Þjóðviljinn - 24.12.1973, Side 28

28 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Jólablaö 1973
1 nóvember 1945 gaf Kristinn út
hefti af Tlmariti Máls og menn-
ingar, einvörðungu um her-
stöðvakröfur Bandaríkjanna. f
ritstjórnargrein þess sagði hann:
„Með hervernaarsamningnum,
sem Bandarikin gerðu við fsland
1941, skuldbundu þau sig til þess
að hverfa á brott héðan með allan
herafla sinn strax og þáverandi
styrjaldarástandi væri lokið. Nú
er fyrir nokkrum mánuðum kom-
inn friður á bæði i vestri og austri,
og hlýtur islenska þjóðin að krefj-
ast þess, að Bandarikin standi viö
gerða samninga og flytji burt
héðan allan heraflasinn .,.1 nafni
allra þeirra kynslóða fslendinga.
sem barist hafa fyrir sjálfstæöi
landsins, og i nafni óborinna kyn-
slóöa, sem eiga eftir að byggja
þetta land, skorum vér á islensku
þjóðina aö standa á verði og hefja
mótmæli gegn þvi, að nokkru er-
lendu herveldi séu leyfðar bæki-
stöðvar hér á landi”.
Fyrir kröftug mótmæli manna i
öllum stjórnmálaflokkum og land
allt, einkum þó Sósialistaflokks-
ins og félagsdeilda hans, var ósk
Bandarikjanna um herstöðvar á
lslandi til langs tima synjað.
Sumarið 1946 varð af ýmsum
ábendingum ráöiö, að Bandarikin
mundu innan skamms bera fram
ný tilmæli um herstöövar hér-
lendis. Af þeim sökum tók Krist-
inn saman greinar i Þjóðviljann,
sem birtust 22. og 23. júni 1946
undir fyrirsögninni „Viðvörun til
þjóðarinnar”, en þær voru siöan
gefnar út sérprentaðar. I þeim
sagði hann: „Reykvikingum ætti
að vera i fersku minni andrúms-
loftiö i bænum i októbermánuði
siðastliðnum (þ.e. 1945). — Al-
þingi kom saman 1. október, en
sama dag fyrir hádegi haföi
sendiherra Bandarikjanna gengið
á fund utanrikisráðherra og af-
hent honum orðsendingu þá frá
stjórn sinni, sem fslendingum er
nú fullkunn orðin.... Hvers vegna
var þá ekki orðsendingu Banda-
rikjastjórnar svarað þegar i staö
skilyrðislaust neitandi? Hvers
vegna tók á annan mánuö að
ákveða svariö? — Það var vegna
þess, að sterk afturhaldsöfl á Al-
þingi vildu verða við kröfu
Bandarikjastjórnar og ganga til
samninga við hana... Við sósial-
istar sáum óðara, hvernig spilin
lágu. Við vorum sannfærðir um,
að stórhætta væri á þvi, að gengið
yrði til samninga um leigu her-
stöðvanna.....Miðstjórn og þing-
menn Sósialistaflokksins sam-
þykktu einum rómi að fela ráö-
herrum flokksins aö tilkynna for-
sætisráðherra, að það varðaði
stjórnarslit af hálfu Sósialista-
flokksins, ef gengið yrði til nokk-
urra samninga um herstöðva-
leieu... Skulu hér dreein saman i
styttra máli nokkur höfuðatriðin i
hinni ótrúlegu harmsögu fslands
siðustu tiu mánuði:
1. Hér koma út málgögn (jafn-
vel studd af heilum stjórnmála-
flokkum) sem leyfa sér að krefj-
ast þess opinberlega, að fslend-
ingar gangi til samninga við er-
lent stórveldi um afsal landsrétt-
inda sinna.
2. Það tekur Alþingi tslendinga
og rikisstjórn á annan mánuð að
svara neitandi jafn ósvifinni
kröfu og feam kom i orðsendingu
Bandarikjastjórnar 1. oktooer s.i.
