Dagblaðið Vísir - DV - 12.07.1989, Blaðsíða 27

47-
LífsstOl
Ástæðan fyrir minnkandi kartöfluneyslu:
Breytt
Aöalástæðan fyrir minnkandl
kartöfluneyslu á íslandi er ekki hátt
verð eða léleg vara heldur breytt
mataræði fólks. Þetta er niðurstaða
skoðanakönnunar er grænmetis-
verslunin Ágæti hf. og Hagvangur
hf. stóðu nýlega að í sameiningu.
Könnunin fór fram í júni. Af þús-
und manna úrtaki á aldrinum 18-67
ára svöruöu 762. í ljós kemur að 27%
HELSTU ÁSTÁÐUR FYRIR SAMDRATTI
' SKIPT EFTIR BÚSETU
HLUTFALL I %
BREYTT OE VERSNANDI ANNAD VEIT EKKI
MATARAÐI DYRAR GAÐI
HAGyANGUR HF
Þetta súlurit sýnir hverjar fólk telur helstu ástæður fyrir samdrætti í kartöflu-
neyslu. Ljósari súlurnar eru fyrir höfuöborgarsvæðið og þær dekkri fyrir
landsbyggðina. Eins og sjá má telja fleiri úti á landi en á höfuðborgarsvæð-
inu að aðalástæðan sé breytt mataræði. Hins vegar eru fleiri höfuðborgarbú-
ar en landsbyggðarbúar þeirrar skoðunar að þaö sé vegna þess að kartöfl-
urnar séu dýrar og lélegar.
-með því að vejta upplýsingar
Um vöruverð erlendís
Neytendur, látum að okkur kveða!
Neytendasamtökin hafa útbúið þennan litla upplýsingaseðil til að gera verð-
samanburð á algengum vörutegundum hér á landi og erlendis. Verður
þessi upplýsingaseðill látinn fylgja farseölum fólks sem er á leið út og
þess vænst að það sjái sér fært að fylla seðilinn út í því landi sem það fer
til. Upplýsingaseðilinn má síðan setja ófrímerktan í póst til Neytendasamta-
kanna. Vörurnar, sem teknar eru fyrir, eru meðal annars mjólk, smjör,
brauð, ostur, egg, kartöflur, kók og bjór. Verð þessara vörutegunda á ís-
landi er gefið upp og síðan eru tveir dálkar svo að þeir sem vilja geti gef-
ið upplýsingar frá tveim löndum. Meginmarkmið þessa átaks er að kanna
hvort matvara sé dýrari á íslandi en annars staðar og þá hversu miklu dýrari.
mataræði
- ekki hátt verð
aðspurðra borða minna af kartöflum
en áður. Algengara er að kartöflu-
neysla hafi minnkað á höfuðborgar-
svæðinu en úti á landi. Sem aðal-
ástæðu fyrir minnkaðri neyslu nefna
flestir breytt mataræði. Er þar þá
væntanlega bæði verið að tala um
að annars konar meðlæti en kartöfl-
ur er notað með mat og einnig að
núorðið borða flestir eina heita mál-
tíð á dag í staö tveggja áöur.
Fólk var einnig spurt hvort það
myndi auka neyslu á kartöflum ef
þær væru boðnar á lægra verði. Þar
sögðu 78,7% að þeir myndu ekki
auka hana, 17,8% svöruðu játandi og
3,5% voru óákveðnir. Athygli vekur
72,2% þeirra sem fannst kartöflur
almennt of dýrar áttu ekki von á aö
auka neyslu þó þær yrðu lækkaðar.
Að auki bjuggust aöeins 65,4% þeirra
er töldu of hátt verð aðalástæðuna
fyrir samdrættinum í neyslu viö að
þeir myndu auka neysluna með
lækkandi verði. Rúmlega þriðjurigur
bjóst þó við að auka hana.
