Dagblaðið Vísir - DV - 14.11.1986, Blaðsíða 26

38
FÖSTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1986.
Merming_______________ dv
Til heiðurs Knut Nystedt
Tónlistardagar Dómkirkjunnar.
Tónleikar Dómkórsins ásamt Skólakór
Kársness 9. nóvember.
Stjórnendur: Knut Nystedt og Þórunn
Björnsdóttir.
Elnleikarar/einsöngvarar: Elín Sigurvins-
dóttir, Marteinn H. Frióriksson, Ólafur
Guðnason, Sólrún Pálsdóltir, Bryndis Ingi-
mundardóttir, Sesselja Kristjánsdóttir.
Efnisskrá: Knut Nystedt Adoro te, I am
my Brothers Keeper, Eg sökjer deg tidleg;
Benjamln Britten: Rejoice in the Lamb;
Dietrich Buxtehude: Mit Fried und Freud
ich fahr dahin, Prelúdía og fúga i D-dúr;
Gustaf Nordquist Ack, saliga, saliga.
Lokatónleikar á Tónlistardögum
Dómkirkjunnar voru að miklum
hluta helgaðir öðrum gesti þeirra,
Knut Nystedt. Því miður er undirrit-
aður enn svo illa á vegi staddur að
geta aðeins verið á einum tónleikum
í einu og varð því að sjá af tónleikum
hins gestsins, Rolfs Schönstedt org-
anleikara, deginum áður.
Ekkert stundarfyrirbæri
Tónleikamir hófust á frumflutn-
ingi átta radda mótettu Nystedts,
sem hann nefnir Adoro te. Verkinu
stjómaði hann sjálfiir og var það
endurtekið í lok tónleikanna. Flutn-
ingurinn fannst mér takast ágæt-
lega. Stjóm Nystedts var frábærlega
örugg og þótt hún sé með öðrum
hætti en dómkantórsins breyttist
ekki svipurinn á söng kórsins. Það
ber því aftur á móti vitni að end-
umýjun Dómkórsins sé þegar búin
að festa sig verulega í sessi. Það sem
áunnist hefúr, eins og bætt jafhræði
raddanna, sem getið var síðast, virð-
ist síður en svo stundarfyrirbæri.
Dómkórinn nýtur raunverulega
enjjumýjunar sinnar að þessu leyti
í ríkum mæli. Því má kannski um
kenna að verkefnin em bæði mörg
og erfið eins og stendur, að sópran-
inn skortir svolítið meiri glans og
tónöryggi til að standa fyllilega und-
ir nafni í þessum nýupplyfta
Dómkór. En það hlýtur að standa
til bóta því raddimar virðast vel
undirbúnar og efniviðurinn góður.
Fáeinar reyndar og ömggar kórk-
vinnur til liðsauka gætu ugglaust
flýtt fyrir þeirri þróun.
Mikill predikari
Adoro te er eins og önnur verk
Nystedts áhrifamikil músík. Músík
sem borar sig inn í undirvitundina
og lætur mann ekki í friði. Og mað-
ur spyr sjálfan sig hvort heldur Knut
Nystedt sé svo snjall að laga tón-
mótun sína eftir textanum eða
textinn sé aðeins einn þátturinn í
flóknu tónmáli hans, sem þó á sér
svo hreinar línur. Og textinn er eng-
inn smáþáttur því vart getur tón-
Tórdist
Eyjólfur Melsted
skáld sem velur sér jafninnihaldsrík-
an, og guðrækilegan texta, til að
semja tónsmíðar sínar við. Knut
Nystedt er magnaður predikari og
helst dettur mér í hug að líkja hon-
um við stórklerka á borð við biskup-
inn okkar fyrrverandi, eða Sigurð í
Holti, hverra predikanir klingdu
áfram í kolli manns löngu eftir að
messu lauk.
Annar hljómur - meiri þokki
Ekki þarf Knut Nystedt að setja
saman flókin og viðamikil kórverk
til að ná áhrifum. Það sýndi sig í
sálminum, Eg sökjer deg tidleg, sem
Elín Sigurvinsdóttir söng svo glæsi-
lega. Hún söng einnig annan sálm,
eftir Gustaf Nordquist, Ack, saliga,
saliga. Ekki hef ég áður heyrt rödd
Elínar njóta sín betur, nema ef vera
skyldi á nýlegri hljómplötu. Horfin
er sú stífni sem maður gerði sér eig-
inlega ekki grein fyrir að væri til
staðar fyrr en hún var horfin og við
það hefur rödd Elínar bæst fýlling
og annar hljómur sem gæðir hana
meiri þokka en áður.
