Dagblaðið Vísir - DV - 22.04.1989, Qupperneq 20

20
LAUGARDAGUR 22. APRÍL 1989.
Kvikmyndir
Þá er lokiö úthlutun óskarsverð-
launanna í ár. Aö venju fór hátíöin
fram með tilheyrandi glæsibrag enda
á hún nú að baki yfir 60 ára hefð.
En eins og oft vill verða voru margir
kallaðir en fáir útvaldir. Margir góð-
ir listamenn sneru tómhentir heim
en aðrir fengu ósk sína uppfyllta og
gátu veifað vígreifir hinni þekktu
óskarsstyttu framan í sjónvarps-
myndavélamar og haldið sína löngu
tölu þar sem þeir þökkuðu öllum
milli himins og jarðar fyrir hjálpina
við að ná þessu langþráða takmarki.
Aö þessu sinni voru margar góðar
útnefningar og þvi erfitt aö velja á
milli. RAIN MAN og Dustin Hoffman
voru hinir ókrýndu sigurvegarar.
Hins vegar féll í skuggann önnur
mynd ásamt frábærum leikara sem
undir öllum venjulegum kringum-
stæðum hefði hlotið óskarsverðlaun-
in fyrir besta karlhlutverkiö en það
var MISSISSIPPIBURNING og Gene
Hackman. Aö vísu fékk Hackman
uppreisn æru að hluta til þegar hann
hlaut verðlaunin sem besti leikarinn
1 áðumefndri mynd á kvikmyndahá-
tíðinni í Berlín í vor.
Ferill Hackmans er nokkuð litrík-
ur þar sem skin og skúrir hafa skipst
á. Því er ekki úr vegi að lita nánar á
leikarann og persónuna Hackman.
Hann er einn af þeim fáu leikurum
sem hafa náö á toppinn aftur eftir
mikla lægð.
Breyttar áherslur
Nýjustu myndir Hackmans endur-
spegla vel þær breytingar sem hann
hefur gengið í gegnum. Ytra byrði
harðnaglans er að mestu horfið og í
staöinn leikur hann hlýlegri og per-
sónulegri einstaklinga en áður. Það
má segja að þær persónur, sem halda
eðlilegu sambandi viö gagnstæða
kynið án stórátaka, sem Hackman
túlkar í þessum myndum, hafi ekki
verið til staðar á hvíta tjaldinu í ein
fimmtán ár. Ástæðan er sú að kvik-
myndaframleiðendur hafa veriö of
uppteknir við aö framleiða unglinga-
myndir, myndir sem fjalla um kunn-
ingjahópa eða um kvenfólk sem er
að bijótast út úr húsmóðurímynd-
inni og finna sér nýja stöðu í þjóö-
félagsmunstrinu.
Myndirnar, sem hér um ræðir, eru
MISSISSIPPI BURNING þar sem
Hackman leikur rannsóknarlög-
reglumann hjá FBI sem rannsakar
morð á þremur starfsmönnum
mannréttindasamtaka 1964. Þar fer
Hackman á kostum, sérstaklega í
samskiptum sínum við Frances
McDormand sem er eiginkona lög-
reglustjórans og veit hvar líkin voru
grafin.
í FULL MOON IN BLUE WATER
leikur Hackman ekkil sem einfald-
lega kann ekki aö lifa lífinu án þess
að hafa konu sér við hlið. Aö lokum
er þaö ANOTHER WOMAN sem leik-
stýrt er af Woody Allen þar sem
Hackman leikur á móti Gene Row-
land. Snýst myndin aö mestu um
samband þeirra og uppgjör.
Gamla ímyndln
Þær persónur, sem Hackman dreg-
ur upp í þessum myndum, eru mikið
frábrugönar lögreglumaxminum
Popeye Doyle sem Hackman lék áriö
1971 svo eftirminnilega í myndinni
FRENCH CONNECTION. Hann fór
þar á kostum og vann til óskarsverð-
launa fyrir túlkun sína.
En í myndinni THE CONVERS-
ATION, sem Francis Coppola leik-
stýrði, sýndi Hackman á sér aörar
hliöar sem eigandi fyrirtækis sem
Atrlðl úr NO WAY OUT.
sérhæfði sig í að hlera og njósna um
fólk.
Hackman hefur tekiö að sér hin
ólikustu hlutverk um ævina, verið
fallhlífarstökkvari í GYPSY
MONTHS og verkalýðsleiðtogi í
REDS.
Einnig hefur Hackman reynt fýrir
sér sem gamanleikari eins og mynd-
imar YOUNG FRANKENSTEIN og
SUPERMAN sýna.
Á síðari árum hefur hann aöallega
leikiö hlutverk harðjaxls sem oft
svffst einskis til aö ná sínu fram eins
og vamarmálaráðherrann í mynd-
inni NO WAY OUT, kosningastjór-
ann í POWER og svo erlenda frétta-
ritarinn í UNDER FIRE.
í öllum þessum myndum hefur
hann höfðað meira til hugarheims
karla með sínu harðjaxlshugarfari
og háttum þar sem kvenfólk var yfir-
leitt meira stundargaman ef það á
annað borð kom nokkuð viö sögu.
Upphafiö
Gene Hackman heitir fullu nafni
Eugene Alden Hackman og fæddist
fyrir 58 árum í Kalifomíu. Fjölskyld-
an fluttist síðan til Illinois þar sem
faðirinn fór burt af heimilinu þegar
Hackman var 13 ára gamall. 16 ára
laug hann til um aldur og gekk í sjó-
herinn og dvaldist m.a. í Kína, Japan
og Hawaii.
