Dagblaðið Vísir - DV - 17.11.1988, Blaðsíða 28

FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1988.
28
Smáauglýsingar - Sími 27022
■ Verslun
Vetrarhjólbarðar.
Hankook frá Kóreu.
’-'Uæðahj ólbarðar.
Mjög lágt verð.
Snöggar hjólbarðaskiptingar.
Barðinn hf.,
Skútuvogi 2, Reykjavík.
Símar 30501 og 84844.
Nýkomin kuldastigvél, stærðir 23-33, kr.
1790, stærðir 35-46, kr. 1880. Póstsend-
um. Otilíf, Glæsibæ, sími 82922.
Fluguhnýtingabókin eftir Dick Stewart,
ísl. þýðing. Ásgeir Ingólfsson, kr.
1.610. Pósthólf 958, 121 Reykjavík.
Fluguhnýtingasett kr. 4.600.
Fluguhnýtingabókin kr. 1.610.
Vaðstafir kr. 1.950 og kr. 2.200.
Luxus fluguhjól og aukaspólur
Áhugaverðar jólagjafir.
Lauganesvegur 88, 105 Reykjavík.
Pósthólf 958, 121 Reykjavík.
Fluguhnýtingasett, kr. 4.600.
Partridge önglar, mikið úrval.
Esmond Drury þrikrækjur, allar
stærðir, svartar og silfraðar.
Vaðstafir, kr. 1.950 og 2.200.
Laugamesvegur 88, 105 Rvík.
Opið laugardag kl. 13-16.30 og fimmtu-
daga 20-22.30 eða eftir samkomulagi.
Símar 32642 og 31460, Laugamesvegur
88, kjallara, 105 Reykjavík. Skrifstofa,
Laugamesvegur 74A, pósthólf958,121
Reykjavík.
■ BQar til sölu
Suzuki Fox '85 til sölu með B-20 Volvo-
vél. Bein sala eða skipti á ódýrari.
Uppl. í síma 91-53887. Hafliði.
Toyota 4Runner ’8S til sölu, ekinn 87
þús. km, einn með öllu, toppbíll, engin
skipti. Uppl. í síma 92-37711 á kvöldin.
Suzuki Fox 413 ’85 til sölu, langur,
plasthús, upphækkaður, 32" dekk,
aukadekk á felgum, útvarp og segul-
band, ekinn 65 þús. km, litur blár.
Ath. skipti á nýlegum, ódýrari bíl.
Verð 590 þús. Uppl. á Borgarbílasöl-
unni, sími 91-82257 á daginn eða 31268
á kvöldin.
Einn sá besti. Colt turbo, árg. ’87, ek-
inn 19.800 km, sóllúga, rafm. í rúðum
+ speglum, sumar- og vetrardekk, ál-
felgur, svartar filmur í rúðum, útvarp
+ kassettutæki, 150 W Jensen hátal-
arar, einstaklega fallegur og kraf-
mikill sportbíll, tjónlaus og vel með
farinn. Uppl. í síma 24802 eftir kl. 18.
Ford Econoline 4x4 150 ’78 til sölu,
upphækkaður, 33" dekk, sæti fyrir 12
fullorðna. Uppl. i síma 91-54946 eftir
kl. 18.
Subaru Justy J 10 árg. ’85, ekinn 61
þús. km. Til sýnis og sölu á bílasölu
Garðars, Borgartúni 1. Símar 91-19615
og 18085. Fæst allur á skuldabréfi.
Subaru station '88 til sölu, sjálfskiptur
með rafinagn í rúðum, ekinn 20 þús.,
verð 870 þús., góður staðgreiðsluaf-
sláttur. Uppl. í síma 91-43617.
Til sölu af sérstökum ástæðum Benz
190 E ’84 með centrallæsingum, sól-
lúga, litað gler, 4 höfuðpúðar, gott
verð ef samið er strax, góður stað-
grafsl. Uppl. gefur Páll Halldórsson í
síma 91-10440 á daginn eða Benedikt
í síma 985-22194 á daginn eða kv.
Daihatsu Cl.arade ’86, ekinn 10.000 km.
Bíllinn er sem nýr, útvarp + segul-
band. Uppl. í síma 91-35285, Tómas.
..r'
■ Ymislegt
við Gullinbrú. Iþróttasalir til leigu.
