Dagblaðið Vísir - DV - 14.11.1986, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1986.
7
Atvinnumál
Rækjumálið á Akureyri:
Rækja á innanlands-
markaði í rannsókn
- talið illmögulegt að fylgjast með aukaefnum í niðursuðuvörum
Atvinnuástandið:
Október
sábesti
í 3 ár
Þótt skráðir væru 7.700 atvinnu-
leysisdagar í október sl., sem er
fjölgun um 1.000 atvinnuleysis-
daga frá mánuðinum á undan, hafa
ekki verið skráðir jaínfáir at-
vinnulausir hér á landi í október
sl. þrjvi ár. Að meðaltali voru
skráðir rösklega 16 þúsund at-
vinnuleysisdagar í októbermánuði
á árunum 1983—1985.
f þessu sambandi ber þó að geta
þess að samningar um fastráðn-
ingu fiskvinnslufólks eru komnir
til framkvæmda og gætir áhrifa
þess nú, en haustið hefur oft verið
tími atvinnuleysis hjá fiskvinnslu-
fólki eftir að kvótakerfið var tekið
upp.
Talan 7.700 atvinnuleysisdagar
samsvarar því að 360 manns hafi
verið á atvinnuleysisskrá í októbei
á landinu öllu.
-S.dór.
Vegna kvartana frá Þýskalandi
var farið að rannsaka niðursoðna
rækju frá K. Jónssyni & Co hf. á
Akureyri og kom þá i ljós að Hexa
Metnyltetra, efhi sem bannað er að
nota við niðursuðu, var blandað í
rækjuna. Þetta efni er skaðlegt en
gefur rækjunni betra útlit og eyðir
lykt. Hér er talið vera um alvarlegt
mál að ræða fyrir niðursuðuiðnað-
inn og er fyrirhugað að kalla fulltrúa
K. Jónssonar & Co hf. ásamt fulltrú-
um Sölustofnunar lagmetis til
fundar um málið með fulltrúum Rík-
ismats sjávarafurða og Rannsókna-
stofnunar sjávarafurða.
„Því miður er það svo að engin
leið er til þess að fylgjast með því
nákvæmlega hvort aukaefhi eru sett
í niðursuðuvörur. Þau efni og efna-
sambönd, sem hægt er að setja í
dósimar, skipta hundruðum og svo
mikil vinna er að fmna þau út að
það er ekki hægt frá degi til dags.
Við verðum að geta treyst framleið-
endum í þessum efnum og ég tel að
eina leiðin til þess að fá þá til að
gera ekki svona hluti sé að láta þá
sjálfa taka skellinn," sagði Halldór
Amason, forstjóri Ríkismatsins.
Halldór sagði að Rikismatið hefði
eftirlit með hráefni sem verksmiðj-
umar fengju og öllu hreinlæti hvað
umbúðir og annan búnað snerti.
Aftur á móti hefði Rannsóknastofh-
un sjávarafurða eftirlit með vinnsl-
unni og innihaldi dósanna. Þrátt
fyrir sýnatöku sagði Halldór enga
leið að koma í veg fyrir að svona
nokkuð gerðist og í raun væri ekki
hægt að koma upp svo öflugu eftir-
liti að framleiðendur gætu ekki
komist fi-am hjá því ef þeir ætluðu
sér það.
„Enda þótt ég telji að yfirhöfuð séu
framleiðendur í sjávarútvegi sam-
viskusamir og vilji gera eins vel og
hægt er þá em í þeirri grein. eins
og öðrum, til menn sem ganga eins
langt og hægt er og stundum lengra
en æskilegt ei’. En þetta mál verður
vel skoðað og allt revnt sem hægt
er til þess að svipaðir atburðir end-
urtaki sig ekki." sagði Halldór
Ámason.
-S.dór
„Hafði útlits-
bætandi áhrif“
- segir Kristján Jónsson hjá K. Jónsson & Co
Jón G. Hauksscm, DV, Akureyti
„Ástæðan fyrir því að þetta efni var
sett út í er sú að það hafði útlits-
bætandi áhrif. Það gerði vöruna
meira aðlaðandi,“ sagði Kristján
Jónsson, forstjóri K. Jónsson & Co,
við DV í gær um það hvers vegna
fyrirtæki hans hefði notað efnið
hexamethylenetetramine við niður-
suðu á rækju. En efnið er á bann-
lista, enda talið vera krabbameins-
valdandi.
- Vissuð þið það fyrirfram að þetta
efni var á bannlista?
„Ég verð að segja eins og er að
það hvarflaði ekki að mönnum að
þetta kæmi upp í svo litlu magni sem
efnið er sett út í. En við vitum það
núna.“
- Eru þetta ekki veruleg skakka-
föll sem þið verðið fyrir í Þýska-
landi?
„Ekki get ég séð það. Það stórfyrir-
tæki í Þýskalandi, sem selur rækj-
una úti, var einmitt rétt áðan að
panta meira, en auðvitað án efnisins
í. Það vantar rækju á Þýskaland og
þeir biðja um hana. Þetta er fyrir-
tæki sem hefur keypt af okkur í
mörg ár og er góður viðskiptavinur,
þannig að ég get ekki séð að við
séum að tapa markaði þótt þetta
hafi komið fyrir.“
- Nú hefur fyrirtæki þitt áður orð-
ið fyrir skakkaföllum, fengið vömr
sendai’ til baka?
