Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1992, Blaðsíða 31

Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1992, Blaðsíða 31
LAUGARDAGUR 4. JÚLÍ 1992. 43 Járnskortur er langalgengasta orsök blóðleysis en auk þess getur vöntun á B12 vítamíni eða fólsýru valdið þessu ástandi. Ýmsir langvinnir sjúkdómar (t.d. nýrnabilun, liðagigt, krabbamein) geta valdið blóðleysi. Auk þess eyðast rauðu blóðkornin stundum óeðlilega hratt. Blóðleysi miðaldra konu „Ég er alltaf svo slöpp. Ætli ég geti verið blóðlaus?" sagði hún í spumartón við lækninn sinn. Hún var kona á miðjum aldri, átti 2 börn og mann, roskinn kan- arífugl, sem hættur var að syngja, og tvo bíla. Hún vann utan heimilis hálfan daginn við móttökuritara- störf hjá fyrirtæki nokkru. Læknirinn var nýkominn frá námi, liðlega þrítugur, fastur í skuldasúpunámsáranna. „Hvemig lýsir þetta sér?“ sagði hann annars hugar og velti því fyrir sér hvemig gengi að borga alla reikningana um þessimánaðamót. „Ég er alltaf slöpp og þreytt," sagði konan. „Ég hef mig ekki í neitt. Stundum fæ ég hjartslátt. Ég er mun móðari við alla áreynslu en áður. Þeir hafa áður mælt í mér of lítið blóð og sögðu þá að það væri út af of miklum tíðablæðing- um.“ Hún lygndi aftur augunum og brosti raunalega út í buskann. Hann horfði á hana og sagði síð- an: „Hefurðu kannski grennst eitt- hvað?“ „Nei, því miður. Svo er ég líka alltaf með höfuðverk." Þau horfðust þegjandi í augu nokkur andartök meðan hann leit- aði í huga sér að gáfulegum spum- ingum. „Við verðum að senda þig í blóð- rannsókn," sagðihann, „enfyrst verð ég að skoða þig.“ Hún klæddi sig úr og lagðist upp á bekk. Skoðunin leiddi í ljós að hjartslátturinn var hraður, hún var fölbleik á hvörmunum, nagl- beðurinn var óvenju hvítur. „Hún er sennilega blóðlaus," hugsaði hann með sér og bað hana síðan að leggjast á hliðina og draga niður brókina meðan hann þreifaði upp í endaþarminn. „Ég verð að athuga hvort þér er að blæða einhvers staðar í melting- arveginum,“ sagði hann og dró á hendi sér gulan gúmmíhanska. Hún varð vandræðaleg en gerði þó eins og hann bað. Hann fann ekk- ert óeðlilegt við þreifmguna. Blóðmæling sýndi að hemoglobin (Hb.) var verulega lækkað og kon- unavirtistvantajám. Rannsókná hægðunum sýndi að einhver blæð- ing gæti verið frá meltingarvegi. Jámskortur Mikilvægasti hluti rauðu blóð- komanna er blóðrauðinn (hemo- globin) sem flytur súrefni um allan líkamann. Hugtakið blóðleysi felur í sér að ekki sé nægilega mikið af blóðrauða til að annast þessa súr- efnisflutninga svo vel sé. Járnskortur er langalgengasta orsök blóðleysis en auk þess getur vöntun á B12 vítamíni eða fólsým valdið þessu ástandi. Ýmsir lang- vinnir sjúkdómar eins og nýmabil- un, hðagigt, krabbamein o.fl. geta valdið blóðleysi en auk þess eyðast rauðu blóðkornin stundum óeðli- legahratt. Líkamann þarf stöðugt á jámi (1-2 mg á dag) að halda til að við- halda rauðu blóðkomunum þar sem ákveðinn fjöldi þeirra eyðist á degi hverium. Langflestir hafa jámbirgðir í miltanu, blóðmergn- um og lifrinni. Þessar birgðir end- umýjast stöðugt afjámi sem lík- aminn sogar úr fæðunni. Ófullnægj andi járnbirgðir geta átt sér nokkrar orsakir. I fyrsta lagi er stundum ekki nægilegt jám í fæðimni til að vega upp á móti því jámi sem tapast á degi hveij- um. Á vaxtarskeiðinu þarf meira jám og þá getur komið upp blóð- leysi. Þetta sést t.d. hjá bömum sem drekka mjög mikiamjólk og hafna allri annarri fæðu á þver- móðskufullan hátt. Gamalt fólk, sem neytir einhæfrar fæðu, getur þjáðst af blóðleysi svo og bamshaf- andi konur sem þurfa meira jám en venj ulega vegna meðgöngunnar eða2-5mg/dagl. í öðm lagi getur komið upp sú staða að meltingarfærin frásogi ekki nægilegt magn af jámi. Al- gengastu orsakir þessa em stórar aðgerðir þar sem hluti magans