Dagur - 18.12.1992, Blaðsíða 14

14 B - DAGUR - Föstudagur 18. desember 1992
Hvemig halda þau gledileg jól?
Hvernig gengur jólahaldið fyrir sig á þínu heimili? Þessi spurning var
lögð fyrir fólk vítt og breitt á Norðurlandi. Margir hugsa eflaust sem
svo, að jól séu alls staðar eins og gangi alltaf svipað fyrir sig frá ári til
árs. Nokkuð er til í því, en þegar grannt er skoðað má finna ýmislegt
sem skemmtilegt er að skoða og bera saman. Flestir hallast að því að
hafa dálítið mikið tilstand á jólum, eða eins og heiðurskonan Didda á
Bakka í Vatnsdal sagði, „jólin eiga ekki að vera hversdagsleg.“
Sumum fínnst þó nóg um tilstandið og að einhverju leyti á sú skoðun
rétt á sér að boðskapur jólanna vilji gleymast í öllum hamaganginum.
Þegar hins vegar jólin ganga í garð, nær ró og friður yfírhöndinni.
Flestir viðmælendur blaðsins voru sammála um, að jólin væru fyrst og
fremst fjölskylduhátíð og þau standa vissulega ávallt undir nafni sem
hátíð ljóss og friðar.
☆
M
☆
☆
Guðfinna Sigurðardóttir:
Get leyft mér
að borða vel
um jólin
Ég fer suður til Reykjavíkur
og verð þar yfir aðal hátíðis-
dagana,“ sagði Guðfinna K.
Sigurðardóttir þegar hún var
spurð hvað hún ætlaði að gera
um jólin.
Guðfinna veitir líkamsræktar-
stöðinni Púls í KA-húsinu for-
stöðu, en stöðin hefur svo sann-
arlega slegið í gegn. „Ég verð hjá
foreldrum mínum en síðan kem
ég heim og fer að vinna, því það
verður opið milli jóla og nýárs.
Ég hef hugsað mér að vera hér á
Akureyri yfir áramótin, því ég
hef frétt að það sé alltaf svo rosa-
lega gaman í bænum á gamlárs-
kvöld og ég ætla mér að kom-
ast að hvort það á við rök að
styðjast. Mig langar að vita hvort
þessi stemmning sé til staðar."
Aðspurð sagði Guðfinna að ávallt
væri það sama í matinn á aðfanga-
dagskvöld. „Þá er hangikjöt, en
síðan er misjafnt hvað maður fær
á jóladag því þá kemur öll fjöl-
skyldan saman til skiptis hjá
bræðrum pabba. Öll fjölskylda
mömmu er í Þýskalandi og ég
vildi gjarnan geta eytt jólunum
þar einu sinni, en það stendur
ekki til boða eins og er. Síðan
verður líka að halda sér í formi
um jólin, en maður borðar vel,“
sagði Guðfinna og lagði áherslu á
það síðasta. „Við sem alltaf erum
að æfa getum leyft okkur að
borða vel. Síðan verður örugg-
lega allt brjálað að gera eftir ára-
mót hjá okkur. Það er í það
minnsta mín reynsla." HA
Halldór Blöndal:
HólsfjaUahangi-
lgöt á borðum
ájóladag
Halldór Blöndal, landbúnað-
ar- og samgönguráðherra,
hafði í mörg horn að líta á
lokaspretti þingsins fyrir jól,
en gaf sér þó tíma fyrir stutt
viðtal uni jólahald á hans heim-
ili.
„Eins og flestir verð ég með
minni fjölskyldu á aðfangadags-
kvöld og við borðum kl. 6.
Seinna um kvöldið munum við
síðan glíma við að ráða gátur,“
sagði Halldór. Hann sagði þenn-
an sið með gáturnar hafa fyrst
komið til þegar Sveinn Víkingur
gaf út gátubækur sínar fyrir þó
nokkuð mörgum árum. Hann
sagði venju að hafa rjúpur í mat-
inn á aðfangadagskvöld, er hann
hefði þó frétt að lítið va ri um
rjúpur að þessu sinni og því
aldrei að vita nema það breyttist.
