Dagblaðið Vísir - DV - 18.04.1988, Blaðsíða 34

MÁNUDAGUR 18. APRÍL 1988.
. 50
Fréttir
Grænfriðungar
mótanæla
Flugleiðum
Utvegsbankinn á Isa-
firði verðlaunaður
* •».
y
- Erum mjög ánægð með að fa þessa viðurkenningu, segir Högni Þórðarson útibússtjóri
Sigurðui Bjöinaaon, DV, Uuteraburg;
Grænfriðungar í Luxemburg
stóðu fyrir mótmælaaðgerðum
gegn hvalveiðum íslendinga á laug-
ardaginn. Á þaki flugstöðvarinnar
á flugvellinum í Luxemburg höfðu
þeir komiö fyrir uppblásnum hval.
Þeir hengdu einnig stórt veggspjald
á framhliö byggíngarinnar. A því
stóð á ensku: „íslendingar drepa
hvali. Fljúgið ekki raeð Flugleið-
um.‘‘
Grænfriðungar dreifðu bækling-
um og flugriti þar sem hvalveiðum
íslendinga var mótmælt og í bækl-
ingnum stóð meðal annars að fólk
ætti ekki að fljúga með Flugleiðum
og skyldi það vara kunningja við
því.
Starfsfólk Flugleiða var mjög ó-
ánægt með þessa uppákomu og
reyndist ekki unnt að taka upp-
blásna hvalinn og veggspjaldið
niður þar sem um opinbera bygg-
ingu var að ræða og mótmælin fóru
í alla staði friðsamiega fram.
Blaðamaður DV spurði forsp-
rakka grænfriðunga af hverju þeir
réðust á Flugieiðir í þessu sam-
bandi og sagöi hann að með þessu
vildu þeir koma skilaboöum til ís-
lenska rikisins þar sem ríkiö
ábyrgðist öll viðskipti Flugleiða. í
stjórn Flugleiöa sætu einnig tveir
menn sem sætu i stjóm Hvals hf.,
þeir Árni Vilhjálmsson og Grétar
Kristjánsson. Hefðu þeir hér hags-
mrnia að gæta.
Ástæðuna fyrir þessum aðgerð-
um sögðu grænfriðungar einnig
vera þá að islenski ræöismaðurinn
í Luxemburg', Einar Aakrann, hefði
ávallt neitað að ræða við forsvars-
menn hópsins og því hefðu þeir séð
sig tilneydda til þessara aðgerða.
Mótmælunum var haldið áfram
þar til síðasta flugvél Flugleiða hóf
sig á loft. Nokkrir íslendingar rök-
ræddu við grænfriðunga en allt fór
fram í góðu.
Grænfriðungum tókst að safna
nokkrum undirskriftum gegn hval-
veiðum íslendinga.
Sigurjón J. Sigurðsson, DV, ísafirði;
Nú nýlega veitti bankaráð Útvegs-
banka íslands hf. Útvegsbankanum
á ísafiröi verðlaun fyrir góða
frammistöðu á síðasta ári. Er þetta í
fyrsta skipti sem verðlaunin eru af-
hent en ætlunin er að veita þau
árlega.
Verðlaunaafhendingin fór fram í
hófi sem haldiö var fyrir stjómendur
bankans. Högni Þórðarson, útibús-
stjóri á ísafirði, tók við verðlaunun-
um fyrir hönd starfsfólks útibúsins.
Guðmundur Hauksson bankastjóri
færði honum veglegan verðlauna-
grip sem Jens Guðjónsson gullsmið-
ur smíðaði, auk 75.000 króna sem
runnu í sameiginlegan sjóð starfs-
manna Útvegsbankans á ísafirði.
Högni Þórðarson, útibússtjóri Út-
vegsbankans á ísafirði, sagðist í
samtali við blaðið vera mjög ánægð-
ur meö þessi verðlaun. Sérstaklega
væri hann ánægður með að þessi
verðlaunagripur skuli vera eftir Jens
Guðjónsson listamann og gullsmið
sem væri gamall ísfirðingur og gam-
all æskuvinur og nágranni hans.
Högni kvað þessa verðlaunaveit-
ingu algjöra nýjung og vera, mikla
hvatningu fyrir starfsfólk útibúsins.
Þaö væri ekki síst viðskiptavinum
bankans að þakka að útibúið hér á
ísafiröi skyldi hljóta þessa viður-
kenningu.
Högni Þórðarson útibússtjóri með verðlaunagripinn ásamt starfsfólki sínu.
