Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.1993, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR1. MARS1993
15
Gildi verslunar
Þó öðru sé veifað í erli dagsins
geta flestir líklega verið sammála
um að atvinnugreinarnar séu aUar
afar mikilvægar, enda háðar hver
annarri innbyrðis. Verslun gegnir
þar stóru hlutverki, enda stundum
sagt að hún sé síðasti hlekkurinn
í framleiðslukeðjunni, að engin
vara geti talist fullframleidd fyrr
en hún er komin í hendur neyt-
enda.
Þúsundir atvinnutækifæra
í seinni tíð hafa komið fram upp-
lýsingar sem benda til að e.t.v. sé
það verslunin sem skiptir mestu
máh í að samstilla hina ólíku þætti
hagkerfisins og tryggja samsph
hinna ólíku greina atvinnulífsins.
Hún er boðberi markaðarins; færir
framleiðendum skilaboð neytenda.
Á íslandi starfa yfir 20 þúsund
Kjallaiinn
Stefán S. Guðjónsson
framkvæmdastjóri Fétags ís-
lenskra stórkaupmanna
„Verslun nýtur engra styrkja og verður
að standa og falla með eigin ákvörðun-
um, ólíkt því sem þekkst hefur um
ýmsar aðrar greinar.“
„A Islandi starfa yfir 20 þúsund manns við verslun eða um 14,5% vinnu-
færra manna,“ segir greinarhöf. m.a.
manns við verslun eða um 14,5%
vinnufærra manna. Innan EB er
þetta hlutfaU 16% og sýnir okkur
að efling og þróun verslunar felur
í sér þúsundir atvinnutækifæra.
Verslunin er einnig með meiri
vöruveltu en aðrar atvinnugreinar
eða hátt í þrefalt miðað við iðnað
eða fiskveiðar og vinnslu. Verslun
nýtur engra styrkja og verður að
standa og faUa með eigin ákvörð-
unum, ólíkt því sem þekkst hefur
um ýmsar aðrar greinar.
Eflist með EES-samningnum
Samkvæmt nýlegum upplýsing-
um frá embætti ríkisskattstjóra
greiðir verslunin mest aUra at:
vinnugreina tíl samneyslunnar. Á
árinu 1991 voru heUdarskatt-
greiðslur greinarinnar 4,4 miUjarð-
ar á móti 2,1 miUjarði hjá iðnaði
og 2 miUjörðum hjá sjávarútvegi.
TU fróðleiks má geta þess að sam-
göngugeirinn í heUd greiddi rúm-
lega 1,5 miUjarða í skatta og kom
röskur helmingur þeirrar fjárhæð-
ar ffá vörubUstjórum, leigubU-
sljórum og hUaleigum.
Verslunin þjónar öUum atvinnu-
greinum. Hún selur afurðir þeirra
enda þannig skUgreind af EB að
hún kaupi og selji þaö sem aðrir
hafa framleitt. Hún selur m.a. hrá-
efni og tæki til iðnaðar, veiðarfæri
tU sjávarútvegs, pappír tíl blaða-
útgáfu og búnað tU banka- og trygg-
ingastarfsemi. Er þá ótaUð að um
aUan heim fer uppbygging ferða-
mannaþjónustu og verslunar sam-
an. Fjölbreytni er því mikU. Út-
flutningsverslunin er öflug og vax-
andi atvinnugrein. Með gUdistöku
samningsins um EES má ætla að
þessi grein eigi enn eftir að eflast.
Innan Félags íslenskra stórkaup-
manna eru yfir 40 fyrirtæki sem
standa fyrir meira en 25% af verö-
mæti aUs útflutnings sjávarafurða.
Samningurinn mun hafa ýmsar
breytingar í för með sér, einkum
þegar fram í sækir. Verslunin er
e.t.v. sú atvinnugrein sem á hvað
auðveldast með að aðlagast þessum
breytingum og hagnýta sér þau
tækifæri sem samningurinn býður.
