Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1990, Page 20

Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1990, Page 20
20 LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 1990. öll aðstoð og þjónusta við sængurkonur er mjög bágborin. Er kona elur barn fær enginn, ekki einu sinni faðir barnsins, að heimsækja hana fyrstu dagana. Ávextir, grænmeti, kjöt, sápa, bómull og dömubindi. Allt munaðarvara í augum sovésku kon- unnar sem sáröfundar kynsystur sinar á Vesturlöndum fyrir að geta gengið í næstu verslun og keypt það sem hugurinn girnist. Þær sovésku standa í löngum biðröðum til að verða sér úti um brauð og kartöflur sem er algengasta fæðan á diskum sovéskra fjölskyldna. Að vera kona í Sovét ) - þær þræla til að þóknast körlunum Hin dæmigerða sovéska kona vinnur baki brotnu allan daginn i láglaunuðu starfi utan heimil- isins. Þegar heim er komið biða hennar heimilisstörfin og barnaupeldið en sovéskir karlmenn ætlast til þess að eiginkonur þeirra vinni tvöfalt á við þá. Sovésk kona lítur mjög upp til eigin- manns síns og gerir allt til að þóknast honum. Lífið og ástandið í austantjaldslöndum hefur undanfarin misseri og ár verið mikið til um- ræðu á Vesturlöndum. Umheimurinn fylgist vel með þróun mála þar, jafnt á pólitísku, efna- hagslegu og félagslegu sviði. Ekki síst í Sovét- ríkjunum eftir að perestrojka Gorbatsjovs var fyrst kynnt. Menn eru eigi á eitt sáttir um þær breytingar sem þar hafa átt sér stað og þá sér- staklega hvort þær hafi í raun verið einhveriar. Konur í Sovétríkjunum eiga í það minnsta enn erfitt uppdráttar. Þær búa viö ólíkar að- stæður og kjör og kynsystur þeirra á Vestur- löndum. Konan í Sovét er ekki hátt skrifuð; reyndar mjög lágt skrifuð og þarf virkilega að beriast fyrir sínu. Það fer ekkert á milh mála aö þær sem vilja koma sér áfram utan heimil- isins eiga mjög htla möguleika á að ná langt eins og karlmaðurinn. Það telst til undantekn- ingar ef kvenmaður haslar sér vöU úti í þjóð- félaginu og nær því að komast í ábyrgðarmikið og krefjandi starf. Þær sem það þó gera eru þá í flestum tilfellum ógiftar og barnlausar því heimUi og kröfuhart starf er nánast ósamrým- anlegt og ógemingur fyrir sovéskar konur. Gjarnan er litið á þá konu sem velur sér þaö hlutskipti að gifta sig ekki og eiga ekki böm, sem skrýtna, nánast stórfurðulega. Hún hafi tapað kveneiginleikum sínum og er litin horn- auga. Konanþóknastog hlýðir eiginmanninum Hin dæmigerða kona í Sovét er undirgefin karlmanninum. Gamla hugmyndin um hlut- verkaskiptingu kynjanna er enn í fuUu gildi. Starf konunnar er að hugsa um heimih og börn, hlýða eiginmanninum og sjá til þess að þörfum hans sé fúllnægt, auk þess að vinna Ula launaö verkakonustarf utan heimilisins. Algeng laun verkakvenna eru um 200 rúblur á mánuði sem myndu reiknast um 2.500 krónur íslenskar. Þess má geta að verð meðalbíls þar er um 30.000 rúblur. Og ekki eru þægindin mikil eða önnur að- staða upp á marga fiska. Sovésk húsmóðir lætur sig ekki dreyma um þvottavél og þurrk- ara, ryksugu eða örbylgjuofn. Rennandi vatn úr krönum er í augum margra sovéskra hús- mæðra enn fjarlægur draumúr. Þegar konumar koma heim úr verksmiðjun- um á kvöldin tekur við mikið starf á heimilinu því sovéskur karlmaður veit sjaldnast í hvaða skúffu hnífapörin em geymd hvað þá meira. Þaö kemur einfaldlega ekki til greina að hann aðstoði við störfin á oft fjölmennum heimilun- um. Karlmaöurinn er í hugum sovéskra kvenna þaö sem lifa ber fyrir. Þær líta á eiginmenn sína nánast sem guði, svo er litið upp til þeirra. Sovéskar konur vita að karlmaðurinn í þeirra lífi kemur