Oiyggisfræðsla sjómanna
Aldrei hafa öryggismál verið sjó-
mönnum sjálfum jafnhugleikin og
eftir slysið á mb. Hellisey árið
1984 og slysið á ms. Suðurlandi
1986.
Lengst af hefur reyndar allt, sem
að öryggismálum lýtur, verið
kjánalegt feimnismál. Þann örygg-
isbúnað, sem í skipunum er, hefur
aldrei mátt prófa. Nýliðar hafa ver-
ið skammaðir fyrir forvitni og fikt
og í heild hefur allt, sem að þessum
málum lýtur, verið einkamál skip-
stjóra og stýrimanna. Menn hafa
staðið með tóm slökkvitæki í hönd-
unum, björgunarbátar hafa ekki
blásist út, bjargvesti verið fúin og
ónýt, skipsrakettur og blysabúnaö-
ur geymt á rökum stað og verið
saggað og reynst ónothæft þegar til
átti að taka.
Menn eru ófærir um að vega og
meta heilsufar hver annars, og svo
má lengi telja.
Hvað höfum við að qera
við...?
Sjálfvirki sleppibúnaðurinn hef-
ur verið mjög til umræðu. Einkan-
lega eftir slysið á mb. Hellisey.
Fyrir slysið hafði gengið á með
hagsmunarifrildi - og kjaftshöggi.
Það má vel vera að sjáÚvirki bún-
aðurinn hefði bjargað mönnunum
ef hann hefði virkað. Siglingamála-
stofnun hefur samþykkt tvær
útfærslur á þessum sleppibúnaði
og reyndar innkallað þær líka. Það
er aðeins af hinu góða ef reynt er
að lagfæra það sem betur má fara.
Eftir slysið á ms. Suðurlandi
komu flotbjörgunarbúningamir
um borð í kaupskipin en það er
ekki nóg. Þeir verða að koma í fiski-
skipin líka. Þetta gengur allt afar
rólega fyrir sig. Allar þær reglu-
gerðir, sem út hafa verið gefnar í
þessu sambandi, þurfa endurskoð-
unar við. Oft hefur maður spurt
sjálfan sig þeirrar spurningar hvað
við höfum við stóra, þunga björg-
unarbáta, sem hanga í davíðum,
stela plássi, eru opnir, þungir í vöf-
um, og tekur óratíma að sjósetja
þá, að gera þegar til eru komnir
léttir, miklu meðfærilegri gúmbát-
ar.
Ég man aldrei eftir því að eftir-
htsmenn hafi beðið um að sjá slíka
báta sjósetta enda getur það tekið
upp í 30 mínútur.
Kjállaiiim
Gylfi Símonarson
farmaður
Þeim er nóg að vita að þeir séu
um borð og að i þeim sé vatn, fúlt
eða ófúlt, og þar fram eftir götun-
um.
Hvað höfum við að gera við bjarg-
vesti eftir að flotbúningamir eru
komnir um borð?
Látum því ósvarað í bili.
En hitt er annað mál að við höfum
mest lítið að gera við óhemjudýran
öryggis- og björgunarbúnað á með-
an við kunnum ekkert með hann
að fara.
Gifurleg vankunnátta
Eftir að hafa setið námskeið í
„Öryggisfræðslu sjómanna" um
borð í Sæbjörgu, skipi Slysavarna-
félags íslands, er manni ljóst hvað
vankunnátta manna er gífurleg.
Nú þegar hafa miög margir setið
þessi námskeið en þeir eru fleiri
sem eiga eftir að sitja þau.
Það hefði aldrei hvarflað að mér
aö óreyndu hversu erfitt það er að
komast upp í gúmbát úr sjó eða að
fara út úr gúmbáti á sléttum sjó
og reyna að snúa honum við eftir
að honum hefur hvolft. Það er mik-
il áraun. Þó reyndum við þetta án
þess aö hafa neitt nema berstrípað-
an bátinn. Það er ekki í honum
rekakkeri eða líflina eða neitt sem
getur þvælst fyrir mönnum. Það
var nógu erfitt samt.
Menn hafa séð af þessu video-
myndir um borð í skipunum. Það
á eins við um hjartahnoð og blást-
ursaðferðir, slökkvistörf og fleira.
Þessar myndir eru margar hverjar
úr sér gengnar og við skulum gá
að því að sumt af því sem einu sinni
var talið rétt gengur ekki lengur.
Um borð í skipunum hanga uppi
leiðbeingarspjöld m.a. um meðferð
gúmbáta, bjargvesta og fleira, sem
hefur verið reynt, og sannað að
spjöldin gefa rangar og villandi
upplýsingar.
