Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.1987, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 30. JANÚAR 1987.
Frjálst,óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarfomnaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aöstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 500 kr.
Verð í lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblaö 60 kr.
Skyldusparnaður úreltur
Skyldusparnaður ungmenna hefur verið í gildi í þrjá
áratugi. Hann er úrelt fyrirbæri. Forsendur hans eru
brostnar. í raun er verið að stela hluta fjárins af ung-
mennunum. Þetta ber að afnema.
Svavar Gestsson, formaður Alþýðubandalagsins, hef-
ur borið fram tillögu til þingsályktunar um afnám
skyldusparnaðar ungmenna. Hann segir margt satt og
rétt í greinargerð tillögunnar. En í lok hennar slær út
í fyrir honum.
í tillögunni segir, að Alþingi skuli álykta að fela ríkis-
stjórninni að leggja fyrir næsta þing frumvarp til laga
um afnám skyldusparnaðar ungmenna í einu lagi eða í
áföngum. I frumvarpinu verði byggt á þeirri forsendu,
að ráðstöfunarfé Byggingarsjóðs ríkisins skerðist ekki
vegna þessarar ákvörðunar. Við undirbúning frum-
varpsins verði kannað, hvort unnt sé að viðhalda
möguleikum skyldusparnaðar með tengslum við hús-
næðissparnaðarreikninga.
Um ellefu þúsund ungmenni greiddu skyldusparnað
á síðasta ári samkvæmt yfirliti frá ríkisskattstjóra.
Lítum á, hvernig forsendur skyldusparnaðar unga
fólksins eru brostnar. Tilgangur með skyldusparnaðin-
um var að auka sparnað unga fólksins. Einnig skyldi
því gert auðveldara að koma þaki yfir höfuðið. Ætlun
laganna var, að ungu fólki yrði gert kleift að spara á
góðum kjörum og betri en völ væri á í bankakerfmu,
eins og Svavar segir. Tilgangurinn var einnig að opna
fyrir sérstaka lánsmöguleika ungs fólks. Þá var auðvit-
að einnig ætlunin að afla fjár í Byggingarsjóð ríkisins
til lánveitinga vegna húsnæðiskaupa.
Staðan er nú sú, að vextir af þessum sparnaði eru
lægri en ungmennin gætu fengið í bönkum. Svavar seg-
ir, að greiddir séu 3,5 prósent vextir ofan á verðtrygg-
ingu skyldusparnaðarins. Hvarvetna í bönkum geta
menn fengið mun betri kjör á sérstökum sparire.ikning-
um. Þarna er verið að hafa fé af unga fólkinu. Réttmætt
er, að það ráði því sjálft, hvernig það rástafar launum
sínum. Vilji menn spara til einhvers tíma, svo sem með
húsnæðiskaup í huga, getur fólkið gert það við betri
kjör en hið opinbera býður skyldusparendum. Þá hefur
það verið svo um langt árabil, að skyldusparnaðurinn
hefur ekki veitt aðgang að lánum Húsnæðisstofnunar
umfram aðra. Helztu forsendurnar eru úr sögunni, allar
nema þær að útvega fé til Byggingarsjóðs ríkisins. Ekki
er réttlæti að skattleggja ungt fólk og tekjulítið til
þeirra hluta.
Þetta hljóta þingmenn að skilja. Þeir ættu því að
samþykkja tillögu Svavars. Leiðastur er sá hægagangur
á framkvæmd, sem hann hugsar í slíku réttlætismáli.
Svavar getur samt hugsað sér, að skyldusparnaðurinn
verði felldur niður í einu skrefi um áramót. Jafnframt
verði gerðar ráðstafanir til að afla Byggingarsjóði ann-
arra tekna, til dæmis með skyldusparnaði á hátekjur,
eða sérstökum stóreignaskatti eða skatti á fyrirtæki eða
með öðrum hætti með framlögum úr ríkissjóði.
I þessu slær út í fyrir Svavari, einkum þegar hann
talar um skyldusparnað á hátekjur. Þar yrði um upp-
skrúfun tekjuskattsins að ræða, einmitt þegar rætt er
að afnema tekjuskatt á almennar launatekjur. Tekju-
skatturinn er svo ranglátur, að hann á alveg að afnema.
í reynd hefur skyldusparnaður á hátekjur, sem svo hef-
ur verið kallaður, lent á miðlungstekjur. Ekki má hefja
nýtt ranglæti, þótt réttlæti verði fullnægt á einu sviði.
Haukur Helgason.
