Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.1993, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR1. MARS1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGOTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÚLMIÐLUNAR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Herferð gegn skattsvikum
Mikla athygli hafa vakið ummæh og yfirlýsingar
skattrannsóknarstjóra hér í blaðinu á föstudaginn. Þar
segir skattrannsóknarstjóri að skattsvik færist í auk-
ana, sérstaklega fari menn í kringum lögin um virðis-
aukaskattinn og hann telur að fimm til fimmtán millj-
arðar króna komist ekki til skila.
Þetta eru stór orð og stór upphæð. En varla eru þau
sögð út í bláinn og ef rétt reynist er hér um að ræða
stórfehdustu svikin og undanbrögðin í íslensku þjóðfé-
lagi. Ef skattrannsóknarstjóri veit um þessi skattsvik
og veit hvar þau er að finna liggur beinast við að efla
embættið í mannahaldi og aðstöðu til að uppræta skatt-
svikin. Það verkefni á að hafa forgang.
Það hefur lengi verið þjóðaríþrótt að svíkja undan
skatti. Sá hefur þótt bestur sem mest svíkur. Það hefur
ekki þótt tiltakanlega glæpsamlegt að fela tekjur sínar
og komast hjá því að greiða skatta af þeim.
Þessi útbreidda skoðun og lögleysa á sér að einhverju
leyti rætur í misjafnri og umdeildri nýtingu hins opin-
bera á skattpeningum. Þjóðin hefur ekki borið mikla
virðingu fyrir ríkissjóði eða bæjarsjóðum og hefur htið
á skattpeninga sem blóðpeninga.
Sem betur fer hafa viðhorfin smám saman verið að
breytast. Fólk skhur að samneyslan þarf sitt og hér
verður ekki haldið uppi velferðarkerfi nema hver og
einn leggi fram sinn skerf. Svo má um það deha hvort
skattaálagning sé of há eða of lág en það er önnur Ella.
Með thkomu staðgreiðslunnar reynist að mörgu leyti
auðveldara að ná inn skattpeningum. Þeir berast jafn-
framt fyrr th skattayfirvalda. Það sama má segja um
virðisaukaskattinn. Þegar hann kom í stað söluskattsins
var talið með réttu að innheimta hans yrði skhvirkari
og voru það raunar ein aðalrökin fyrir breytingunni
yfir í virðisaukann.
Eftir því sem skattrannsóknarstjóri segir hafa menn
lært á þennan skatt og hvemig megi sleppa undan hon-
um. Freistingin er líka nokkur þegar skattaprósentan
er svo há sem raun ber vitni. Þegar menn hafa mögu-
leika til að taka að sér svarta vinnu, þar sem hvorki
þarf að gefa upp tekjur né gjöld og sleppa með þeim
hætti bæði við tekjuskatt og innheimtu virðisauka-
skatts, verða skattsvikin stærri og alvarlegri í sniðum.
Þá er fljótt að safnast 1 mhljónimar sem aldrei koma
fram.
í harðræði eins og því sem nú gengur yfir þjóðarbú-
skapinn og heimilin er hætt við að skattsvik færist aftur
í aukana. Menn neyta ahra ráða th að eiga í sig og á.
En það em ekki aðeins þeir sem harðast verða úti sem
fáha fyrir freistingunum. Þeir sem betur standa í efnum
og kjörum em oftast þeir sem auðveldast eiga með að
stinga undan. Þannig eykst misskiptingin oft á kostnað
þeirra sem lakast em settir. Þetta er því kaldranalegra
að hér er í rauninni verið að stela peningum sem samfé-
lagið hefur brýnni þörf á en nokkm sinni fyrr vegna
atvinnuleysisbóta, námslána th efnalíthla og útgjalda í
velferðarmálum.
Það er góðs viti að skattrannsóknarstjóri skuh tjá sig
með svo afdráttarlausum og opinskáum hætti. Það gefur
th kynna að hann vhji láta hendur standa fram úr erm-
um og skera upp herör gegn þeim ósóma sem skattsvik
em. Skattrannsóknaryfirvöld þarf að efla. Ekki th að
eltast við þúfutittlinga. Heldur th að hafa upp á ránfugl-
unum, þeim þjóðfélagsþegnum sem hfa í vehystingum
í skjóh svartra peninga.
Ehert B. Schram
„Formaður og varaformadur Alþýðuflokksins svara meö því að það sé verið að tryggja að unnt verði að
byggja 500 íbúðir."
Þetta er ekki
jafnaðarstefna
Atviimuleysistryggingasjóður er
að verða tómur. Tillögur ríkis-
stjómarinnar liggja ekki fyrir til
lausnar þeim vanda. En í kíara-
samningunum í fyrra var komið í
veg fyrir að reglur Atvinnuleysis-
tryggingasjóðs yröu gerðar óhag-
stæðari þeim sem atvinnulausir
eru - til „að bjarga sjóðnum". Rík-
isstjómin taldi þá að það væri eina
færa leiðin.
Nú liggja fyrir kröfur um það að
fellt verði niður bótalausa timabil-
ið. Þá bggja fyrir kröfur um það
að þeir sem em utan atvinnuleysis-
trygginga - einyrkjar og bændur
og námsmenn - fái atvinnuleysis-
bætur. Það þýðir aukin útgjöld At-
vinnuleysistryggingasjóðs. Þaö
þýðir aukin ríkisframlög.
Atvinnulausir beri
atvinnuleysistryggingar
En hver verða viðbrögð ríkis-
stjómarinnar?
Samkvæmt stefnu hennar er bk-
legast aö hún geri tibögur um að
skeröa atvinnuleysisbætur.