Fáeinir tímar lausir á laugardögum
og sunnudögum, auk hádegistfina á
virkum dögum. Uppl. í síma 641144.
Fréttir
Falli dollarinn um 20-30 prósent gæti það verið dauðadómur íslensks frystiönaðar.
Virtur bandarískur hagfræðingur spáir 20 til 30 prósent falli dollarans:
Kippir viðskiptahalli
Bandaríkjanna fótum
undan frystingunni?
- útflytjendum hefur ekki tekist að aðlaga sig gengisbreytmgum
Því fer flarri að íslenskir útflytj-
endur hafi aðlagað sig aö breyttum
verðhlutföllum Bandaríkjadollars
og helstu annarra mynta á undanf-
örnum árum. Hækkandi flskverð á
Bandaríkjamarkaði á síðasta ári
vó upp fall dollarans. Þegar fis-
kverðiö lækkar síðan kemur það í
hausinn á útflytjendunum að hafa
ekki aðlagað sig gengisþróun.
Nú bendir allt tii þess að dollar-
inn muni enn halda áfram að falla.
Virtur bandarískur hagfræðingur
hefur spáð um 20 til 30 prósent falli
á næstu mánuðum. Ef sá spádómur
ræddist gæti það í raun verið
dauðadómur yfir frystiiðnaði ís-
lendinga sem leggur höfuðáherslu
á Bandaríkjamarkað. Eina úrræði
sjávarútvegsins á næstunni væri
því að leita nýrra markaða.
Spáð 20 til 30 prósent
falli dollarans
Martin Feldstein, prófessor í hag-
fræði við Harvard og fyrrum form-
aður efnahagsráðgjafanefndar
Ronalds Reagan, lýsti því yfir í síð-
ustu viku að til þess að ráða bót á
viðskiptahalla og halla á fjárlögum
Bandaríkjanna þyrfti dollarinn að
falla um 20 til 30 prósent.
„Ég er ekki aö segja að grípa þurfi
til sérstakra ráðstafana til þess að
lækka dollarann heldur að mark-
aðurinn muni keyra hann niður,“
sagði Feidstein.
Þessi yfirlýsing Feldsteins, sem
er einn af virtustu hagfræðingum
Bandaríkjanna, varð til þess að
dollarinn féll enn meira. Eftir að
George Bush var kosinn næsti for-
seti Bandaríkjanna tók dollarinn
að falla. Þaö eru einkum yfirlýsing-
ar Bush um aö hann muni ekki
hækka skatta til að minnka fjár-
lagahallann sem hafa veikt trú
manna á dollaranum. Spádómur
Feldsteins jók fallið enn frekar
þrátt fyrir að bæði Bush og helstu
samstarfsmenn hans hafi sagt það
stefnu næstu stjómar að halda
dollaranum stöðugum.
Það er fátt sem bendir til annars
en að dollarinn muni halda áfram
aö falla. Vextir í Bandaríkjunum
eru um 3 prósentum hærri en í
Vestur-Þýskalandi og bendir það til
þess að markaðurinn búist við
lækkandi gengi dollars.
Yenið hækkar um 111 pró-
sent en dollarinn um 12
Á undanförnum árum hefur hlut-
deild Bandaríkjamarkaðar sífellt
minnkað i útflutningi íslendinga.
Árið 1985 fóra um 27 prósent af
útflutningsverðmætum okkar til
Bandaríkjanna. Árið 1986 lækkaði
þetta hlutfall í 21,7 prósent. Það
lækkaði enn 1987 þegar um 18,3
prósent af útflutningstekjum okkar
komu af Bandaríkjamarkaði. Mið-
að við minnkun á útflutningi til
Bandaríkjanna á fyrstu fimm mán-
uðum þessa árs miðað viö sömu
mánuði í fyrra má búast við að
þetta hlutfall geti orðið um 14,3
prósent í ár.
Hlutur Bandaríkjamarkaðar hef-
ur því minnkað um helming á
þremur áram.
Þegar skoðuð er þróun dollars og
annarra helstu mynta gagnvart ís-
lensku krónunni á sama tíma kem-
ur ástæðan fyrir þessum samdrætti
í ljós. Miðað við gengi dagsins í dag
hefur dollarinn hækkað um 12 pró-
sent frá meðalgengi ársins 1985.'