Verslunin mun því gegna lykiUUut-
verki í hinu nýja umhverfi at-
vinnulífs á íslandi.
Stefán S. Guðjónsson
Hvað munar mig um milljarð?
í grein í DV fóstudaginn 5. febrú-
ar segir Einar K. Guðfinnsson svo:
„Ríkisvaldið hefur lagt sitt af
mörkum með minni lánsfjárþörf.
Þá er komið að handhöfum fjár-
magnsins, ekki síst lífeyrissjóðim-
um. Það vUl svo til að forráðamenn
þeirra eru einatt hinir sömu og tala
réttilega um nauösyn á lækkvm
vaxta í landinu. Það verður því
fylgst vandlega með hvernig þeir
standa í stykkinu."
í viðtalsþætti á Rás 2 í ríkisút-
varpinu í síðustu viku janúar fjall-
aði fjármálaráðherra, Friðrik Sop-
husson, um það sama.
860 þús. kr. fyrir
hvern ráðherra
Fyrir báða þessa þingmenn má
segja að á árunum 1988 tU 1991
KjaUarinn
Hörður Friðbertsson
fyrrverandi skipstjóri
Lenging hefur orðið á lífaldri þjóðarinnar frá þvi árið 1921 þegar lífeyris-
sjóður ríkisstarfsmanna var stofnaður.
„Það kann einhvern tíma að hafa verið
tímabært að fella niður greiðsluskyldu
í sjóðinn eftir 32 ár en nú er það komið
úr öllu samhengi við veruleikann.“
hafi verið greidd af almannafé um
ein miUjón kr. á ári til að standa
undir greiðslum úr Lífeyrissjóði
alþingismanna. Þar miða ég við að
greiðendur í lífeyrissjóði standi
undir greiðslum úr sjóðnum eins
og er í almennu sjóðunum. Á sama
máta hafa verið greiddar um
860.000 krónur fyrir hvem ráð-
herra á ári þessi fjögur ár. Þetta
gerir kr. 4.469 á hverja fjögurra
manna fjölskyldu.
Það gerir á fjögurra manna fjöl-
skyldu í Sögur ár kr. 59.107. Fjög-
urra manna fjölskylda með kr.
2.500.000 í árslaun greiðir sam-
kvæmt punktakerfi kr. 100.000 í líf-
eyrissjóð. TU að standa undir
greiðslum í hina sjóðina fjóra verð-
ur hún að greiða kr. 15.000 á ári.
Að sjálfsögðu greiða aUar fjölskyld-
ur þetta en ég er að tala um þá 4/5
landsmanna sem einskis njóta úr
þessum sjóðum.
Á sama tíma safna þessir sjóðir
fortíðarvanda (sem á síðustu tveim
árum, 1990 og 1991, er kr. 13.123
milljarðar eða kr. 208.302 á fjögurra
Lífeyrissjóðuralþingismanna.
Lífeyrissjóður ráðherra
Samtals
Auk þess:
Lífeyrissjóður hjúkrunarkv.
Lffeyrissjóður opinb. starfsmanna
sem ríkið ber ábyrgð á, samtals
manna flölskyldu) og er vandinn í
árslok 1991 kr. 76 milljarðar 284
mUljónir umfram eignir. Og enn
nefrii ég fjögurra manna fjölskyld-
una (63.000 fjölskyldur). Þá er fort-
íðarvandinn orðinn kr. 1.210.857 á
fjölskyldu.
Lenging á lífaldri
Margt kemur tíl að þessi vandi
haugast upp, ekki hvað síst lenging
á lifaldri þjóðarinnar, sem var árið
kr. 248.753.684
kr. 32.800.078
kr. 281.553.762
kr. 189.785.822
kr. 3.252.415.797
kr. 3.723.755.381
1921, þegar Lífeyrissjóður ríkis-
starfsmanna var stofnaður, hjá
körlum 56 ár en er nú yfir 76 ár.
