Dagblaðið Vísir - DV - 31.03.1993, Blaðsíða 14
14
MIÐVIKUDAGUR 31. MARS 1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÚNSSON
Fréttastjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SÍMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð i lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Óskiljanleg uppsögn
Undarleg uppákoma hefur átt sér staö hjá Ríkisútvarp-
inu. Útvarpsstjóri, séra Heimir Steinsson, hefur að því
er viröist upp á sitt eindæmi sent Hrafni Gunnlaugs-
syni, dagskrárstjóra innlendrar dagskrárgerðar, upp-
sagnarbréf án nokkurs fyrirvara. Ástæðan er sögð sú að
Hrafn hafi talað óviðurkvæmilega um samstarfsfólk sitt
á Ríkissjónvarpinu í nýlegum sjónvarpsþætti.
Ríkisútvarpið er stærsti fjölmiðillinn í landinu. Stofn-
unin er í eigu þjóðarinnar og hefur nokkra sérstöðu vegna
aldurs, umfangs og menningarlegs hlutverks. Ríkisút-
varpið er að því leyti tengt þjóðinni að útvarp Reykjavík
berst inn á hvert heimili í landinu og hefur gert lengi.
Ríkisútvarpið er meðlimur í þj óðarfj ölskyldunni með
fréttum sínum, hljómhst, umræðum, sögulestri, kvöld-
vökum og skoðanaskiptum. Því má halda fram með nokk-
uð gildum rökum að einmitt á. öldum ljósvakans og fyrir
tilstmi Ríkisútvarpsins hafi menningarleg umræða og
málefnaleg gagnrýni fengið útrás hjá þjóðinni.
Það skýtur því nokkuð skökku við, þegar æðsti maður
þessarar stofnunar tekur sig til og rekur einn af yfir-
mönnum RÚV fyrir að hafa skoðanir! Þeir sem hlýddu
og horfðu á umræddan sjónvarpsþátt þar sem Hrafn
Gunnlaugsson lét orð falla um innri málefni Sjónvarps-
ins, geta ekki skihð hvemig þau ummæh verða túlkuð
sem brottrekstrarsök. Að minnsta kosti voru þau ekki
meiðandi í eyrum þeirra sem utan við stofnunina standa.
Sjónvarpsþáttiirinn var að mestu meinlaust rabb og
jafnvel spuming hvort vangaveltur eins og þar fóm fram
eigi nokkurt erindi th alþjóðar. Þátturinn var sendur út
í kvölddagskrá og það ber raunar merki nokkurrar sjálfs-
upphafningar af hálfu Ríkisútvarpsins að halda að sjón-
varpsáhorfendur hafi áhuga á hálfs annars klukkutíma
umræðu um dagskrárgerðarmál og starfsskilyrði í þröng-
um hópi.
Þessi upphafning skýtur óneitanlega aftur upp kollin-
um með uppsögn Hrafiis Gunnlaugssonar. Ríkisútvarpið
og ráðamenn þar em að verða mest uppteknir af sjálfum
sér. Skipta þeir meira máh sem starfa hjá Ríkisútvarpinu
og hvað þeir segja, eða fólkið í landinu sem Ríkisútvarp-
ið á að þjóna? Er þannig komið að innvígðir em svo
vandir að virðingu sinni að ekki megi orðinu haha á þá?
Ræður það úrshtum í ráðningum á starfsfólki Ríkisút-
varpsins hvort einhverjir yfirmenn eða starfsmenn þar
á bæ móðgast?
Útvarpsstjóri hefur heldur betur misskihð tilvist sína
hjá Ríkisútvarpinu ef hann ætlar að stjóma því af geð-
þótta og umvöndun samkvæmt miðaldasiðfræði. Út-
varpsstjóri á ekki þessa stofnun. Fólkið sem þar starfar
á ekki þessa stofnun. Það er þjóðin sem á Ríkisútvarpið
og þjóðinni kemur það bara ahs ekkert við hvort einn
starfsmaður móðgar annan. Slík mál verða ekki borin á
torg, hvað þá að slík innanríkismál leiði th uppsagna.