„Ég hef í það minnsta ekki gert
neinar ráðstafanir til að nálgast
þær.“
A sunnudaginn munum við síð-
an heimsækja Ragnhildi systur
mína og hennar mann, en þar er
faðir minn einnig til húsa.“ Hann
sagði fjölskylduna vanalega hafa
hist á heimili foreldra sinna með-
an þau héldu heimili, en systir
hans hefði nú tekið við því hlut-
verki. Laufabrauðsgerð kvað
Halldór vera ómissandi þátt í
jólaundirbúningnum og hann
reyndi ávallt að finna sér stund til
að taka þátt í því. Á jóladag er
hangikjöt á borðum ráðherrans.
Aðspurður um uppruna þess
sagði Halldór: „Það er Hóls-
fjallahangikjöt frá Braga Bene-
diktssyni á Grímsstöðum." Að
svo mæltu hvarf hann að nýju til
vinnu sinnar enda mörg mál sem
biðu afgreiðslu. HA

f'Á

Þóranna Björgvinsdóttir:
Messan klukkan
16 ómissandi
þátturjólanna
„Ég byrja nú jólaundirbúning-
inn aldrei mjög snemma,“
sagði Þóranna Björgvinsdóttir,
en hún býr í Leifshúsum á
Svalbarðsströnd, ásamt manni
sínum Árna Sigurjónssyni.
Hún sagði að sér fyndist ágætt
að byrja ekki of snemma og fá
frekar kökuilminn í húsið
skömmu fyrir jól. Einn skemmti-
legasta þátt jólaundirbúningsins
sagði Þóranna vera aðventukvöld
sem nemendur grunnskólans sjá
um. „Það er stór hátíð og af
henni vildi ég ekki missa. Það
skemmtilegast er kannski hvernig
börnin færast upp í hlutverkum
eftir því sem þau eldast. Þau
byrja sem englar og færast síðan
milli hlutverka.“
„Jólin byrja í raun 2 tímum
fyrr hjá okkur en öðrum þar sem
messað er kl. 4 á aðfangadag.
Þessi siður er í mínum huga
algerlega ómissandi.“ Hún sagð-
ist lengi hafa haldið í þann sið að
hafa hangikjöt á aðfangadags-
kvöld en nú væri það oftast
hamborgarhryggur. Á undan
steikinni sagðist Þóranna hafa
möndlugraut með tilheyrandi
möndlugjöf.
Það lá beint við að spyrja hana
um aðbúnað hjá málleysingjun-
um um jólin. „Við reynum að
gera sérstaklega vel við allar okk-
ar skepnur á jólunum. Bæði þrífa
vel í kringum þær og gefa besta
heyið. Þá má ekki gleyma smá-
fuglunum og hrossunum. Þór-
anna sagði að sér fyndist ytri
umgjörð jólanna oft helst til mikil.
Sérstaklega væri auglýsingaflóðið
í fjölmiðlunum íþyngjandi og
pirrandi. „Fólk ætti að hafa hug-
fast að það er innrætið en ekki
verðmæti gjafarinnar sem skiptir
máli.“ HA
Jan Larsen:
Matarvenjumar
það sem helst
skilur að
Jan Larsen er handknattleiks-
áhugamönnum að góðu
kunnur, en hann er þjálfari 1.
deildar liðs Þórs í þeirri grein.
Jan er fæddur og uppalinn í
Danmörku en eiginkona hans
er íslensk.
„Auðvitað er ýmislegt frá-
brugðið milli þessara tveggja
landa þegar kemur að jólasið-
um,“ sagði Jan. „Sérstaklega er
þetta í sambandi við matarvenj-
ur. Við hjónin reynum að blanda
þessu dálítið saman og það kem-
ur bara vel út. Við höfum danskt
jólahlaðborð með síld og þess
háttar, en einnig t.d. hangikjöt
og laufabrauð. Maturinn á
aðfangadagskvöld er samkvæmt
danskri venju, en þá höfum við
önd og hrísgrjónabúðing.
