Dagblaðið Vísir - DV - 18.04.1988, Blaðsíða 39

MÁNUDAGUR 18. APRÍL 1988.
55
T ■ffagHll
Upplýsingabyltingin:
Gleymdist neytandinn?
Það hefur eflaust ekki farið fram
hjá neinum að við siglum hraðbyri
inn í öld sem kennd er við byltingu
í upplýsingamiðlun. Um árabil hafa
menn stigið á stokk, barið sér á bijóst
og talaö um nauðsyn þess að íslenskt
þjóðfélag sé í takt við tímann og vel
sé fylgst með.
Ein af forsendum þessarar bylting-
ar eru tölvumar, og hefur nánast
allt þjóðfélagið verið tölvuvætt á
undraskömmum tíma. Og víst er
það, með tölvum skapast áður
óþekktir möguleikar á upplýsinga-
miðlun, og þvi rökrétt að ræða um
byltingu í því sambandi. En hefur
þessi bylting átt sér stað? Hefur líf
almennings eitthvað einfaldast við
það að allt þjóðfélagið hefur tölvu-
væðst?
Aðeins fyrir notandann, ekki
neytandann
í athygbsverðu erindi sem Stefán
Ingólfsson flutti á afmæUshátíð
Skýrslutæknifélags íslands undir
yfirskriftinni: Ég á mér draum, vom
færð aö því rök að upplýsingatæknin
hefði ekki nýst sem skyldi í opinbera
geiranum. Stefán nefndi fjölda dæma
um þetta, að tölvunotkun einfaldaði
líf ahnennings ekki sem skyldi, þjón-
ustuhhðin hefði gleymst við tölvu-
væðinguna. Stefán tiltók í erindi sínu
fjölda dæma mn þetta og sagði að
með réttri beitingu upplýsingatækn-
innar mætti spara ómælt fé og tíma.
Ekki tvíverknaður heldur fjór-
verknaður
í erindi sínu lýsti Stefán vænting-
um sínum um þjóðfélag þar sem
upplýsingatæknin yrði notuð í þágu
almennings 1 landinu. Eins og
ástandiö er nú miðast upplýsinga-
tæknin aðeins við þarfir stjórnkerfis-
ins sjálfs, almenningur þaif eftir sem
áður aö skila vottorðum og bíða í
afgreiðslusölum. DV spurði Stefán
nánar útí þetta:
„Það er stór punktur við nýtingu
upplýsinga að þær séu skráðar á sem
fæstum stöðum. Reyndin er hins veg-
ar sú að þær era yfirleytt skráöar á
flórum stöðum. Það er því ekki rétt
að tala um tvíverknaö þar sem í raun
er um flórverknað að ræða. Og það
er eins og stjómkerfið hindri sam-
ræmingu, því ef fleiri en eitt ráðu-
neyti em að fást við skylda
málaflokka, þá virðist öll samvinna
útilokuð. Það þarf því aö breyta
stjómkerfinu ef takast á að einfalda
kjölfar tölvuvæðingar hefðu slikar biðraðlr átt að geta lagst af að mestu.
upplýsingamiðlun. Ég get tekið sem
dæmi að þeir aðilar sem fást við að
reikna út rúmmál útihúsa í sveitum
vom til skamms tíma sex talsins og
notar enginn þeirra sömu aðferð."
Margverknaður í mati á fast-
eignum
„Mörg kerfi em einnig í gangi við
mat á fasteignum. Þau em fasteigna-
mat, bmnabótamat, þinglýsing, og
byggingafulltrúakerfi sveitarfélag-
anna. Eg giska á að um 1.000-1.200
manns komi við sögu í þessum kerf-
um, og em þeir meira eða minna allir
að fialla um sömu mál. Þama væri
hægt að hagræða og spara með því
stórar flárhæðir.
Það sem er kannski alvarlegast í
þessu sambandi er að fólk þarf enn
að labba milli stofnana, það þarf aö
bíða í afgreiðslusölum. FeriÚinn er
æði oft þannig að fyrst er farið á einn
stað til að fá vottorð, síöan er farið
með vottorðið á þann næsta. Til að
geta þetta þarf fólk að taka sér frí frá
vinnu og flöldi fólks vinnur við að
skrifa þessi vottorð eða lesa.“
Stjórnkerfið sniðið fyrir aðra
upplýsingatækni
„Það er þó ekki við embættismenn
aö sakast í þessum efnum heldur við
sflómmálamenn. Þaö hefur aldrei
verið tekin nein póhtísk ákvörðun
um þjónustuhlutverk tölvukerfa
hins opinhera. Hinn almenni borgari
er ekki skilgreindur sem neytandi,
og tölvukerfin ekki honum til hags-
bóta.
Fáum stofnunum hér er ætlað ein-
hvers konar samræmingarhlutverk,