Hrafn Gunnlaugsson er ekki bamanna bestur. Hann
er óstýrilátur og lætur ýmislegt flakka. Það þarf engum
að koma á óvart og allra síst samstarfsmönnum. Og það
em ótrúlegar öfgar og afturhald sem ráða því að Hrafn
er rekinn, enda þótt hann gagnrýni og segi sitt áht.
Það er skoðanafrelsi í landinu og það kemur svo sann-
arlega úr síðustu átt að Ríkisútvaipið virði ekki það
frelsi. Satt að segja er þessi uppsögn algert einsdæmi og
ef hún er ekki einber fljótfæmi, þá er hún afleiðing af
varasömum og vafasömum hugsunarhætti; þeim hugs-
unarhætti að sá einn geti verið hæfur th starfa hjá sjálfu
Ríkisútvarpinu sem er jábróðir. Ehert B. Schram
Sá sem venur sig á sivirka þekkingaröfiun með lestri fagrita er vel settur þekkingarlega, segir m.a. i greininni.
Lestur og ef I-
ing atvinnulvfs
Þegar til langs tíma er litið skipt-
ir fátt meira máli fyrir eflingu at-
vinnulífs en víðtæk efling þekking-
ar og reynslu allra landsmanna.
Að auki sívirkt viðhald og aukning
þessarar þekkingar. Þekkingar-
skortur elur. af sér sljóleika fyrir
nýjum möguleikum, getuleysi við
nýsköpun og fjáraustur í óraunsæ
og óarðbær áform. í ýtrustu mynd
sinni veldur hann hleypidómum
og andstöðu gegn nýjum hugmynd-
um.
Sívirk þekkingaröflun
Lestur er ein veigamesta aðferðin
til að afla þekkingar. Sá sem les
tileinkar sér „niðursoðna" reynslu
annarra manna sem þeir hafa iðu-
lega eytt langri ævi og miklu fé til
að afla. Megnið af þessum verð-
mætum fæst fyrir sáralítið fé. Sá
sem les fær þvi mikið fyrir lítið.
Hann stórgræðir með því að nýta
dýrfengna reynslu og þekkingu
annarra manna.
Sá sem venur sig á sívirka þekk-
ingaröflun með lestri fagrita, sem
flytja án afláts upplýsingar um
hvers kyns nýjungar, framfarir,
markaöi, samkeppni og annað þaö
sem að störfum hans lýtur, er vel
settur þekkingarlega. Hafi hann
greiðan aðgang að faglegum upp-
iýsingum á eigin starfssviði kemur
honum fátt á óvart. Hann tileinkar
sér nýja þekkingu án afláts. Er því
vel undir það búinn að takast á við
hvers kyns breytingar í umhverfi
sínu á framsækinn og árangursrík-
an hátt sakir þess að hann hefur
tiltæk fjölmörg úrræði á hverjum
tíma.
Sá sem ekki fer að á þennan hátt
er á hinn bóginn hugmyndalítill
eða hugmyndalaus. Slíkur maður
getur ekki starfað með árangri í
atvinnulífinu nema á tímum hlut-
fallslegrar stöðnunar eða undir for-
sjá og yfirstjóm þeirra sem betur
em upplýstir. Stjómi slíkur maður
fyrirtæki er viðbúiö að þaö fyrir-
tæki verði verkefnalítið eða verk-
KjaHarinn
Jón Erlendsson
yfirverkfræðingur Upplýsinga-
þjónustu Háskólans
efnalaust á undan öllum öðrum
þegar til samdráttar kemur. Sé um
að ræða almennan starfskraft
verður verðmæti hans fyrir vinnu-
veitanda sinn stundum svo lítið að
starf hans er í hættu um leið og að
kreppir.
Aðgerð í atvinnumálum
Öflugt atvinnulíf byggist því á
öflugu aðstreymi nýrrar þekkingar
og reynslu. Veigamikill hluti af
þessari þekkingu fæst með lestri.
Vilji menn efla atvinnulíf á því að
huga að því að þjóðin sé læs og vilj-
ug til að lesa. Þar að auki að sem
flestir hafi sem greiðastan og ódýr-
astan aðgang að hagnýtum fróð-
leik.
