvæðar undirtektir.
Áhuga á því að knýja
löggjafann til þess að
endurskoða starfs-
ramma stof nunarinnar
kynntist égr, þar er !yk-
illinn að lausn vandans.
Áhuga á að taka upp
nýja starfshætti, breyta
launakerfinu og byrja
aðgerafaglegarog
siðferðilegar kröfur til
starf 8 mannanna. “
að ekki er fært. ÞrAtt fýrir það
tekur skipstjón akip aitt nveð braki
og brestum yfir svacðið.
Rtýrimaður LHG akipti oftar si
heyrt um dýrari rollur. og vi
cnn til þeirrar afsla-ðu spun
sem fclst I fyrirsögn g
minnar.
tslcnskt stjórnsýslu- og »>• .
kerfi er hri og ómclt eftlrii' I
samskonar stofnunum A N"i
löndunum Hvemig vrri. a>' ■
lacrðum einnig rekstur bj>>rp I
þyriu af þciin. er slik ta-ki
starfrackt um irabil »g g> r;>
þannig að þyrla og Ahi>fn róti
naer sem er sólarhringxins v
kalli og alla ckki notuð I annað
Áfengisneysla til sjó
Þar scm ég hcf rekið nn,
mörgum finnst AfengiW)
sjús sjálfsagður hlutur. vil •
reyna að úukýra hvers vcr
er annarar skoðunar. Það citi
þurfi þcs*. firr mig til ,-ul v
fyrir méf. hvc langl Ísl>-n>lmr
komnir inn i lutluguslu öldini
Um bonl í öllum *ki|>ui |
cinkum þcim. *«'m logum
kvæml ciga að vcra björgun
aðstoðarskip. cr lífnnauðsynl'
sérhvcr skipvcrji m'itl *ér m
vimugjafa. aem & einhvcri'
sljóvga viðbrögð han* ug
gremd, svo lengi nem xki|>»'
A sjó eða I vidbragöxstiAj i h»f
Hver einstaklmgur grtur
úrslitum, þegar A öllum [•
halda I háska. Hann gt nr ckt
sjálfum sér óleik heldur
ski|«fél<>gum xinurn, þi-gar
neytir Afengis úti A sjð. l*i-U
ég að umrséðuefni I hópi ntýro
LHG, var einn þeirra nx'ir.i
crindreki Slysavamafclag* I
Tóku þeir allir 1 sama *tr>
töldu, að ég mactti ekki vcra
tlskur þó að „lykt- fyivt
mönnum. eins og þeir onhii'
Þó getur sú .lykl” orði.) i>
að viðkomandi brvgðixt á
stundu og riði þar með bagv :
inn um sifdrif félaga sinna. I
aklrei áður kynnst þvt, að sh'
áhætta sé tekin. hi-f ég þ>'>
Hin fræga grein Jóns Sveinssonar, sem birtist í Morgunblaðinu 24. april s.l.
Peiungamarkaðuj
VEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækur óbundnar 8-9 Lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 8.5—10 Ab.Lb.Vb
6 mán. uppsögn 9.5-12.5 Ab.Vb
12mán. uppsögn 11-14 Ab
Sparnaður - Lánsréttur
Sparað i 3-5 mán. 8-13 Ab
Sp. í 6 rnán. ogm. 9-13 Ab
Ávisanareikningar 3-7 Ab
Hlaupareikningar 3-4 Lb.Sb
Innlán verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1 Allir
6 mán. uppsögn 2.5-3.5 Lb
Innlán með sérkjörum 8-16
Innlán gengistryggð
Bandaríkjadalur S-7 Ab
Sterlingspund 9-10.5 Ab
Vestur-þýsk mörk 3.5-4 Ab
Danskar krónur 6-7.5 Ab.Sb
lltlán óverðtryggð
Almennir víxlar(forv.) 15.25 Allir
Viðskiptavíxlar(forv.)(1) kge og 19.5
Almenn skuldabréf(2) 15.5 Allir
Viðskiptaskuldabréf(1) Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 7-9
Utlán verðtryggð
Skuldabréf '
Að 2.5 árum 4 Allir
Til lengri tima 5 Allir
Útlán til framleiðslu
ísl. krónur 15
SDR 8
Bandaríkjadalur 8.25
Sterlingspund 11.75
Vestur-þýsk mörk 6
Spariskirteini
3ja ára 7
4ra ára 8.5
6ára 9
Með vaxtmiðum(4 ár) 8.16
Gengistryggð(5 ár) 8.5
Almenn verðbréf 12-18
Húsnæðislán 3.5
Lifeyríssjóðstán 5
Dráttarvextir 27
VlSITÖLUR
Lánskjaravisitala 1463stig
Byggingavisitala 272.77 stig
Húsaleiguyisitala Hskkaði 5% 1. júli
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnverðs:
Eimskip 200 kr.
Flugleiðir 140 kr.
Iðnaðarbankinn 98 kr.
Verslunarbankinn 97 kr.
Uppganga á Mont Blanc, hæsta fjall Evrópu, 200 ára í dag:
íslendingar verða meðal þátt
takenda í afmælisgöngunni
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, af þriðja aðila, er
miðað við sérstakt kaupgengi, kge, hjá
flestum bönkum og stærri sparisjóðum.