heldur er hver og ein aö sinna sínum
verkefnum, án samræmingar við
hinar. Þetta tel ég að sé vegna þess
að sflómkerfi okkar er byggt upp
með aðra upplýsingatækni í huga.
Til þess að skýra hvaða árangri má
ná með tölvutækni, þá má geta þess
að í japönskum fyrirtækjum em 30%
færri sflómendur en þekkist í okkar
heimshluta og er það vegna þess að
þeir hafa nýtt sér upplýsingatækni
til að gera sflómun einfaldari og skil-
\drkari.“
Fasteignaskrá og þjóðskrá
„Gott dæmi um ósamræmi em
DV myndir BG
fasteignaskrá og þjóðskrá. Þær em
svo ósambærilegar að erfitt er að
taka mann úr þjóðskrá og komast að
þvi í hvaða íbúð hann býr. Það er
því ekki hægt að fella niður manntöl
með gamla laginu og ef ekki verður
gert meiriháttar átak í þessu máh
verður aö ganga í hús eftir tvö ár og
framkvæma manntal. Gg úrvinnsla
gagna úr slíku manntah er einnig
erfið. Bandaríkjamenn voru flögur
ár að vinna úr manntahnu 1890. Þá
hafa þeir veriö um 30 mihjón talsins.
Hér búa 250 þúsund manns og tekur
sjö ár að vinna úr manntali. Töl-
fræðilegar upplýsingar unnar af
tölvu em því af skomum skammti
og er það einungis vegna þess að
skrár em ekki samræmdar. Þetta er
slæmt vegna þess að hér höfum við
nánast líkan af þjóðfélagi og áetti að
vera mjög auðvelt aö halda utan um
ahar hagstærðir og reikna áhrif
breytinga áöur en þær em gerðar.“
Forritaður hringur
„Vísitölukerfið hér er eins og for-
ritaður hringur. Ef miðar í happ-
drættum Háskólans og SÍBS hækka,
þá hækkar framfærsluvisitala. Þessi
hækkun skilar sér aftur í lánskjara-
vísitölu, og verður til þess að fast-
eignalán til húsnæðiskaupa hækka.
Við þaö að lánin hækka, þá hækkar
söluverð, sem aftur hækkar fram-
færsluvísitölu. Þetta er ókosturinn
við ákvarðaða vísitölu, en hefur aftur
á móti þann kost að auðvelt ætti að
vera að reikna út áhrif ákvarðana.
Þannig gera tölvur alla stjómun auö-
veldari í mikilli verðbólgu.“
Allt miðast við þarfir stjórn-
kerfisins
„ÖU tölvuvæðing hjá hinu opin-
bera hefur því miðast eingöngu við
þarfir stjórnkerfisins, og ekki gætt
samræmis. Þetta gerir það að verk-
um að tölvuvædd upplýsingatækni
er ekki notuð til að einfalda, upplýs-
ingasöfn ekki dregin saman, og
almenningur getur því ekki gengið
að því vísu að geta leiörétt sín mál á
einum stað. Þama kemur einnig th
togstreita milh aðha í sflómkerfinu
sem hindrar slíka samræmingu."
-PLP
Kannskl dæmigerö mynd, skrifaö á ritvél meðan tölvan stendur ónotuð.
AIWA
er einfaldlega
BETRA
Nú bjóðum við til veislu. Þú klippir út ávísunina hér að neðan og kemur með
hana í Radíóbæ, Ármúla 36, fyrir 1. maí '88 og gildir hún sem greiðsla upp í
allar Aiwa samstæður.
T.d. CP-550 sem er samstæða með útvarpi, LW - MW - SW og FM stereo,
hálfsjálfvirkum plötuspilara, 60 W magnari, 5 banda tónjafnari, tvöfalt segul-
band með metal, CR02 og „High speed dubbing", tveir hátalarar. Tenging
fyrir geislaspilara.
Almenntverð 31.635,-
Staðgreitt kr. 29.635,-
Ávísun 5.000,-
Eftirstöðvar 24.635,-

Tékkareikningurnr..

Creiöið gegn tékka þessum _
RADIOBÆR
Kr.
5.000
Krónur
Fimmbúsund 00/100
14/4
Reykjavlk.
Gildir til 1/5 ’88
19
88
Bankakortnr.
skráist af viötakanda
RÁK FYRIR TÖLVULETUR -það ermjög áríðandi, að hér fyrir neðan sjáist hvorkiskrift né stimplun.
AÐEINS 1 AVISUN TEKIN
GILD SEM GREIÐSLA í
HVERJA SAMSTÆÐU.

I
D
Naaio
i r
Armúla 38. Simar 31133
83177.
Hafnfirðingar!
NÝ OG BETRIFRAMKÖLLUNARÞJÓNUSTA.
NÚ BJÓÐUM VIÐ H-LÚX HRAÐFRAMKÖLLUN.
FILMAN INN FYRIR KL. 1 2 - TILBÚIN KL. 16.
TRYGGÐU GÆÐIN -TAKTÁ KDDAK...
B.BókabúÓ.
‘BöóvSTgKf:
Reykjavíkurvegi 64. S. 651630 - Strandgötu 3, s. 50515.