Marteinn H. Friðriksson lék einn-
ig á orgelið, Sorgarmúsík og Prelúd-
íu og fúgu Buxtehudes. Það var
ágætur leikur, hreinn og beinn og
skrautlaus, enda ekki tilefhi til ann-
ars.
Litlir senuþjófar
En það voru litlir senuþjófar sem
vöktu hvað mesta athygli á þessum
tónleikum, Skólakór Kársness. Þau
sungu Rejoice in the Lamb eftir
Benjamin Britten og I am my Brot-
hers Keeper eftir Knut Nystedt.
Hátíðakantötu Brittens flutti kórinn
áður, einhvem tíma í vor minnir
mig, og það þurfti endilega að falla
á sama tíma og einhver merkilegrif?)
Elín Sigurvinsdóttir... „Hefur bæst
fylling og annar hljómur."
tónlistaratburður, líklega eitthvert
Listahátíðamúmerið. í hvert skipti
sem ég heyri góðan bamakór hrópa
ég bravó - einnig nú. Frammistaða
þeirra var frábær, hvort sem það var
kórsins eða einsöngvaranna ungu,
en viljandi tíunda ég ekki framlag
hvers og eins þeirra undir nöfhum.
Þeir vom allir í einu orði sagt frá-
bærir, þessir krakkar úr Kópavogin-
um, og gerðu bæði Britten og
Nystedt jafhgóð skil.
EM.
Gammað
í annað sinn
Gammar II.
Hljómplata með leik hljómsveitarinnar
Gammar.
Upptaka: Upptökuheimili Geimsteins undir
stjórn Gamma.
Hljóöblöndun og umsjón með upptöku:
Þórír Baldursson.
Hönnun umslags: Sveinbjörn Gunnarsson.
Pressun: Alfa.
Útgefandi: Geimsteinn.
Þegar Gammar komu fram töldu víst margir
að þröngt væri á markaðnum fyrir sveitir af
þeirra tagi. Ég verð að játa að mér er ómögu-
legt að fylgjast með því hver grundvöllur er
fyrir rekstri sveita sem helga sig bræðingi, jass-
rokki eða hvað nú á að nefna það. Eflaust þurfa
Tórdist
Eyjólfur Melsted
menn að spila fleiri en þá langar til á alls kyns
skröllum til að halda lífi í svona sveit og svo
eru líka tækifæri til kennslu á þessum vett-
vangi eftir að Tónlistarskóla FÍH var komið á
fót. Svo mikið er þó víst að Gammamir hafa
lifað það að gefa út aðra plötu sína og hana í
hressara lagi.
Eigin framleiðsla
Lögin á plötunni eru öll eftir hljómsveitar-
meðlimi, þrjú eru eftir Bjöm Thoroddsen, fjögur
eftir Stefán S. Stefánsson. Eftir Þóri Baldursson
em tvö lög. Hugljúf melódía sem hann nefnir
Norðurljós og tileinkar þeim ágæta Christian
Thor Lizell. Þar getur að heyra einstakan sam-
leik þeirra Stefans og Bjöms á saxófón og gítar,
einnig Gamm Gamm, eldfjörugt opnunarlag
seinni hliðar.
Ópusar Bjöms nefiiast Síðasti veikleikinn,
bráðhresst upphafslag plötunnar; Tilbrigði við
rokk, sem er kýlandi rokkari og Nú er komið
nóg, lokalag plötunnar. Lög Stefáns heita
Gammað fram í, hressileg melódía; Bíum bíum
samba, nafhið skýrir eðli lagsins; Rústir, sem
er falleg ballaða með dapurlegra nafni en lagið
gefur tilefni til og Fjúgandi teppi, sem inniheld-
ur ekkert oríental krydd heldur er einhver
mest sveiflandi ópus plötunnar.