íslenskir jólasiðir eru að öðru
leyti en þegar kemur að matnum,
ekki svo frábrugðnir. Að vísu
höfum við rauðvín með matnum
en það tíðkast ekki hér. Jólagjaf-
ir og ýmsir siðir þeim tengdir eru
mjög svipaðir. Gamlárskvöldið
er alíslenskt. Þá skjótum við upp
flugeldum og förum á álfa-
brennu. Brennur um áramót
þekkjast ekki í Danmörku. Það
er sérstaklega skemmtilegt að
hugsa til þess að íslendingar borða
mikið svínakjöt á jólunum en
það er matur sem Danir borða í
miðri viku. Þar þykir fiskur, t.d.
þorskur, hátíðarmatur, en það
mundi varla vera talið merkilegt
hér.“ Annars sagðist Jan Larsen
verða talsvert upptekinn yfir jólin
vegna æfinga í handboltanum, en
mótið byrjar strax 8. janúar með
leik Þórs og KA. HA
Kristín I. Lárusdóttir:
Er ekki með
því að hafa
hvít jól
Á Bakka í Vatnsdal í A-Húna-
vatnssýslu býr Kristín I. Lárus-
dóttir ásamt manni sínum Jóni
Bjarnasyni. Hún féllst fúslega
á að rekja jólahald á sínu
heimili í stórum dráttum.
Jólaundirbúningur Kristínar
byrjar um 20. nóvember en þá
hefst smákökubaksturinn og bak-
ar hún 12-14 sortir. Þegar því er
lokið snýr hún sér að niður-
sneiddum lagtertunum og bakar
4 sortir af þeim. Laufabrauðs-
gerðina kvað hún einnig vera
ómissandi. Jólagafirnar sagði hún
þau hjónin kaupa að mestu fyrst í
desember. Jólahangikjötið er
síðan soðið á Þorláksmessu, sem
og reykt nautatunga. Á aðfanga-
dagsmorgun kvaðst hún fara
snemma á fætur og sjóða ávaxta-
graut sem einnig er hafður á jóla-
dag.
Á aðfangadagskvöld er það
sonur Kristínar sem sér að hluta
um matseldina. í forrétt er
smjörsteiktur humar en aðalrétt-
urinn er hamborgarhryggur. í
desert er kaffibúðingur með
karamellusósa, sem Kristín sagði
að hefði verið föst venia öll sín
búskaparár á Bakka. A jóladag
kemur fjölskyldan í heimsókn og
eru þá um 20 manns í mat en
barnabörnin eru orðin 11.
Aðspurð um tilstand jólanna
sagði Kristín: „Móðir mín sagði
eitt sinn við mig að þó ég ætti eft-
ir að lifa það að vera ein um jól,
þá skyldi ég alltaf hafa mikið fyrir
jólunum og ég hef alltaf hugsað
mér það. Þó þarf það ekki að
kosta mikið.“ Að lokum sagði
Kristín að hún væri ekki með því
að hafa hvít jól. „Ég er alltaf að
hugsa um þessar skepnur sem
víða eru úti og fuglana," sagði
Kristín. HA
Geirmundur Valtýsson:
Undirbiiningurhm
lendir að mestu
ákonnnni
„Jólahaldið á okkar heimili vill
nú lenda dálítið mikið á kon-
unni, enda er hún nú „bara“
húsmóðir, eins og þeir segja,“
sagði hinn kunni tónlistarmað-
ur Geirmundur Valtýsson.
„Konan sér um allar skreyting-
ar o.þ.h. Ég hef verið svo mikið í
burtu í sambandi við mína spila-
mennsku og vinnu hérna hjá
kaupfélaginu. Maður tekur að
sjálfsögðu þátt í þessu þegar
kemur fram á aðfangadaginn. í
fyrra og fyrir þremur árum síðan
var ég að gefá út plötu og þá kom
ég ekki heim fyrr en rétt í matinn
á aðfangadagskvöld. Við borðum
kl. 6 og það er alltaf hangikjöt.
Við erum með þennan gamla og
góða íslenska sveitasið, enda er
ég sveitamaður að ætt og upp-
runa“.
Geirmundur sagði að jólahald-
ið hefði tekið nokkrum breyting-