„Já það er rétt, en ég ætla ekki
að rifja það upp. Eins og ég sagði í
upphafi samtalsins, þá hef ég í raun
lítið rnn þetta mál að segja á þessu
stigi annað en að þetta hefur átt sér
stað. Dæmið liggur ekki endanlega
fyrir í heild sinni, eins og til dæmis
um hversu mikið magn er að ræða
sem hefur verið afturkallað. Þegar
dæmið hefur verið gert upp skal ég
ræða betur við þig um það,“ sagði
Kristján Jónsson, forstjóri K. Jóns-
son & Co, við DV í gær.
Ilieodór Halldorsson, Sólustofnun lagmetis:
Yfir 300 þúsund
dósir af rækju
afturkallaðar
Jón G. Haukssan, DV, Akureyri;
„Við vitum ekki enn hversu mikið
magn er hér um að ræða en teljum
að það sé í kringum 300-350.000 dós-
ir af rækju. Og hver dós er 200
grömm,“ sagði Theodór Halldórsson,
framkvæmdastjóri Sölustofnunar
lagmetis, í gær um magnið sem hefur
verið afturkallað frá Þýskalandi.
Er það rétt, sem haft er eftir Ás-
birni Dagbjartssyni hjá Rannsókn-
arstofhun fiskiðnaðarins á Akureyri,
að ekki sé útilokað að afturkallaða
rækjan verði sett á innanlandsmark-
að?
„Það er kolrangt. Hollustuvernd
hefur einmitt afturkallað þá niður-
soðnu rækju sem er á innanlands-
markaði.“
Hvað verður þá gert við afturköll-
uðu rækjuna?
„Við erum að skoða það. Hún
verður hugsanlega seld annars stað-
ar erlendis.“
- Er umrætt efni þá ekki alls staðar
bannað?
„Nei, það er ekki alls staðar bann-
að.“
Formannaráðstefna farmanna:
Fé fýrir ólöglegan
afla til hús-
næðismála aldraðra
Á nýafstaðinni formannaráðstefnu
Famianna- og fiskimannasambands
íslands var samþykkt ályktun um að
beina þeim tilmælum til sjávarútvegs-
ráðhema að hann beiti sér fyrir þvi
að það fé, sem greitt er fyrir ólöglegan
afla, sem gerður hefur verið upptæk-
ur, verði látið renna til húsnæðismála
aldraðra í þeim landsflórðungi sem féð
kemur frá.
Hér er um þónokkurt fé að ræða því
að á síðasta ári var úrskurðaður ólög-
legur afli frá hendi sjávarútvegsráðu-
neytsins upp á 9,3 milljónir króna. Því
fé, sem fæst fyrir ólöglegan afla, hefur
til þessa verið varið til hvers konar
vistfræðirannsókna í landinu.
Á formannaráðstefnunni var sam-
þykkt að skora á viðkomandi aðildar-
félög fiskimanna að segja upp gildandi
kjarasamningimi ásamt því að afla sér
heimildai’ til verkfallsboðunar nú þeg-
ar. Þá krefst ráðstefnan þess að laun
og kjör famianna verði stórlega bætt
frá því sem nú er við næstu samninga-
gerð.
Á ráðstefnunni var þess krafist að
sú kjaraskerðing. sem sjómenn hafa
orðið fyrir á undanfömum árum við
ákvörðun fiskverðs. verði að fullu leið-
rétt og lögin um olíugjald, sem falla
úr gildi um næstu áramót. verði ekki
endumýjuð. Á bað er bent að liggi fis-
kverð ekki fyrir á réttum tíma muni
róðrar ekki hefjast um næstu áramót.
Loks er fagnað frumvarpi urn stað-
greiðslukerfi skatta.
-S.dór.
Datvík:
Greiða þorsk-
verð fyrir
grálúðuna
„Það er rétt að við bjóðum tíma-
bundið sama verð fyrir grálúðu og
greitt er fyrir þorsk. Það er margt
sem veldur þessu. Má þar til nefria
að lítinn þorsk er að fá nú og allt
er betra en að þurfa að stoppa. Auk
þess hefúr verð á grálúðu hækkað
nokkuð á Evrópumarkaði, eins og
raunar á flestum fisktegundum. og
tun þessar mundir er grálúðan hvað
fcitust og best og þannig á sig korn-
in sélst hún best,“ sagði Gunnar
Aðalbjörnsson, frystihússtjóri áDal-
vík, í samtali við DV,
Hér er um verulega veröha’kkun
að ræða fyrir útgerðannenn og sjó-
menn. því skráð verð er nú 15.70 kr.
fyrir kílóið af 1. flokks grálúðu en
27.20 kr. fyrir kílóiö af 1. flokks
þorski. Gunnar sagði að með því að
greiða þorskvei-ð fyrir grálúðuna
væri mjög auðvelt að fá togarana til
að stunda grálúðuveiðar. en frysti-
húsið á Dalvík fær allan afla 3ja
togara og helnúng afla þess ljórða.
Um tíma munu Húsvíkingar einn-
ig hafa greitt þorskverð fyrir grálúð-
una af sömu orsökum og Dalvíking-
ar. Á formannaráðstefnu FFSÍ um
síðustu helgi var þessu fagnað mjög
og skorað á önnur fiystihús í landinu
að gera slíkt hið sama. -S.dór.