Eiga skilið meira frelsi og víðari
ramma
í fyrstu er ekki laust við að manni finnist
efni plötunnar dálítið keimlíkt allt saman, enda
ekki að furða þar sem rammi stílsins og fæð
höfundanna býður beinlínis upp á það. En hún
leynir á sér við nánari hlustun. I fyrsta lagi er
það afbragðs góður hljóðfæraleikur sem kitlar
notalega taugamar. Þetta keimlíka yfirbragð
helgast af þvi að óneitanlega finnst manni þeir
binda hendur sínar svolítið með ramma stíls-
ins, þessir strákar sem geta blásið allt sundur
og saman á hljóðfærin sín og fá ekki þama það
frelsi sem þeir eiga skilið til að láta gamminn
geisa í spuna og leik.
En þessi plata vinnur á og þegar grennra er
skoðað þá leynist fjölbreytnin undir einlitu yfir-
borðinu. Þarna er að finna eitilfjörug og
kýlandi lög eins og tvö fyrstu lögin á hvorri
hlið, drífandi sömbu, hressan rokkara og hug-
ljúfar ballöður. En að öllu samanlögðu er það
hljóðfæraleikurinn og þá fyrst og fremst hve
jafngóðir spilarar þama leika sem hrífur mest.
Þetta er góður bræðingur en fyrir minn einka-
smekk hefði frelsi leiksins mátt vera meira og
ramminn víðari. En það er ekki alveg víst að
minn einkasmekkur eigi samleið með markaðs-
lögmálinu í þessum efhum og blessaður
markaðurinn kyngir líklega ekki mörgum betri
bræðingsplötum í ár.
EM.
Gamrnamir.
Skilaboðaskjóðan
Höfundur mynda og texta: Þorvaldur Þor-
steinsson.
Utgefandi: Mál og menning 1986.
Það kemur ýmislegt fram í dagsljósið þegar
leyst er frá skjóðunni. Hér er það ævintýri
Putta litla sem býr í Ævintýraskóginum. Hann
bíður lengi vel eftir að ævintýrin komi til hans
Bamabækur
Hildur Hermóðsdóttir
en loks sér hann að hann verður sjálfur að leita
þeirra. Hann leggur af stað í náttmyrkri ævin-
týraskógarins og þá láta æsandi atburðir ekki
á sér standa. í draumi frelsar hann ýmsar þekkt-
ar ævintýrapersónur frá ógnvöldum þeirra s.s.
dreka, úlfi, nom og vondu stjúpu. En leikurinn
æsist heldur betur þegar Putti vaknar augliti
til auglitis við Nátttröllið sem tekur hann og
lokar inni í helli sínum í Tröllafjalli. Möddu-
mömmu saumakonu tekst eftir mikla baráttu
að bjarga Putta úr klóm illvættisins eða öllu
heldur tekst það með samvinnu allra íbúa skóg-
arins að ógleymdri skilaboðaskjóðunni góðu
sem geymdi svo söguna alla þar til hún barst
í hendur höfundarins sem leysti frá henni.
Þorvaldur Þorsteinsson er ungur höfundur
og hefúr hann gert bæði texta og myndskreyt-
ingu bókarinnar enda fellur þetta tvennt
prýðilega saman. Sagan er skemmtileg og hug-
vitsamlega gerð og lögmál ævintýranna í heiðri
höfð. Myndskreytingin er gerð af mikilli alúð
og litaval undirstrikar aðstæður og hugblæ frá-
sagnarinnar á hverjum tíma. Bæði texti og
myndir einkennast af auðugu ímyndunarafli
og tilvísunum svo að lengi er hægt að skoða
og finna eitthvð nýtt.
Góðar myndabækur er nokkuð sem ég fagna
alltaf alveg sérstaklega einkum ef um íslenska
framleiðslu er að ræða. Hér á landi er mikil
vöntun á bókum fyrir litla krakka þó að nokk-
uð hafi verið bætt úr á síðustu árum. Ég hef á
mínum snærum ungan neytanda (4 ára) og
ætla ég hér að lokum að láta fljóta með orð
hans eftir þriðju eða fjórðu umferð um Skila-
boðaskjóðuna: „Mamma hvemig kemst maður
inm' svona bók?“ Hann vildi verða virkur þátt-
takandi í ævintýrinu.
HH.