Hið merka lestrarátak sem verið
er að gera um þessar mundir er því
aðgerð í atvinnumálum ekki síöur
en menningarmálum. Sá mikli ár-
angur sem það virðist vera að
skapa þrátt fyrir hnökra í fram-
kvæmd sannar að vilji er allt sem
þarf til árangurs. Við þurfum ekki
að búa við þann óvirka stíl einan
saman að útlista hnignunina í
endalausum flaumi athugana sem
gera ekkert annað en að sýna fram
á hrörnun aðgerðaleysisins. Við
getum aðhafst og unnið gegn
hnignun og hrömun. Oft með mikl-
um árangri.
Fólk sem ekki les veikist af hug-
myndalegum hörgulsjúkdómum.
Það er þetta fólk sem í dag er ráða-
lítið eða ráöalaust í atvinnumálum.
Það er slíkt fólk sem stekkur til í
tugatah með eftirhermu þegar það
sér einhvern l'ara að græða. Yfir-
fýllir á örskammri stund agn-
arsmáa markaði þar sem allir tapa
að lokum. Sá sem hefur nægar
hugmyndir sjálfur hegðar sér ekki
svona. Hann er að mestu bólusettur
gegn hermisýki þess hugmynda-
lausa. Sliku fólki verður ekki smal-
að í hópum til þátttöku í ótímabær-
ar og yfirkeyrðar nýsköpunarher-
ferðir. Víðtæk, sífersk, fiölbreytt
og hagnýt þekking í eign.alls al-
mennings er því öflugt bóluefni
gegn hugmyndalegri múgmennsku
og efnahagslegum ófórum af henn-
ar vöidum.
Jón Erlendsson
„Fólk sem ekki les veikist af hug-
myndalegum hörgulsjúkdómum. Það
er þetta fólk sem 1 dag er ráðalítið eða
ráðalaust í atvinnumálum.“
Skoðanir armarra
Uppskurður í sjávarútvegi
„Enn einu sinni er komin upp sú hefðbundna
staða, sem aftur og aftur er deilt um, þegar fjallað
er um afkomu sjávarútvegsins. Talsmenn hans beija
höfðinu við steininn og gera kröfu til þess, að miðað
sé við meðaltalstölu. Aðrir, og þ.á m. Morgunblaðið,
gera ítrekað kröfu til þess, að framkvæmdur verði
sá uppskurður í sjávarútvegi, sem tryggi rekstur
bezt stæðu fyrirtækjanna og fyrirtækja með meðalaf-
komu en almenningur í landinu beri ekki byröar af
því að halda gjaldþrota fyrirtækjum gangandi ár eft-
irár.“ Úr Reykjavikurbréfi Mbl. 28. mars
Endurmat á menntakerf i
„Það er út í hött að mennta stúdentsefni og út-
skrifa, ef prófskírteini þeirra er marklaust plagg sem
hvergi er tekið mark á. Þá hefur framhaldsskólinn
htið að gera við nýnema, sem koma ólæsir og óskrif-
andi upp úr grunnskólunum. Og fyrir þá nemendur
er ekkert fremur rúm í verknámsskólum en þeim
sem kenna sig við bókarmennt... Endurmat á
fræðslu og menntakerfi á sér nú víða stað um hinn
menntaða heim og sá ómur berst norður á Frón, aö
lestur, skrift og reikningur séu að öðlast foma frægð
sem höfuðkennslugreinar, sem öh önnur menntun
byggist á.“ Úr forystugrein Tímans 227. mars
Endurskipulagning
lífeyrissjóðanna
„Það þarf ekki að kosta ríkissjóð nein ósköp núna
í kreppunni aö lagfæra lífeyrissjóðakerfi framtíðar-
innar. Og sjóðafurstar launþegasamtakanna geta
sem best hðkað til og reynt að leggja sitt af mörkum
til að jafna kjörin með endurskipulagningu lífeyris-
sjóðakerfisins." _ OÓíTímanum26.mars