Það kann einhvem tíma að hafa
verið tímabært að feUa niður
greiðsluskyldu í sjóðinn eftir 32 ár
en nú er það komið úr öUu sam-
hengi við veruleikann. Enda er
greiðsla í almennu lífeyrissjóðina
alla tíð meðan unnið er og getiur
lengst orðið 54 ár.
Hörður Friðbertsson
ekkifiska
„Þcir fiska
sem róa segir
máltækiö en
það stoðar lít-
ið þegar róið
er stefnulaust
í hringi. Skip-
stjórinn stýr-
ir fleyinu og Sigurður Péfurs-
hlýtui' þvi að son.formaðurSam-
bera ábyrgö- bands ungra jafn-
ina þegar litið aðarmanna.
aflast. Ef hann ekki fiskar þá
hlýtur hann að víkja eins og Jón
Baldvin sagði sjálfur í upphafi
forraannsferils síns. Mörgum í
áhöfninni hjá Jóni Baldvin hefur
þótt sem foiysta flokksins hafi
misst sjónar af leiðarstjörnunni
og blindast um of af þeirri þoku
sem umlykur þjóðlífið. Afleiðing-
arnar eru nú aö koma í Ijós.
Það verður aö segjast eins og
er að Jón Baldvin og ráðherra-
gengið virðast hafa nússt jarð-
samband við fólkið í landinu. Eft-
ir að EES-málið er loks komið í
höfn þá er fátt sem virðist geta
sameinað jafnaðarmenn um for-
ystu Alþýðuflokksins eins og á
stendur. En ég vona að flokkur-
inn eigi sér bjarta framtíð. Hann
á að vera róttækur umbótaflokk-
ur sem berst við hlið hins al-
menna launamanns í landinu fyr-
ir réttlátara og betra mannlifi.
Þegar flokkurinn stendur undir
þessu mun hann öölast tiltrú og
traust kjósenda í landinu á ný.
En ef ekki verður breyting á
áherslum flokksins þá hlýtur að
koma aö því að alþýðuílokks-
menn skipti um skipstjóra í
brúnni."
„Jón Bald-
vin er pott-
þéttur i
brúnni.Þóein
skoðana-
könnun sýni
fylgishrun þá
hef ég engar
áhyggjur af Guðmundur Odds-
því. Mér er son, formaöur
svo hjartan- framkvaBmdastjórn-
lega sama ar Alþýöuflokksins.
þótt kommar, framsóknarmenn
og kvennalistakonur vinni allar
hugsanlegar skoðanakannanir
bara ef við vinnum næstu kosn-
ingar. Þjóðin er rugluð ef hún
nær ekki áttum fyrir næstu kosn-
!g er sannfæröur um Jón Bald-
vin sé sá maöur í Alþýðuflokkn-
um sem mest aflar og er sterkast-
ur þessa stundina. Það hefur hins
vegar ekki blásið vel um málefni
flokksins að undantörnu. EES-
máhö hefur veriö í óvissu þó þaö
virðist nu vera komið f höfn. í
raun lagði Jón Baldvin sína póli-
tísku stöðu að veði í því máli og
hefur verið sá eini í ríkisstjórn-
inni sem ætíð hefur verið sann-
færður um mikilvægi þessa
samnings. Þjóðin á eftir að verða
honum þakklát þó síðar verði
þegar árangurinn verður áþreif-
anlegri.
Sama er aö segja um Sighvat.
er að vinna þarft verk á sviði
heilbrigðismála þó svo að aðrir
kunni honiun litlar þakkir fyTir.
Aiþýðuflokkurinn er í raun
laminn niöur í hveiju málinu á
fætur öðru. Þegar um hægist á
þjóðin hins vegar eftir að verða
fiokknum þakklát og þess mun