Fréttaljós
Gunnar Smári Egilsson
Pundið hefur hins vegar hækkað
um 53,5 prósent, vestur-þýska
markið um 84 prósent og japanska
yenið um 111 prósent.
Útflytjendur lítt aðlagað
sig gengisþróuninni
Eins og sjá má af þessari þróun
er helsta ástæðan fyrir minnkandi
hlutdeild Bandaríkjamarkaðar
verðfall hans. Það er ekki svo að
útflytjendur hafi fært sig yfir á
markaði þar sem þeir fá greitt í
verðmeiri mynt. Ástæðan fyrir
minnkandi hlut Bandaríkjamark-
aðarins er fyrst og fremst sú að
útflytjendur fá minna fyrir dollar-
ann en þær myntir sem greitt er
með á flestum öðrum mörkuðum.
En þó að þetta skýri meira en
helminginn af samdrættinum á
Bandaríkjamarkaði hafa útflytj-
endur reynt að færa viðskipti sín
frá Bandaríkjunum. Vaxtarbrodd-
urinn í útflutningsviðskiptum okk-
ar héfur fyrst og fremst verið í ríkj-
um Evrópubandalagsins og Japan.
Á Japansmarkaði höfum við
reyndar tapað fjármunum vegna
þess að flestallir viðskiptasamning-
ar við Japani eru gerðir í doUuram
eins og við Rússa.
Hækkandi fiskverð
faldi fall dollarans
En þrátt fyrir vissa aðlögun er
það mat hagfræðinga að markaður-
inn hafi langt í frá brugðist við sem
nemur breyttum verðhlutföllum á
mörkuðum Evrópu og Japan ann-
ars vegar og Bandaríkjamarkaði
hins vegar.
Ástæðan liggur án efa í því að
fiskverö á Bandaríkjamarkaði
hækkaði mjög frá seinni hluta árs
1986 og allt fram til síðustu ára-
móta. Það hefur því frestað því að
útflytjendur leituðu annarra mark-
aða. Önnur ástæða er sjálfsagt
sterk tengsl stærstu útflytjend-
anna, Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna og Sambands íslenskra
samvinnufélaga, við dótturfyrir-
tæki sín vestanhafs.
En nú hefur fiskverð lækkað í
Bandaríkjunum og litlar líkur eru
á að það muni hækka í bráð þó álit-
ið sé að það lækki ekki mikið úr
þessu.
Við þessa lækkun hefur frystuðn-
aðurinn orðið fyrir miklum
skakkafóllum. Lækkun dollarans á
næstu mánuðum mun síðan leggj-
ast með fullum þunga á frysting-
una þar sem hækkun á fiskverði
vegur ekki upp á móti. Spádómur
Martins Feldstein um 20 til 30 pró-
sent lækkun á gengi dollars er því
nánast dauðadómur yfir íslenskum
frystiiðnaði sem leggur höfuðá-
herslu á Bandaríkjamarkað.
Þarf Bandaríkjamarkaóur að
minnka niður í 10 prósent?
Þar sem hlutur Bandaríkjamark-
aðar er sífellt að minnka veikjast
sífellt undirstöðurnar undir þeirri
kröfu sjávarútvegsins að versnandi
afkoma hans á þeim markaði rétt-
læti gengisfeHingu. Það er því
nokkuð ljóst að með fallandi fis-
kverði á Bandaríkjamarkaði verða
íslenskir útflytjendur að vinna vör-
um sínum nýja markaði tH að bæta
upp fall dollarans á undanförnum
árum. Við þetta bætist síðan áfram-
haldandi fall doUarans á næstunni
sem að mati flestra hagfræðinga er
óumflýjanlegt ef Bandaríkjamönn-
um á að takast að rétta við við-
skiptahallann.
Hagfræðingur sem DV ræddi við
sagði að miðað við breytt verðhlut-
fóll dollara og helstu annarra
mynta á undanfórnum árum væri
hlutdeild Bandaríkjamarkaðar í
útflutningi okkar eitthvað um 10
prósent. Islenskir útflytjendur eiga
eftir aö aðlaga sig þessum breyttu
forsendum. Ef doUarinn heldur
falU sínu áfram þurfa þeir að taka
á sig rögg.