Dagblaðið Vísir - DV - 17.11.1988, Blaðsíða 6

6
FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1988.
Sandkom
Metið slegið
Ánýafstöön-
umfundi
Kaupmanna-
samtakanna
barmargtá
góma.einsog
DVÍii’furgreint
frá.Þarræddu
kaupmenn
meöal annars
„töskuferðirn-
ar“ svonefndu
afmiklummóð. Efeinhverskyldi
ekki átta sig á fyrirbærinu þá er átt
viö verslunarferðir til Glasgow,
Amsterdam, Trier, Frankfurt og fleiri
staða.
Einn kaupmaðurinn kom í pontu
og sagöist vita til þess að fólk væri
að koma með þetta 10-12 ferðatöskur,
úttroðnar af v amingi, heim úr slík-
um feröum. Öll met hefðu svo verið
slegin þegar frést hefði af einum sem
hefði rogast með heljarmikla harm-
óníku f gegnum tollinn. Og þama
hefðu kunningjar harmóníkumanns-
ins séð opnast dyr tækifæranna. Þeir
væru nú farnir út til að kaupa sér
píanó!
Stóð á öndinni
Þaðtóká
taugarnarað
hlustaáfréttir
SÚörnunnar
einn ágætan
veðurdagísíð-
ustuviku. :.
Fréttamaður-
mnvarvarla
bytjaðurað
þyljaþegar
íjóstvarðað
eitthvað ansi mikið var að. Hann stóð
á öndinni, mátti varla mæla og virtist
bara varla ætla að hafa það af. Áreið-
anlega hafa einhverjir haldið aö ver-
ur frá öðrum hnöttum væm aö gera
innrás i fréttastofúnaá þessari ör-
lagaþrungnu stundu.
En svo jalhaði fréttamaðurinn sig
oglaukséraf.
Skýringin á öllu þessu var sú að
faeinum sekúndum fyrir fréttir
mundi hann eftirþví að hann hafði
gleymt spólu uppi á næstu hæð fyrir
ofan. Nú var að duga eða drepast,
hann flaug upp stigann, hrifsaði spól-
una, niður aftur og að hlj óðneman-
um, lafmóður. En allt hafðist það.
Lesstofan bíður
íbúarnýju
stúdentagarð-
annaurðu
haria glaöir
þegarþeir
fréttuaðfor- y
ráöamenn
Seðiabankans
hefðusam-
þykktaðinn-
réttalesstöfuá
görðunum.
Þótti þetta sýna mjkinn velvilja í garö
námsmanna, semyflrleitt eiga öðm
aðvenjast.
En Adam var ekki lengi í Paradís.
Það kvisaðist nefnilega út að á tímum
eymdar og örbirgðar i íslensku efna-
hagslifi sæi bankinn sér alls ekki
fáert að aö standa við þetta loforð um
að innrétta lesstofuna. Settu náms-
menn sig i stellingar til að reyna aö
sýna skilning á viöhorfi bankans.
En þeir urðu ekki lítiö hlessa þegar
þeir lásu fréttir þess efnis að nú væri
verið að innrétta fúllkomið heiisu-
stúdóí í Seðlabankanum. Væri kostn-
aðurinn kominn i 3,5 milijónir og
yrði líklega eitth vað meirL
Hrafninn á
Akureyri
■ , Kvikmyndin
; ískugga
; hrafhsinsvar
frumsýndáAk-
ureyri um síð-
; ustuhelgi. Eitt-
| hvaðvarhljóð-
iðekkisem
skyldioghefúr
núslegiðí
j brýnumilli
! Hrafúsogbió-
stjórans vegna þess. Bíóstjórinn segir
að lélegt hijóð sé fúski við gerð mynd-
arinnar að kenna. Hrafn segir aö
þama sé ekki um að kenna fúski í
framleiðslu heldur í framkomu bíó-
stjórans.
Viö bíðum spennt eftir framhaldi
deiiunnar.
Umsjón: Jóhanna S. Slgþóredóttlr
Fréttir
Aukafundur Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna:
Höfum aldrei staðið
nær þjóðargjaldþroti
- sagði Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra
„Það er áreiðanlega ekki seinna
vænna að haldinn er aukafundur
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna
og hefði hann mátt vera töluvert fyrr.
Ég sagði við Jón Ingvarsson þegar
hann bað mig koma hingað að það
væri miklu nær að ég fengi að spyrja
ykkur ýmissa spurninga en þið mig.
Þær 6 vikur, sem ég hef verið í stjórn-
arráðinu við Lækjartorg, hef ég lítið
gert annaö en að ræða við menn um
ástand og horfur í útflutningsgrein-
unum og skoða gögn sem mér hafa
borist um þau mál og ég verð svart-
sýnni með hverjum degi sem líður.