er fjarlægður. Sem betur fer em slík- ar aögerðir þó mun sjaldgæfari nú en áður vegna nýrri og betri lyfja við magasári. i þriðja lagi getur jámskortur stafað af blæðingum vegna áverka eða sjúkdóma. Langvarandi neysla á aspirini eða magnyh og mörgum giktarlyfjum (s.s. Indocid, Butaz- oUdín, Voltaren, Felden, Naproxen o.fl.) getur valdið blóðleysi vegna seitlblæðingar frá maga sem stafar af ertandi áhrifum þessara lyfjaá magasUmhimnumar. Hjá mörgum konum geta miklar tíðablæðingar tæmt járnbirgðirnar. Konur með ríkulegar tíðablæðingar þurfa að fá í sig 3-5 mg/dagl. afjámi svo þær verða að fá aukajám. Meðferð og rannsóknir Konan var send út um víðan vöU í rannsóknir. Maginn og enda- þarmurinn voru speglaðir, sýni var tekið úr blóðmergnum í bringu- beininu, ótal snefilefni, sölt, horm- ónar og hvatar í blóði vora mældir nokkrum sinnum. Kvensjúkdóma- læknar þreifuðu hana að neðan. „Það þarf hestaheUsu tíl að standa í svona rannsóknum," sagði hún stundum örþreytt að kvöldi eftir eríiðan rannsóknadag. En engin ömgg skýring fannst á ein- kennum hennar. Blæðingin frá meltingarvegi hætti fljótlega. Eftir mikla leit var ákveðið að hætta rannsóknumíbiU. Orsökin á blæðingunni frá melt- ingarvegi var taUn vera mikil neysla á verkjalyfjum en konan hafði tekið 5-5 magnyl vegna höf- uðverkja í nokkrar vikur. Auk þess vora tíðablæðingamar óvenju miklar svo að þetta tvennt gat skýrt blóðleysið. Hún fór að taka jámtöflur og fór strax að líða betur og hætti að taka verkjalyf. „Þetta er aUt annað lif,“ sagði hún viö lækninn sinn þegar þau hittust eitt sinn fyrir utan heUsugæslu- stöðina. „Viö hjónin erum að fara til Kanaríeyja. Kanarífuglinn er dauður og okkur langar tU að fara með nokkrar íjaðrir af honum tU upprunalegra heimkynna. Hann hefði haft gaman af því meðan hannlifði.“ Læknirinn horfði á hana stómm augum, svaraði fáu en hugsaði með sér. „ Aldrei fer ég tU útlanda. Af- hveriu býöur ekkert lyfjainnflutn- ingsfyrirtæki mér neitt?" Hann andvarpaði mæðulega og fór inn. Þaö brakaði í skónum í hveiju skrefi. TRÉSMÍÐI Tek að mér smíði á sólpöllum og veggjum. Einnig stigum og stigahandriðum ásamt hvers konar innréttingum. Teikna og geri verðtilboð. Reimar Sigurðsson Sími: 52214 Fasteignir til sölu í Hafnarfirði og Þorlákshöfn Kauptilboð óskast í eftirtaldar eignir: Miðvangur 5, Hafnarfirði. Stærð hússins er 877 m3. Brunabóta- mat er kr. 18.746.000. Húsið verður til sýnis í samráði við Hrafn- kel Ásgeirsson, sími 50211. Opnun tilboða kl. 11.00 f.h. 21. júlí 1992. Norðurvangur 32. Hafnarfirði. Stærð hússins er 529 m3. Bruna- bótamat 10.427.000. Húsið verður til sýnis í samráði við Fasteign- ir ríkissjóðs, Ingimund Magnússon, sími 19930. Opnun tilboða kl. 11.00 20. júlí 1992. Hjallabraut 6, Hafnarfirði. Stærð íbúðarinnar er 139,2 m3. Ibúðin er á 2. hæð til vinstri. Brunabótamat er 9.023.000. íbúðin verður til sýnis í samráði við Andrés Magnússon, sími 52253 (vinnusími 658160). Opnun tilboða kl. 11.00 f.h. 22. júlí 1992. Unubakki 42-44 (frystihús) Þorlákshöfn. Stærð hússins 10061 m3. Brunabótamat kr. 104.209.000. Húsið verður til sýnis í sam- ráði við Skipaþjónustuna, Hafstein Ásgeirsson, í síma 98-33930. Opnun tilboða kl. 11.30 22. júlí 1992. Tilboðseyðublöð liggja frammi hjá ofangreindum aðilum og á skrifstofu vorri að Borgartúni 7, Reykjavík. Kauptilboð, sem ber- ast, verða opnuð á skrifstofu vorri á ofangreindum tímum i viður- vist viðstaddra bjóðenda. INNKAUPASTOFNUIM RÍKISINS BORGARTUNI 7 10S REYKJAVIK - Gæði - Ending - Ódýrt- Þakrennur Höfum á lager plastrennur á hreint frábæru verði. r 20 ára reynsla á notk- un þeirra. Hér fara saman gæði og lágt verð. Faglegar ráðleggingar Sumartilboð 4 LITIR VERÐ 4.900 SKÓVERSLUN BORGARKRINGLUNNI - SÍMI 67-72-67

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.