Þjóðviljinn - 24.12.1973, Blaðsíða 38

38 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Jólablaö 1973
ÁLAGAHÖLLIN
Framhald af bls. 37. siöu-:
um saman, — en framsetningin á
þessu var of óljós til þess að unnt
sé að hafa hana eftir, — honum
þótti sem höllin, þar sem hann
hafði svo lengi dvalist og þjáðst
svo sárt, hefði nokkurs konar vald
yfir sér svo sem hún var að allri
gerð og á sig komin, — þessir
gráu veggir og turnar, og tjörnin
myrka, sem þetta speglaðist i,
hefðu einhvern veginn náð tökum
á öllu lifi sinu.
Hann sagðist kannast við það,
þó að hann væri engan veginn
sannfærður, að þessi formyrkvun
sálarinnar sem hann þjáðist af
gæti átt sér aðrar og eðlilegri or-
sakir, ekki sist hin löngu og erfiðu
veikindi ástkærrar systur, sem nU
virtust vera að komast á lokastig-
ið, en hana sagði hann verið hafa
einkavin sinn og félaga mörg hin
siðari ár eins og hUn var einasti
ættingi hans sem enn var á lifi.
„Þegar hUn deyr”, sagði hann
með þeirri beiskju sem ég gleymi
aldrei, „verð ég einn eftir af ætt
minni, þessari gömlu aðalsætt
Usher (vonarlaus og veikur)!'
Meðan hann var að segja þetta,
sá ég ungfrU Madeline ganga
gegnum salinn, þar sem við sát-
um, en svo langt var bilið milli
okkar að hUn sá mig ekki, gekk
framhjá, hægum skrefum. Ég
horfði á hana sem steini lostinn af
undrun, og ekki laus við ótta, —
samt gat ég ekki skilið hvernig á
þessu stóð. Ég gat hvorki hreyft
legg né lið, heldur starði ég á eftir
henni uns hUn hvarf Ut og hurðin
laukst aftur eftir henni, leit ég
sem ósjálfrátt og án þess að geta
við þvi gert, á bróður hennar, —
en þá hafði hann hulið andlitið I
greipum sér, og ég sá i gegnum
þær að á andlitið var kominn enn-
þá likblárri fölvi en áður og milli
fingranna, svo tærðra, runnu heit
tár.
Veikindi ungfrU Madeline voru
læknum hennar ráðgáta. HUn
tærðist upp, föl og hljóð, en stund-
um fékk hún flogaveikisköst, eöa
svo virtist sem það væri, en þó
vantaði nokkuð á. Fram að þessu
hafði hUn verið á fótum, eða fylgt
fötum, en að kvöldi þess dags er
ég kom til hallarinnar, lagðist
hUn banaleguna, (svo sagði bróð-
ir hennar mér, og fannst það á að
honum þótti mikið fyrir þessu),
og mér var það ljóst að aldrei
myndi ég sjá hana framar.
Næstu daga nefndi hann ekki
systurina á nafn, né heldur ég, en
ég kappkostaöi þvi betur að
reyna að hafa af fyrir honum. Við
fengumst við að mála, lásum
bækur, en stundum var ég að
hlusta, eins og i draumi, álögin
sem hann lék á gitar og samdi
jafnóðum. En svo fór nU i þessari
nánu samveru okkar, sem æ
nánari varð, svo mér þótti sem
sæi ég inn i hugskot hans hin
innstu, aö mér varð þvi ljósara
sem lengur leið, hve gersamlega
vonfaust mundi vera að reyna að
lifga og hressa þá sál sem undir-
orpin er myrkrum að eðlisfari
sinu, svo frá henni stafar án af-
láts svörtum geislum sorgar.
Ætið mun ég geyma mér i
minni þennan tima er ég dvaldist
þarna, i svo nánum tengslum við
herra þessa hUss, aðalseturs
Ushersættarinnar. Samt mundi
ég eiga óhægt með að gera nána
grein fyrir þvi sem við höfðum
fyrir stafni, tveir um þaö, nánast
sem einn maður væri, en þó hafði
hann ævinlega foruystuna. Yfir
þvi öllu hvildi sem glóð af göfgi
hugarins, þó að dimmleit væri sU
glóð. Lögin hans, sem hann samdi
um leið og hann lék þau á gitar-
inn, munu aldrei, meðan ég lifi,
hætta aö hljóma fyrir eyrum min-
um. Meðal annars má ég minnast
meö óhug Utsetningar hans,
furðulegrar og afskræmilegrar, á
siðasta valsi von Webers. Mál-
verkunum, sem spruttu undan
fingrum hans, og breyttust smátt
og smátt i eitthvað ólýsanlegt,
sem hrelldi mig þvi meira sem ég
vissi minna um hvers vegna þau
gerðu það, þeim á ég engin orð til
að lýsa, (svo Ijóslifandi sem þau
standa mér samt fyrir hugskots-
sjónum), nema að svo litlu leyti
að það mundi gera fremur að
villa um en skýra. Hafi nokkur
maður nokkru sinni málað hug-
mynd, þá hefur það verið Rode-
rick Usher.