Ég hika ekki við aö segja nú að við
stöndum nær þjóðargjaldþróti en
nokkru sinni fyrr. Og ég spyr sjálfan
mig hvernig á því stendur að þetta
lá ekki ljósar fyrir fyrr. Ég get ef til
vill afsakað sjálfan mig með því að
ég hef setið inni í utanríkisráðuneyti
í einhveijum filabeinsturni þar. En
hvað um ýmsa aðra. Hvað um ykkur
sjálfa, hvað um bankana, hvað um
Þjóðhagsstofnun og fleiri?“
Þetta var upphaf ræðu forsætisráö-
herra, Steingríms Hermannssonar, á
aukafundi Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna í gær. Á þessum fundi
voru fluttar ræður sem lýstu meiri
svartsýni og dapurleik en menn hafa
heyrt árum saman.'
Niðurfærslan besta leiðin
Steingrímur Hermannsson fullyrti
að eftir því sem gögn um stöðu fisk-
vinnslunnar berast inn til þeirra sem
$æti eiga í stjórn Atvinnutryggingar-
sjóös hafi stjómarmenn ekki gert sér
grein fyrir því hve ástandið er alvar-
legt áöur en starf þeirra hjá sjóðnum
hófst. Hann sagöi aö á einum átta
mánuðum heföi efnahagur flestra
fyrirtækja algerlega snúist viö.
Steingrímur sagði ástæðumar marg-
ar, of mikla fjárfestingu, launayfir-
borganir, fiskverðsyfirborganir og
fleira. Meinsemdina sagöi hann verá
ákaflega víðtæka.
Steingrímur Hermannsson.
Steingrímur sagöi að hinn svo-
nefnda niðurfærsluleið hefði verið
besta leiðin en um hana hefði ekki
náðst samstaða. En hann fullyrti að
hún hefði heldur hvergi dugað til að
bjarga flskvinnslunm eins og nú
væri komið fyrir henni. Hann spurði
hvemig á því stæði að þrátt fyrir 20
prósent gengisfellingu á þessu ári
hefði staða fiskvinnslunnar aldrei
verið verri og nauðsynlegt að kalla
saman aukafund eins og þennan.
Gengið rangt skráð
Steingrímur sagði að eflaust væri
gengiö rangt skráö en þessi reynsla
sýndi okkur, eins og oft áður, að til
þess að gengisfelling væri ráð sem
dygði þyrfti að taka hana út úr næst-
um öllum þáttum efnahagslífsins.
„Getur þaö verið gott fyrir frysti-
hús, sem skuidar meira en ársvelta
þess er, aö gengið sé feflt,“ spuröi
Steingrímur. Hann fullyrti að ótrú-
lega mörg frystihús væru í einmitt
þessari stööu.
480 prósent
fjármagnskostnaður
Steingrímur sagði fjármagnskostn-
aöinn keyra úr hófi, vera meinsemd
sem ráðast þyrfti gegn. Hann sagði
sögu af manni sem hefði talað við sig
fyrir skömmu. Honum var ráðlagt
af bankastjóra að fara yfir á „flttið“
en þaö er að fara óleyfilega yfir á
hlaupareikningi sem svo eftir viku
er fært á afurðareikning hans. Hann
sagðist fá refsivexti og dráttarvexti
og fjármagnskostnaðurinn af þessu
hefði verið 480 prósent. Steingrímur
sagði síðan að ef svona nokkuð við-
gengist, þótt ekki væri nema í
smáum stQ, hlyti aö vera nauðsyn-
legt að framkvæmda uppskurð á
bankakerfinu.
Fækkun frystihúsa
Steingrímur spurði hvort ekki væri
nauðsynlegt að fækka fiskiskipunum
og fækka frystihúsunum. Frystingin
hefði verið færð út á sjó í stórum
stíl án þess að frystihúsum í landi
væri fækkaö. Hann nefndi dæmi
þessu til sönnunar og sagðist ekki
betur sjá en aö kylfa heföi verið látin
ráöa kasti í frystiiðnaðinum oft á tíö-
um.
„Maður spyr sjálfan sig aö því
hvers vegná lánastofnanir hafi lánaö
til slíks án þess aö krefjast svars viö
þeim afleiðingum sem slík breyting
hefur,“ sagði Steingrímur.