alltaf til með að vera sá sem ræður. Til að halda eiginmanninum gera þær allt til að þóknast honum. Konur í Sovét hafa heldur ekki í nein hús að venda þótt þær vildu yfir- gefa eiginmann sinn og heimili. Fátækt og mjög bágborin félagsleg aðstoð kemur í veg fyrir að konur geti veriö meö uppsteit. Konur, hverra eiginmenn halda grimmt framhjá þeim, reyna aö láta sem ekkert sé og kvarta því ekki vegna þess. Margir karlar misnota því aðstöðu sína og stöðu eiginkvennanna og bjóða þeim hluti sem fáir kynbræður þeirra á Vesturlönd- um kæmust upp með. Kona.sem hefur dreymt um að komast í séríbúð vill frekar lifa í slæmu hjónabandi en að þurfa að flytja með börn sín inn á heimili þar sem tugir manna búa í sama herbergi sem hún þyrfti að gera ef hún „færi á hið opinbera“. Annað væri ekki til umræðu fyrir hana. Getnaðarvamir óalgengar Ung hjón búa oft í mörg ár inni á foreldrum sínum og hafa kannski ekki einu sinni sér- herbergi heldur deila einni stofu með öðrum ættingjum. Oft búa þrjár, fjórar kynslóðir sam- an við mjög þröngan húsakost. Eins og gefur að skilja er slíkt ekki ýkja eftirsóknarverður kostur fyrir ung hjón sem eru að byrja bú- skap. En það er ekki um neitt annað að ræða. Og oft tekur bið eftir tveggja herbergja íbúð, fyrir ung hjón með barn, mörg ár. í Sovétríkjunum er mjög erfitt að verða sér úti um nútímalegar getnaðarvarnir svo sem pilluna og lykkjuna. Getnaðarvarnir eru yfir- leitt ekki hátt skrifaðar og nota aðeins um þrjú prósent kvenna getnaðarvarnir af einhverju tagi. Af þessum sökum eru fóstureyðingar mjög tíðar og eru nánast orðnar ein tegund getnaðarvarna. Þó að fóstureyðingar séu lög- legar þykja þær mikil skömm og vilja fæstar konur láta það breiöast út að þær hafi gengið í gegnum aðgerð af því tagi. Því er mjög al- gengt að konur leiti til ólöglegra lækna og stofnana í þær aðgerðir í þeirri von um að ekkert muni spyrjast út um átburðinn. Yfir helmingur fóstureyöinga í Sovétríkjunum á sér stað á þennan hátt. Hvort sem fóstureyðingar séu löglegar eður ei eru þessar aðgerðir oft mjög óvandlega fram- kvæmdar. Algengt er að kona sýkist eftir fóst- ureyðingu og geti ekki gengið með eða getiö barn. Einnig eru þó nokkur dæmi þess aö kon- ur hafi smitast af eyðni við fóstureyðingu. Léleg aðstaða á fæðingardeildum Þjónusta á heilsugæslu- og sjúkrastofnunum er ekki síöur léleg við annars konar aðgerðir eða meðferðir. Samanber á fæðingardeildum. Mjög algengt er að mistök af ýmsu tagi eigi sér stað við fæðingu, þannig að móðir og/eða barn hljóti varanalegan skaða af. Eftirlit með verð- andi mæðrum er mjög slakt. Sérþörfum er ekki sinnt og ekkert tillit er tekið til tilfella sem krefjast sérstakrar meðhöndlunar. Húsmóðir í Sovétríkjunum Mtur með öfund- araugum til „starfssystra" sinna á Vesturlönd- um. „Að nugsa sér að geta gengið inn í næstu verslun og keypt grænmeti, ávexti, kjöt og allt það sem hugurinn girnist. Og skólafót á börn- in. Hvílík dýrð. Bómull, sokkabuxur, súkkulaði og dömubindi. Allt munaðarvara sem aðeins er til í fjarlægjustu draumum. Frjálslegt yfir- bragð vestrænna kvenna, það að geta rætt til- finningar sínar, eiga einhverra kosta völ, aö vera eitthvert númer - ekki síður öfundsvert. Samkvæmt þessu er ekkert grín að vera kvenkyns í Sovétríkjunum. Þjóðfélagsleg staða kvenna þar er með eindæmum léleg. Konur þræla áfram dag eftir dag; og láta ekkert í sér heyra. Því þær óttast eitthvað enn verra. Eða eins og sovéskar konur segja: „Þaö eina sem byltingin 1917 gerði fyrir okkur var að færa okkur út af heimilinu - til helvítis.“ Þýtt, RóG.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.