Einni af þessum stórfurðulegu
myndum ætla ég samt að reyna
að lýsa, þvi hUn var að þvi marki
hlutkennd, að við sjálft liggur að
orð nái til. Þetta var litil mynd, og
sást i henni gegnum afar löng fer-
strend jarðgöng, bein, lág til lofts,
veggirnir eggsléttir, ekkert
skraut, engin tilbreytni, engin
misfella. Eitthvað var sem benti
til þess að göngin lægju djUpt i
jörð, aíardjUpt. Engar dyr neins
staðar, og enginn ljósgjafi, en
samt var allt sviðið laugað björtu
Ijósi, ólýsanlegu, framUrlegu.
Ég hef áður sagt að slikt ástand
sjUklingsins að þvi er heyrnina
snerti að hann þoldi enga tónlist
HLIKKSMIÐJAN
YOGUR HF.
Auðbrekku 65 — Kópavogi
Smiðum loftræsti og lofthitakerfi,
stór og smá.
*
Útvegum eða seljum af lager alls konar
tæki tilheyrandi loftræsti- og lofthita-
kerfum.
*
Framkvæmum alla algenga blikksmiði
viðkomandi húsbyggingum o.fl.
*
Smiðum ýmsa hluti úr eir, áli, messing
og jarni eða stáli.
*
Simar: Verkstjóri, teiknistofa, skrifstofa:
40:J40—40341. — Framkvæmdastjóri:
40342.
Gleðileg jól 4
og farsælt komandi ár.
Þökkum viðskiptin á liðandi ári.
að heyra, nema helst frá
strengjahljóðfærum. Vissulega
hefur hið þrönga tónsvið gitarsins
6 Brnn þátt i að móta lögin hans.
En léttleikinn og fjörið hlaut hann
að eiga einn. — 6g lærði utan aö
eitt af þessum kvæðum, sem mælt
voru af munni fram um leið og
lagið, sem hann lék undir, varð
til. Mér fannst sem i þvi fælist
lykillinn að sálarástandi manns-
ins, hinum heiða og heila þroska
sem það hafði náð, en riðaði nU til
falls. Það hljóöaði svona, eða þvi
sem næst, og hét Alagahöllin:
Fall Usher-ættarinnar
Þar sem huldar heillir vöktu
foröum yfir fögrum dali
reis af grunni, gnæföi ofar
húsum öðrum, höllin prúð.
Konungshöll í viðu veldi
vits og snilldar, þar sem ríki
réð hinn máttki, mildi jöfur
— styrkri hendi stýrði því.
Yfir þaki í blænum blöktu
gulir fánar, fagurljósir
(þetta var á löngu liðnum
timum, horfnum minni manns).
Vindar loftsins, Ijúfir, hlýir,
léku dátt við karm og upsir,
svifu burt sem vængjuð vera
einungis úr ilmi gerð.
Stráðar perlum, roðnar rúbín,
glóðu dyr á höllu hárri,
um þær liðu léttum sporum
bergmálsandar — flugu, flæddu,—
þeir sem ekki annað hlutverk
ætlað var, en það að lýsa
fögrum röddum, visku og vilja
konungs síns, og hyggju hans.
Síðar komu í svörtum klæðum
skapadómar böls og beiskju
(hljóðna sál min, hyggjuþunga,
af er það sem áður var!).
Það sem glóði gliti frægðar
óljós geymir gleymsku og þagnar
— ofurseldist auðn og dauða —
enginn maður minnist þess.
Þeir, sem framhjá fóru, sáu
gegn um lýsta glugga tvenna,
prúðast lið þar líða í dansi
kring um Hann, sem lið það laut.
Hann sem bar í hendi sprotann
þann, sem stillti hátt og hljóma
(tignarheiti Constans krýndur)
i þeim sal var sæti hans.
Þeir, sem fara framhjá núna,
sjá um roðnar gættir glugga
undarlegar verur vafra
um þann sal — með óstillt fas.
Leikið fyrir trylldum tónum
— truf laðhljómfall — og um dyrnar
streymir sægur svartra púka
hjáltrar gjalla hást og tryllt.
Getið Ibér prjónað
allt sem þér óskið?
JÁ —
Á BROTHER
PRJÓNAVÉL!
Ný sending er komin —
Kynnið yður hina mörgu
kosti
BROTHER PRJÓNAVÉLA
Fullkomnasta prjónavélin
Tvær gerðir:
KH 800 prjónar munstur eftir
gatakorti og hefir sjálfvirkt
gataprjón (lace) og tvo bandleiðara.
Slétt prjón og brugðið
I BROTHER prjónabókinni eru yfir
1000 munstur og auk þess getið þér út-
búið hvaða munstur, sem yður dettur
í hug, á gatakortin
KH 588 prjónar ekki eftir gatakorti,
en hefirannarssama útbúnaðogKH
800, svo sem sjálfvirkt gataprjón.
Með báðum gerðum er hægt að fá snið
reiknara, þannig að stykkin koma
sniðin úr vélinni.
Verð frá kr. 20.240,00 (kennsla
innifalin).
BORGARFELL HF Skólavörðustíg 23 • Sími 1-13-72
Alll II. Ý LilNGADEIIL D I IMAN! I