Allir þurfa þjálfun
Það eina sem sjómenn geta gert
er að sánnprófa þessa hluti meö því
að sækja námskeið hjá „Öryggis-
fræðslu sjómanna":
Auðveldasta leiðin til þess að
drepa mann er án efa að ætla að
reyna á honum hjartahnoð og
blástursaðferð án þess að hafa til
þess nokkra þjálfun. Það er líka
einfalt mál að ætla að drepa sjálfan
sig á því að fara í reykköfun án
þess að hafa til þess nokkra þjálfun.
Því vil ég skora á sjómenn alla
að fara á þessi námskeið. Við skul-
um gera okkur grein fyrir því að
allir sjómennn þurfa þjálfun.
Þetta er ekkert „offlceraleyndar-
mál“ lengur.
Það er aðdáunarvert hvað þess-
um fáu mönnum, sem við slysa-
vamaskólann vinna, tekst að skila
miklu á stuttum tíma við fátækleg-
ar aðstæður.
Að dómi Þorvalds Axelssonar
skólastjóra hafa togaramenn skilað
sér einna best á námskeiðin þar
sem áhafnirnar hafa margar hverj-
ar komiö í heilu lagi, að undirlagi
útgerðarmanna og togaranna. Far-
menn hafa helst látið sig vanta og
er það sjálfsagt vegna þess hvaö
viðstaða skipanna er stutt hér
heima. Þess vegna verða farmenn
oft á tíðum að nota frítíma sinn til
þess að sækja shk námskeiö. En
öryggið er okkar sjálfra.
Há slysatíðni
Samband íslenskra kaupskipaút-
gerða hefur látið dreifa skipuritum
um borð í kaupskipum sem munu
vera þýdd eftir norskri fyrirmynd.
Ekki veit ég hvort SÍK gafst upp á
að bíða eftir skipuriti því sem Sigl-
ingamálastofnun hefur haft í
smíðum í ein fimm ár eða lengur
eftir þvi sem mér er tjáð. Ég tel það
hins vegar lofsvert framtak af
þeirra hálfu. En ef menn skoða
þessi skipurit og kanna sína eigin
stöðu þegar þeir koma í nýtt skips-
pláss - hljóta menn að viðurkenna
að það er hæpið að fara að klæðast
reykköfunartækjum við eldsvoða
án þess að hafa til þess nokkra
þjálfun.
Það eitt aö stýrimenn eöa skip-
stjórar hafi sótt námskeið í öryggis-
fræðslu er engan veginn nóg til
þess að ætla að fara að etja óþjálf-
uðum háseta inn í logandi yfir-
byggingu með reykköfunarútbún-
að á bakinu. Viðkomandi háseti
getur óþjálfaður alveg eins tekið
sér berjatínu í hönd eins og reyk-
köfunarbúnað.
Ég skora á farmenn og reyndar
alla sjómenn að koma sér hið allra
fyrsta á námskeið. Þaö er siðferöi-
leg skylda okkar gagnvart okkur
sjálfum, fjölskyldum okkar og út-
gerðinni sem við kreíjumst þess af
að útvegi björgunarbúnað um borð
í skipin.
Bæði yfirmenn og undirmenn,
sem sótt hafa námskeiðin, ættu að
gæta þess að láta ekki líða of langan
tíma áður en þeir fara á upprifjun-
arnámskeið. Ég myndi ætlað að í
hæsta lagi 3 ár mættu hða. Hver
þróun mála um öryggisfræðslu sjó-
manna verður á næstunni veit
sjálfsagt enginn. Þessi skóli verður
eðlilega að fá sinn tekjustofn eins
og aðrir skólar.
Hins vegar held ég að þróunin í
kjaramálum sjómanna hljóti á
næstunni að taka mið af því hvort
hver og einn einstakur sjómaður
hafi sótt slíkt námskeið eða ekki.
Slysatíðni á íslenskum skipum er
óhugnanlega há. Reyndar einhver
sú mesta í heiminum. Þessu getúm
við auðveldlega snúið við með
fræðslu..
Látum því ekki okkar eigin
hroka, leti eða skynsemisskort
standa í vegi fyrir því.
Gylfi Símonarson
„Eftir slysið á ms. Suðurlandi komu flotbjörgunarbúningarnir um borð
í kaupskipin en það er ekki nóg“, segir m.a i greininni. - Björgunarbún-
aður þessi var kynntur í Vestmannaeyjum á sínum tíma.
„Lengst af hefur reyndar allt, sem að
öryggismálum lýtur, verið kjánalegt
feimnismál. Þann öryggisbúnað, sem í
skipunum er, hefur aldrei mátt prófa.“