Það leyndi sér ekki að sjálfstæðis-
menn voru eitthvað miður sin á
borgarstjómarfundinum sem af-
greiddi fjárhagsáætlun Reykjavík-
urborgar í síðustu viku. Borgarstjór-
inn ekki undanskilinn. Ástæðan var
augljós. Samstaða minnihlutans
kom þeim í opna skjöldu. þeir höfðu
ekki búist við þeim ským línum sem
birtust í 70 breytingartillögum Al-
þýðubandalags, Alþýðuflokks,
Framsóknarflokks og Samtaka um
kvennalista. 70 sameiginlegum til-
lögum.
Fólk framar steinsteypu
Eins og kunnugt er markast fjár-
„Minnihlutaflokkarnir höfðu náð saman og komu fram sem sterkt afl.“
Ný samstaða -
pólitískiir kostur
hagsáætlun að stærstum hluta af
föstum útgjöldum og tekjum. Oln-
bogarýmið er takmarkað. Það er þó
nógu stórt í fjárhagsáætlun Reykja-
víkurborgar til að grundvallarmun-
ur á lífafstöðu borgarfulltrúa komi
fram. Slíkur grundvallarmunur á
hugmyndafræði kom glögglega í ljós
í mismunandi viðhorfum Sjálfstæð-
isflokksins annars vegar og lýðræð-
isafianna hins vegar. Annars vegar
vilji til að veita fjármagninu til
þeirra sem helst þarfnast þess - hins
vegar til að reisa minnisvarða um
framkvæmdaglaða steypumenn.
Málflutningur borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins var ósannfær-
andi þegar þeir mæltu gegn tillögum
okkar. Rökin af skomasta skammti.
Afgreiðslumáti á borð við „yfirboð"
og „út í hött“ var þeim mun meira
iðkaður og því jafnvel haldið fram
að þessar „fáeinu" tillögur mörkuðu
enga sérstöðu! Þann tóninn gaf
borgarstjóri í upphafi og síðan blésu
hans menn í sömu pípu. Þeir hafa
eflaust haldið að þessu færi fólk að
trúa ef nógu oft væri endurtekið.
Þeir sem kynna sér fjárhagsáætlun
meirihlutans og bera saman við
áherslur lýðræðisaflanna í borgar-
stjóm vita hins vegar betur. Við-
brögð sjálfstæðismanna spegluðu
taugatitring og ótta sem greip um
sig þegar mönnum urðu ljós hin
pólitísku tíðindi. Minnihlutaflokk-
amir höfðu náð saman og komu fram
sem sterkt afl. Pólitískur valkostur
við steinsteypuofboð Sjálfstæðis-
flokksins.
Samstarfið skilar árangri
Fljótlega eftir kosningar sýndu
fulltrúar minnihlutans áhuga á sam-
starfi sín á milli. Enda í fyllsta
samræmi við vilja íhaldsandstæð-
inga ef taka á mark á skoðanakönn-
unum. Sameiginlegur málatilbúnað-
ur hefur því verið uppi á teningnum
frá í sumar og er reyndar búinn að
skila nokkrum áþreifanlegum ár-
angri. Sjálfstæðismenn hafa náttúr-
lega ekki verið nógu „grand“ til að
samþykkja tillögur okkar óbreyttar,
þær hafa gengið aftur í nýjum bún-
ingi. Þannig er nú að hefjast vinna
við að samhæfa heimaþjónustu og
leggja framtíðarlínur í málefnum
aldraðra að frumkvæði minnihlut-
ans. Einnig munu fleiri listamenn
Kjallariim
Kristín Á. Ólafsdóttir
borgarfulltrúi
Alþýðubandalagsins
njóta starfslauna borgarinnar frá og
með þessu ári í kjölfar tillöguflutn-
ings okkar.
Við ákváðum að láta reyna enn
betur á samstarfið við fjárhagsáætl-
un. Þar koma pólitískar áherslur
skýrast í ljós. Skemmst er frá því að
segja að samstaðan svaraði björt-
ustu vonum.
Grundvallarágreiningur í
milljónum
Við fundum tugi og hundruð millj-
óna sem við vorum sammála um að
veija öðruvísi en sjálfstæðismenn.
Þeir ætluðu að setja 60 milljónir í
ráðhússjóð. Við töldum þær betur
komnar í öldrunarsjóði. Þannig
væru lagðir til hliðar peningar nú í
góðærinu til að byggja þjónustu-
íbúðir og/eða vistheimili fyrir aldr-
aða næstu ár.