Gjörgæsludeild
„Mér þykir alveg nauðsynlegt aö
fá á eins konar gjörgæsludeild góöan
hóp útflutningsfyrirtækja til að
skoöa það til grunna hvaö hefur
breyst á allra síðustu mánuðum og
hverjar horfurnar eru á næstu vik-
um,“ sagöi Steingrímur. Hann sagöi
aögeröir ríkisstjórnarinnar vera
bráðabirgöaaðgeröir en sér þætti
menn gera of lítið úr þeim. Menn
töluðu af óvirðingu um Atvinnu-
tryggingarsjóðinn en ætli mörgum
þætti ekki gott að fá hjá honum lán
til þess að komast af „fittinu“ sem
fyrr var nefnt. Hann sagöi nauðsyn-
legt að losna út úr allri vísitölutrygg-
ingu, losna viö lánskjaravísutölu,
sem og aðrar vísitölur sem í gangi
eru. Steingrímur sagðist hafa ákveö-
iö langan fund í ríkisstjóminni um
miöja næstu viku vegna þessara
mála. Hann sagðist hafa óskaö eftir
því við þær stofnanir, sem unniö
hafa aö upplýsingasöfnun um stöð-
una í dag, að þær yrðu búnar að
framkvæma úttekt á öllu saman þeg-
ar þessi ríkisstjórnarfundur fer
fram. Hann sagðist ekki ætla að segja
neitt um hvað þyrfti að gera á næstu
mánuðum en sagðist sannfærður um
að það væri meira en menn heföu
ætlað til þessa. -S.dór
Vonleysi manna í
frystingunni er algert
- sagði Jón Ingvarsson, stj ómarformaður Sölumiðstöðvarinnar
„Ég vil leyfa mér að fullyrða að
ástandið hefur aldrei verið jafn-
ískyggilegt og nú og vonleysi þeirra
sem standa fyrir rekstri frystihús-
anna og reyndar annarra fisk-
vinnslufyrirtækja er slíkt að flestir
þeirra vita ekki sitt ijúkandi ráð.
Slík eru þau skilyrði sem greininni
eru búin,“ sagði Jón Ingvarsson,
stjómarformaður Sölumiðstöðvar-
innar, í ræðu á aukafundi Sölumið-
stöövarinnar í gær.
Jón sagði að engan skyldi undra
þótt frystíhúsamenn boöuðu nú tíl
aukafundar, svo alvarlegt væri
ástandið orðið. Fiskvinnslan væri í
efnahagslegu öngþveiti og hefði verið
það í heilt ár. Fyrir utan heimátilbú-
inn vanda, svo sem rangt skráð gengi
og veröbólgu, hefði verðlag á afurð-
um okkar verið að lækka og sölu-
tregðu hefði gætt í vaxandi mæli.
Hann sagði að allt eigið fé fiskvinnsl-
unnar í fandinu væri algerlega upp-
urið.
Jón Ingvarsson skammaði f]öl-
miðla fyrir umfjöllun þeirra um
vanda fiskvinnslunnar. Sagöi hann
suma þeirra hafa velt sér upp úr
vanda þeirra og þá frystingarinnar
sérstaklega sem ekki sæmdi ábyrg-
um aðilum. Hann sagði að einu úr-
ræöin, sem þeir hefðu bent á, væru
að enn frekari hagræðingar væri
þörf í rekstrinum án þess að skil-
greina það nánar.
Hann sagði aö ef frystihúsamenn
lýstu áhyggjum sínum væm þeir út-
hrópaöir sem gengisfellingakór,
grátkonukór eöa pilsfaldakapítalist-
ar. Sagði hann ömurlegt til þess aö
vita hvernig rætt væri um þá at-
vinnugrein sem skilaöi mestum
gjaldeyristekjum í þjóðarbúið og
væri undirstaða atvinnulífs víös veg-
ar um landið.
Jón sagöi aö fyrstu aðgerðir ríkis-
stjómar Steingríms Hermannssonar
heföu því miður ekki vakið vonir
fiskvinnslumanna um rekstrarskil-
yröi frystingarinnar. Þær miöuðu aö
því að lána frystihúsunum fé tíl
áframhaldandi hallareksturs í staö
þess að bæta rekstrarskilyrðin. Hann
geröi jafnframt lítíð úr Atvinnu-
tryggingasjóði og því hlutverki sem
honum er ætlaö. Þá sagði hann þaö
sanngjarnt að þjóðfélagið skilaði
frystihúsunum því fjármagni aftur
sem ranglega hefði verið af þeim tek-
ið í gegnum kolranga gengisskrán-
ingu.
Það væri óþolandi að undirstöðuat-
vinnuvegur þjóðarinnar Væri skilinn
svona eftir í rúst. Hann sagði að því
miður væri ekkert sem benti tíl betri
tíðar eða uppsveiflu á mörkuðum á
næstunni. Hann sagðist að lokum
vænta þess að frystihúsamenn stæðu
Jón Ingvarsson.
enn þéttar saman í þeirri viðleitni
aö knýja á um viðunandi starfsskil-
yrði frystiiönaðinum til handa.
-S.dór