3. Þegar neitun loks hefur verið
gefin, kostar það harða baráttu af
hálfu þjóðarinnar áð fá þá neitun
gerða heyrinkunna.
4. Af 52 alþingismönnum ts-
lendinga fást aðeins 15 til að gefa
ákveðið svar við þvi, að þeir vilji
ekki leigja erlendum rikjum her-
stöðvar.
5. Þegar ráðherra Sósialista-
flokksins skorar á hina flokkana á
opnum fundi Alþingis að svara
þvi afdráttarlaust, hvort þeir
vilja leigja herstöövar eða ekki,
fást þeir ekki til að gefa svar.
6. Undir landráðaerindi fást
fundarhúsá tslandi, en ekki undir
umræðufund stúdenta um sjálf-
stæðismál fslands.
7. Blöð allra flokka annarra en
Sósialista.... hafa mánuðum sam-
an neitað að birta fréttir, sem
voru til stuðnings málstað fslend-
inga i sjálfstæðismálinu. ..
8. Stærsti flokkur þjóðarinnar,
er kennir sig viö sjálfstæði, hefur
beitt sér fyrir að hindra það, að á
þjóðhátiöardegi Islendinga kæmu
fram kröfur um brottför Banda-
rikjahers, og blað þess flokks,
stærsta málgagn landsmanna,
hefur lýst það landráðastefnu og
vanhelguná 17. júni að bera slika
kröfu fram.
9. Ráðherra þessa sama flokks,
forsætisráðherra landsins, hefur
ekki enn fengist til að afgreiða i
rikisstjórninni tillögur frá ráö-
herrum Sósialistaflokksins frá 15.
april s.l. um að krefjast brottfar-
ar hersins.
10. Sósialistaflokkurinn hefur
skrifað Sjálfstæöisflokknum og
Alþýðuflokknum bréf og boðið
upp á framhald stjórnarsam-
starfs á þeim grundvelli, að engar
herstöðvar verði leigðar. Hvorug-
ur flokkurinn fæst til að gefa svör
viö þessu”.
Þremur mánuöum siðar skarst
i odda.
Haraldur Jóhannsson
Óskuin staii'smönnum okkar
«K viöskiplavinum
Gleðilegra
jóla
og larsæls komandi árs
Sælgœtisgerðin FREYJA hf.
Óskum félagsmönnum og landsmönnum
öllum
gleðilegra jóla
og gæfu á komandi ári og þakkar
samstarfið
á árinu sem er að liða
Félag íslenzkra rafvirkja
Rafiðnaðarsamband íslands
Einar
Guðfinnsson h.f.
Bolungarvík
óskar viðskiptamönnum sinum svo og
landsmönnum öllum
gleðilegra jóla
og farsældar á komandi ári.
Sendum öllum viðskiptavinum og
velunnurum
beztu jólakveðjur
með ósk um farsælt nýtt ár
Þökkum viðskiptin á liðnum árum.
KAUPFÉLAG
STÖÐFIRÐINGA
Stöðvarfirði og
Breiðdalsvik
W
(föcyjw
Óskum öllu starfsfólki okkar
gleðilegra jóla
og farsæls komandi árs. — Þökkum sam-
starfið á árinu sem er að liða.
HARALDUR
RÖÐVARSSON & Co.
Akranesi.
Óskum félagskonum okkar,
svo og Iandsmönnum öllum
CI.F.fín.FCHA jóla
og farsæls komandi árs
VERKAKVENNAFÉLAGIÐ
FIIAMSÓKN
Öskum öllum
gleðilegra jóla
og gæfu á komandi ári.
Þökkum viðskiptamönnum og starfsfólki
okkar gott samstarf á liðnum árum.
Fiskiðjuver Sjöstjörnunnar hf.
YTRI-NJARÐVÍK
Hraðfrystihús Sjöstjörnunnarhf.
KEFLAVÍK
viðarklœðning ó
veggi og loft
HARÐVIÐARSALAN
Grensásvegi 5— P.O.BOX 1085 Simar 85005 - 85006