40 milljónir af þeim ríflega 60 sem
Sjálfstæðisflokkurinn vill setja í
bílahús vildum við heldur nota í
þágu gamla fólksins, m.a. til að strax
væri hægt að leysa vanda nokkurra
þeirra einstaklinga sem skráðir eru
á hneykslanlega langa biðlista.
I óskilgreind lóða- og fasteigna-
kaup voru ætlaðar fjárhæðir langt
umfram það sem verið hefur. Þeir
peningar fara eflaust í hús sem
standa í veginum fyrir skipulags-
draumum sjálfstæðismanna, eins og
t.d. við Skúlagötuna. Tæpum 50
milljónum gátum við ráðstafað til
byggingar dagvistarheimila og þar
með tvöfaldað framlagið. Þeirra fjár-
hagsáætlun gerði ráð fyrir að opnuð
verði 89 ný pláss á árinu. I borginni
bíða tvö þúsund böm eftir plássi.
Valið milli bama og fjölskyldufólks
eða óskilgreindra fasteignakaupa
var auðvelt.
í leiguíbúðir vildum við setja 24
milljónir umfram þær 20 sem fyrir
vom. Hluti af því fé átti að renna í
íbúðir með búseturéttarfyrirkomu-
lagi.
Þannig mætti áfram telja. Milljón-
ir fundust í verkefnum sem í sjálfu
sér em af hinu góða en við viljum
slá á frest. Þau verða að bíða á með-
an brýnni mál em í ólestri. Bíða á
meðan gamalt fólk og böm em á
hrakhólum í Reykjavík. Á meðan
fólk getur ekki leyst húsnæðisvanda
sinn. Bætt strætisvagnaþjónusta og
hraðari uppbygging heilsugæslu-
stöðva er líka ofar á forgangslista
okkar. Sama er að segja um hús
unga fólksins, ferðaþjónustu fatl-
aðra og aukið öryggi gangandi
vegfarenda. Og við viljum hverfa frá
þeirri samdráttarstefnu sem leikið
hefur Borgarbókasafhið grátt síð-
ustu ár. 30 milljónir vildum við ætla
sérstaklega til að mæta launahækk-
unum í kjölfar endurmats á hefð-
bundnum kvennastörfum. Það
endurmat hefur ekki enn farið fram
þrátt fyrir samhljóða samþykkt
borgarstjómar fyrir tæpu ári.
Þetta em nokkur þeirra atriða sem
fulltrúar flokkanna fjögurra samein-
uðust um og mörkuðu þar með skýra
andstæðu við pólitík Sjálfstæðis-
flokksins.
Ábyrgar tillögur
Það er misskilningur borgarstjóra
að tillögur okkar hafi verið yfirboð
og sprengt útgjaldaramma borgar-
innar. Tillögur okkar em í fyllsta
máta ábyrgar og hljóðuðu upp á 270
milljónir króna. Þar af tókum við
rúmar 200 af útgjöldum sem við telj-
um óþörf eða ótímabær en 66,5
milljónir fengust við raunhæfari
áætlun um tekjur. Sjálfstæðismenn
vanáætla aðstöðugjöld ef tekið er
mið af spá um veltuaukningu milli
ára. Og þeir gera ráð fyrir miklu
minni fjölgun útsvarsgreiðenda en
raunhæft er miðað við þróun síðustu
ára. Þannig munu sjálfstæðismenn
fá tugi milljóna til að ráðskast með
umfram það sem fjárhagsáætlun tek-
ur til.
Eins og vænta mátti afgreiddu
sjálfstæðismenn fjárhagsáætlun sína
svo til óbreytta. Aðeins 2 tillögur
okkar voru samþykktar.
Sameiginlegir sjóðir okkar Reyk-
víkinga verða því að miklu leyti
nýttir í þágu minnisvarðapólitíkur
sjálfstæðismanna en ekki þar sem
mest er þörfin fyrir þá. En samstaða
lýðræðisaflanna í borgarstjóm
markar þáttaskil og gefur vonandi
fyrirheit um betri byr fyrir félagsleg
sjónarmið. Og þörfin fyrir slíkt er
víðar en í Reykjavík.
Kristín Á. Ólafsdóttir
„Málflutningur borgarfulltrúa Sjálfstæð-
isflokksins var ósannfærandi þegar þeir
mæltu gegn tillögum okkar. Rökin af
skomasta skammti. Afgreiðslumáti á borð
við „yfirboð“ og „út í hött“ var þeim mun
meira iðkaður og því jafnvel haldið fram
að þessar „fáeinu“ tillögur mörkuðu enga
sérstöðu!"