Hann lagði síðan tímabundiö stund
á blaðamannanám í háskólanum í
Dlinois áöur en hann hélt til New
York til aö læra aö gera útvarps-
þætti. Hann vann síðan hjá mörgum
útvarpsstööum víða um Bandaríkin
Kvikmyndír
Baldur Hjaltason
áöur en hann ákvað að leggja fyrir
sig leiklist í leiklistarskóla Pasadena.
Þar vom m.a. með honum Dustin
Hoffman og Ruth Buzzi.
Árið 1956 var Hackmann kominn
til New York þar sem hann fékk
vinnu viö sjónvarp og leikhús. Það
var þó slö árum síðar sem hann fékk
stóra tækifæriö þegar hann vann
Clarence Derwant verðlaunin fyrir
verkið CHILDREN AT THEIR GAM-
ES eftir Irwin Shaw. Það var þó gam-
anleikurinn ANY WEDNESDAY sem
endanlega reið baggamuninn þar
sem hann lék á móti Sandy Dennis í
þessu feikivinsæla Broadwayverki.
Kvikmyndir
Líklega muna flestir fyrst eftir
Hackman í myndinni BONNIE AND
CLYDE sem gerð var 1979 en þar var
Hackman útnefndur til óskarsverð-
launa fyrir besta aukahlutverkið.
Ástæðan fyrir því að hann fékk þetta
hlutverk var sú að nokkmm árum
áður hafði hann leikiö í myndinni
LHJTH sem var eiginlega fyrsta bita-
stæða hlutverkiö sem Hackman fékk
á hvíta tjaldinu en þar lék hann á
móti Warren Beatty sem vildi síðan
fá Hackman í hlutverk bróður síns í
BONNIE AND CLYDE.
Flestir leikstjórar bera Hackman
vel söguna. „Hann getur ekki leikið
illa“, var nýlega haft eftir Alan Park-
er, leiksfjóra MISSISSIPPI BURN-
ING: „Hver einasti leikstjóri á sér
óskalista yfir leikara sem hann vildi
fá tækifæri til að vinna með. Ég er
sannfærður um að Gene er á þeim
öllum.“
Framtíðin
„Hann er einstaklega heiöarlegur
leikari," segir leikstjórinn Arthur
,Penn um Hackman. „Hann hefur
þann hæfileika að geta nýtt sér ein-
hveijar huldar tilfinningar sem flest
okkar fela eða breiöa yfir. Til þess
þarf ekki aðeins hæfÚeika heldur
einnig hugrekki." Penn ætti að vita
þetta því Hackman hefur unnið með
honum að gerð tveggja mynda auk
BONNIE AND CLYDE, það era
NIGHT MOVES og svo TARGET. Því
miöur virtust myndir Penn vera
komnar úr tísku meðal kvikmynda-
húsagesta þegar hann gerði þær síð-
astnefndu.
„Bandarískar kvikmyndir hafa
alltaf haft aö geyma ákveðnar leik-
aragerðir sem ættu undir eðlilegum
kringumstæðum ekki að vera stjöm-
ur en era það samt,“ bætir Penn við,
„og einn þeirra er Hackman ásamt
Bogart, Tracy og Cagney."
Hackman er nú með tvö verkefhi í
gangi. Það er myndin THE
PACKAGE sem Andy Davis leikstýr-
ir fyrir Orion. Þar leikur hann liðs-
foringja sem dregst inn í samsæri.
Síðan ætlar Hackman eins og svo
margir aðrir leikarar að setjast í leik-
stjórastólinn og reyna fyrir sér þar.
Hann hefur valiö skáldsögu Thomas
Harris sem ber heitið SILENCE OF
THE LAMB. Hackman virðist lítiö
hafa breyst sl. 15 ár. Hann er mikill
vinnuhestur og virðist aldrei þreyt-
ast. Þó má sjá að hann velur ný hlut-
verk af meiri kostgæfni en áður og
er að leita eftir „öðravísi" persónum
til að túlka.
Baldur Hjaltason
Listi yfir þær
kvikmyndir sem
Gene Hackman
hefur ieikið í:
1961 Mad dog coll
1975 Bite the buliít
1964 Lilith
1975 The French
Connection II
1966 Hawaii
1975 Lucky lady
1967 First to fight
1975 Night moves
1967 A covenant with death
1977 The domino principle
1967 Banning
1977 A bridge too far
1967 Bonnie and Clyde
1977 March or die
1968 The split
1978 Superman
1969 Riot
1981 All night long
1969 Downhill racer
1981 Superman II
1969 I never sang
for my father
1981 Reds
1969 The gypsy moths
1983 Eureka
1969 Marooned
1983 Misunderstood
1971 Doctor’s wives
1983 Under fire
1971 The hunting party
1983 Uncommon valor
1971 The French connection
1985 Target
1972 Cisco pike
1985 Twice in a iifetime
1972 Prime cut
1985 Power
1972 The Poseidon
adventure
1986 Hoosiers
1973 Scarecrow
1987 No way out
1974 Zandys bride
1987 Superman iv
1974 Young frankenstein
1988 Mississippi buming
1974 The conversation
1988 Full moon
on blue water
1988 Another woman
1988 Bat 21
1988 Split decisions
Atriðl úr MISSISSIPPI BURNING.