Önnur tibaga, sem væri í sam-
ræmi við stefnu hennar, væri að
skattleggja atvinnuleysisbætumar
sérstaklega tíl þess að „bjarga
sjóðnum".
Þriöja tblagan sem væri í sam-
ræmi við stefnu hennar væri að
leggja vexti á atvinnuleysisbæt-
umar og að breyta þeim í lán.
Þetta er ekki hótfyndni heldur
styðst við þá reynslu sem þegar
bggur fyrir um stefnu ríkisstjóm-
arinnar.
Jafnaðarmenn myndu svara
þessum vanda Atvinnuleysistrygg-
ingasjóðs með því aö skattleggja þá
sem hafa vinnu og þá sem hafa tekj-
ur tb þess að halda sjóðnum gang-
andi. Stefna annarra ríkissljóma
þar sem atvinnuleysi hefur verið
landlægt hefur raunar verið sú að
bætumar þyrftu að vera svo háar
KjaHaiinn
Svavar Gestsson
alþlngismaður fyrir Alþýðu-
bandalagið í Reykjavík
með því að leggja sérstaklega við-
bótarskatta á hátekjumenn og fjár-
magnseigendur eða þá sem hafa
miklar tekjur af vinnu sinni. Nei.
Það er gert með því aö leggja skatta
á hina sjúku.
„Að bjarga Byggingarsjóði
verkamanna“
Og ég nefni nýjasta og sannasta
dæmið sem em hærri vextir á hús-
næðislán í félagslega íbúðakerfinu.
Það er ekki tekið á vanda Bygg-
ingarsjóðs verkamanna með því aö
auka framlög ríkissjóðs. Nei. Þaö
er ekki gert með almennum skött-
um. Það er gert með því að leggja
sérstakan vaxtaskatt á þá sem hafa
fengið og munu fá lán úr sjóðnum.
- Byggingarsjóði verkamanna. Það
er lagður sérstakur aukaskattur á
þá sem abir vita þó að eiga ekkert
„Þaö er lagður sérstakur aukaskattur
á þá sem allir vita þó að eiga ekkert til
þess að borga með. Það er lagður skatt-
ur sérstakur á þá tekjulægstu.“
að þær dygðu tb þess að hinir at-
vinnulausu gætu tekiö þátt í samfé-
lagsstarfinu eins og aðrir þrátt fyr-
ir atvinnuleysiö. En ekki ríkis-
sljóm íslands.
Ég sagði að reynslan hefði kennt
þjóðinni hvemig þessi rbdssijóm
tekur á svona vandamáium. Ég
nefni fyrst Lánasjóð íslenskra
námsmanna. Það var ekki tekið á
vanda námsmanna með því að
styrkja sjóðinn heldur með því að
skattleggja námsmenn - með því
að lækka lánin tb námsmanna og
með því að leggja vexti á lánin.
Ég nefni vanda hebbrigðiskerfis-
ins. Hann hefur ekki verið leystur
til þess að borga með. Það er lagður
skattur sérstakur á þá tekjibægstu.
Formaður og varaformaður Al-
þýðuflokksins svara með því að það
sé verið að tryggja að unnt verði
að byggja 500 íbúðir. Þau svara með
því að það verði aö „bjarga Bygg-
ingarsjóði verkamanna", eins og
Jóhanna komst að orði.
Og hálfu siðlausari er svo vaxta-
hækkunin þegar þess er gætt að
gert er ráð fyrir því að lækka vaxta-
bætur.
Þetta er ekki jafnaðarstefna.
Svavar Gestsson
Skoðanir aimarra
ísland og Evrópubandalagið
„íslendingar þurfa að kynna fleira á alþjóðavett-
vangi en framleiðslu sína, orkubndir og ferðaleiðir.
Þeir þurfa að setja utanríkisstefnu sína fram með
þebn hætti að röksemdimar að baki henni fabi að
þeirri hagsmunagæslu sem stjómvöldum ber að
sinna... Umræður um afstöðu íslands gagnvart
Evrópubandalaginu em óhjákvæmbegar nema
sinnuleysi eigi að stuðla aö fáfræöi sem síðan getrn:
af sér einangrun. í þessu ljósi er ástæða að fagna
því framtaki Verslunarráös íslands að ræða um ís-
land og EB á viðskiptaþingi sínu.“
Björn Bjarnasön alþm. í Mbl. 25. febr.
Má ekkl afgrelða með þögninnl
„Ef marka má umræður þær og greinaskrif sem
áttu sér stað í kringum samninginn um hið Evr-
ópska efnahagssvæði verður skynsemi nokkuð sem
erfitt veröur að höfða til ef stofna á tb umræðna um
aðbd íslands aö Evrópubandalaginu... Okkur ís-
lendingum öbum er nauðsynlegt, hvort sem við emm
fylgjandi eða andvíg ríkisstjóminni og hvar í flokki
sem við stöndum, að ræða aðbd að Evrópubandalag-
inu frá öbum hbðum áður en tækifærið til aðbdar
hrekkur okkur úr greipum."
Friðrik Jónsson í Tímanum 25. febr.
Hverju vilja menn haf na?
„Skoðanakönnun, sem fram fór meðal aðba á
yiðskiptaþingj Verslunarráösins, leiddi í ljós að mik-
bl meirihluti var á móti EB-aðbd nú þegar. Sú niður-
staða kemur ekki á óvart. Hins vegar var meirihluti
aðspurðra fylgjandi því að sótt yröi um aðbd tb að
kanna nánar með hvaöa kjömm hún byðist... Nið-
urstööu skoðanakönnunar má skbja sem svo að
menn vijji kanna nánar hvaö það er sem þeir em
ákveðnir í að hafna."
HKF í Viðskipti/Atvinnulíf, Mbl. 25. febr.