(2) Vaxtaólag á skuldabréf til uppgjörs
vanskilalána er 2% bæði ó verðtryggð
og óverðtryggð lán. Skammstafanir:
Ab = Alþýðubankinn, Bb = Búnaðar-
bankinn, Ib = Iðnaðarbankinn, Lb=
Landsbankinn, Sb = Samvinnubankinn,
Úb = Útvegsbankinn, Vb = V erslunar-
bankinn, Sp = Sparisjóðimir.
Nánari upplýsingar um pengamark-
aðinn birtast i DV á fimmtudögum.
„Monsieur Horace Benédict de
Saussure, ungur heiðursmaður frá
Ghent, heitir háum verðlaunum hverj-
um þeim sem tekst að klífa hið
ógnvekjandi fjall Mont Blanc,“ hljóð-
aði auglýsing sem birtist víða í
nágrenni Chamonix í Frakklandi á
árinu 1760. Þá þegar var vitað að
Mont Blanc væri hæsta fjall Evrópu,
4807 metrar yfir sjávarmáli.
Hins vegar var það ekki fyrr en 18
árum síðar, eða 8. ágúst 1786, sem fjal-
lið var fyrst klifið af tveimur Frökkum,
fjallamanninum Jacques Balmat og
lækninum Michel-Gabriel Paccard frá
Chamonix. Segja má að þetta afrek
þeirra félaga hafi veríð upphafið að
þeirri fjallamennsku sem við þekkjum
í dag, „Alpinismus". í dag, 8. ágúst
1986, eru því rétt 200 ár frá þessum
merka atburði, þannig að það eru fleiri
en Reykjavíkurborg sem halda sitt
merkisafrnæli í þessum mánuði.
Mikið verður um dýrðir í Chamonix
og reyndar víðar um Evrópu í dag.
Sjónvarpað verður vítt og breitt um
meginlandið og víðar frá uppgöngu,
þar sem fjallgöngumennimir klæðast
sams konar búningum og fyrir 200
árum, auk þess sem um 500 fjallgöngu-
menn munu mynda eina stóra röð upp
fjallið og mun hver þeirra hafa stóran
ljóskyndil.
Fjallgöngumenn víðs vegar úr heim-
inum munu verða meðal gesta vegna
þessa merka atburðar, þar á meðal frá
Islandi, en þaðan fara sex félagar úr
íslenska Alpaklúbbnum, Flugbjörgun-
arsveitinni í Reykjavík og Hjálpar-
sveit skáta í Reykjavík. Fjallgöngu-
mennimir munu klífa fjallið, auk þess
sem hluti þeirra verður viðstaddur
sjálf hátíðarhöldin í Chamonix.
Reyndar má geta þess að Mont Blanc
er íslenskum fjallgöngumönnum alls
ekki ókunnugt. Fjölmargir hafa klifið
fjallið eftir mismunandi leiðum og
sumir reyndar nokkrum sinnum, enda
hefúr fjallamennska verið í stöðugri
sókn undanfarin 10-15 ár hér á landi.
Frumkvöðull ferða á Mont Blanc,
hinn ungi de Saussure, steig fæti sín-
um á tind fjallsins ári eftir að það var
klifið í fyrsta sinn og þá reyndar í fylgd
með Balmat, sem fýrstur kleif það.
Sagan segir að de Saussure hafi stapp-
að í snjóinn þegar upp var komið.
Ekki vegna mikillar gleði, eins og
flestir hefðu eflaust gert, heldur vegna
reiði yfir því hversu langan tíma það
tók hann að ná þessu markmiði sínu.
Hann hafði beðið í ein 20 ár eftir
þessu. Þegar á tindinn var komið upp-
hóf hann ýmiss konar vísindarann-
sóknir, en sjálfur var de Saussure
vísindamaður. Alls dvaldi kappinn um
fjóra og hálfa klukkustund á tindi
hæsta fjalls Evrópu.
Sagan segir að de Saussure hefði í
reynd aldrei náð að klífa Mont Blanc
nema fyrir tilstilli Balmat sem af öllum
var talinn frábær fjallamaður.
Balmat hætti hins vegar hinni hefð-
bundnu fjalknænnsku fljótlega eftir
að hann hafði klifið Mont Blanc öðru
sinni með de Saussure. Sama dag og
hann stóð á tindi Mont Blanc í fyrsta
sinn, 8. ágúst 1786, gerðist sá hryggi-
legi atburður að 18 ára sonur hans
hrapaði til bana í klifri á öðrum stað
skammt frá Chamonix. Þá hét Balmat
þvi að leggja fjallgönguskóna á hill-
una. Það var hins vegar fyrir þrábeiðni
de Saussure að hann fór aðra ferð ári
síðar og tileinkaði hana syni sínum.
Um frekari fj allamennskuafekipti de
Saussure er ekki vitað.
Mont Blanc 4.807 m, hæsta fjall Evrópu.
Wh
Frá einni af fyrstu ferðunum á Mont Blanc. Þá klæddust menn „jakkafötum",
voru með hatt og stóra göngustafi. í dag er öldin önnur.