Hvað varðar skoðanir fólks á holl-
ustu kartöflunnar þá töldu flestir
hana holla eða 92,3% aöspurðra.
Rúmlega 22% töldu hana fitandi en
64% töldu að svo væri ekki. Hvað
varðar samanburð á íslenskum og
erlendum kartöflum fannst rúmlega
60% þær íslensku betri.
Að sögn þeirra er að könnuninni
stóðu telja þeir þessar niðurstöður
sýna að lækkun á kartöfluverði
mundi ekki skila sér í aukinni neyslu
að neinu marki. „Við höfum enga
patentlausn á þessu máli, að auka
kartöfluneyslu, nema að stoppa
þennan gegndarlausa áróöur gegn
kartöflum. Meginástæðan fyrir háu
Neytendur
verði á íslenskum kartöflum er að
milliliðir eru of margir og þaö mætti
að sjálfsögðu laga,“ sagði Páll Guð-
brandsson, formaður Landssam-
bands kartöflubænda. Að sögn
Sturlu Guðjónssonar hjá Ágæti hf.
komu niðurstöðumar honum ekki á
óvart. Hann sagði að innflutningur á
kartöflum, sem er fijáls um þessar
mundir, væri áhættusamur því tölu-
vert væri um að Rannsóknastofnun
landbúnaðarins stöðvaði farma
vegna sjúkdóma í kartöflum. Algeng-
ustu orsakimar em hnúðormur,
hringrot og bjalla. Vegna þessara
stöðvana má jafnvel búast við kart-
öfluskorti síöar í sumar.
þEIR SEM SEGJA AÐ KARTÖFLUR SÉU
ALMENNT OF DÝRAR
MUNU þEIR AUKA NEYSLU EF VERÐ LÁKKAR
HAGUANGUR HF
Það vekur athygli aó 72,2% þeirra er segja að kartöflur séu almennt of
dýrar myndu ekki auka neysluna þótt verðið á þeim væri lækkað.
Breyttar reglur um
verðmerkingar
- vegna strikamerkinga
Neytendasamtökin hafa sent frá
sér greinargerð þar sem segir að
óhjákvæmilegt sé að endurskoða og
herða núgildandi reglur um verð-
merkingar. Er þetta álit samtakanna
byggt á reynslu nágrannaþjóða okk-
ar af strikamerkingum.
í drögunum segir að allir þeir sem
selja vörur beint til neytenda skuli
merkja hvert stykki með einingar-
verði. Seljendur þjónustu skuli aug-
lýsa söluverðiö á svo áberandi hátt
á sölustaðnum að auðvelt sé fyrir
viðskiptamenn að lesa þaö. Þetta
gildir jafnt um vörur sem eru til sýn-
is í búðargluggum, sýningarkössum
eða á annan hátt. Verðið má setja á
vöruna sjálfa, á viðfestan miða eða á
umbúðir vörunnar.
í drögum að reglum um verðmerk-
ingar í verslunum, sem nota strika- ,
merkingar, segir að merkja skuli
hverja vöru með einingarverði á
hillukanti eða verðskilti. Þar á að
gefa upp á greinilegan hátt saman-
burðarverð vörunnar, það er.verð
fyrir hvert kg eða hvem fermetra til
dæmis.
Einnig er talið mikilvægt hér að
samnota vörur séu á sama stað í
versluninni til að auðvelda verðsam-
anburð. Farið er fram á að á kassa-
kvittun komi fram heiti vörunnar
auk verðs. Að lokum er lagt til aö
verði kaupandi krafmn hærri
greiðslu við kassa en verðmerking
segir til um þá skuli viðkomandi fá
hlutinn ókeypis.
-gh
á veginn!
Blindhæð
framundan.
Við vitum ekki hvað
leynist handan við
hana. Ökum eins
langt til hægri og
kostur er og drögum
úr hraða.
Tökuxn aldrei
áhættu! yu^ERDAH