Þjóðviljinn - 24.01.1981, Blaðsíða 14

14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJiNN Helgin 24. — 25. janúar 1981.
Arnold
Schönberg
með
Kammer-
sveitinni
Eins og aliir almenni-
legir vinir heilagrar
Sesselíu ættu að muna,
gerði Kammersveit
Reykjavíkur feikna
Lukku á síðustu lista-
hátíð. Hún flutti þá
Pierrot Lunaire eftir
Schönberg og hafði sér til
f ulltingis söngkonuna Rut
Magnússon og hljóm-
sveitarstjórann Paul
Zukofsky. Fyrir fjölda
áskorana mun Kammer-
sveitin flytja verk Schön-
bergs aftur, í Austur-
bæjarbíó, á mánudaginn
kl. 19.15.
Arnold Schönberg.
Annað stórverk veröur á
efnisskránni, Klarinettkvintett-
inn i h-moll eftir Brahms, en
hann er áreiðanlega eitt af allra
fegurstu kammerverkum
nitjándualdarinnar. Þessi verk
ættu að passa ljómandi vel sam-
an á tónleikum, þó vitaskuld séu
þau býsna ólik þvi þau tjá hvort
á sinn hátt ástand sem kemur
aldrei aftur: borgaralega
öryggiskennd og úrkynjunar-
velsælu áratuganna fyrir fyrra-
strið i Evrópu miðri.
Þessi verk voru frumflutt i
Berlin með rúmlega tuttugu ára
millibili. Klarinettkvintettinn,
sem er fullur af hjartanlegum
melódium vakti geysilega hrifn-
ingu þegar Joachimkvartettinn
lék hann ásamt klarinettleikar-
anum Muhlfeld 13. desember
1891 og það ætlaði lika allt af
göflunum að ganga i gleði yfir
honum i Vin, mánuöi seinna.
Hinsvegar var þetta þveröfugt
með Pierrot Schonbergs. Hann
var frumfluttur i Berlin 1912 og
vakti mikiö hneyksli, en þó lika
ánægju nokkurra góðra manna
og skiftust menn raunar i tvo
heiftarfulla hópa, gott ef ekki
var slegist dálitið.
Fólki fannst að sögn allt i lagi
með ómstriöa hljóma og tónteg-
undaleysi og alla flóknu
kontrapúnktana sem þarna eiga
sér stað, en þvi þótti söngröddin
fáránleg. Talsöngurinn, sem
Schönberg fann upp og beitti
fyrst i söngdramanu
Erwartung, með eilifum
óstöðugleika á tónsviðinu þótti
mörgum hrein geðveiki og
framúrskarandi óþægilegur. Nú
hafa menn látið sér þetta lynda
fyrir löngu og er Pierrot
Lunaire (yfir tunglsýkisljóð
belgiska skáldsins Albert
Giraud) talin ein af snilldartón-
smiðum þessarar aldar.
Eins og i fyrra mun Rut
Magnússon fara með talsöngs-
hlutverkiö i Pierrot og Zukofský
stjórna. 1 kvintettinum heyrum
við svo Gunnar Egilsson i
klarinetthlutverkinu og þar
mun Zukofský leika fyrstu fiðlu,
en alls koma áttahljóðfæraleik-
arar fram hjá kammersveitinni
að þessu sinni.
Diddi Rúnar, Diddi fiðla,
Diddi i Náttúru omfl. hefur hann
verið kallaður um dagana,
drengur' góöur, sem heitir
raunar fullu nafni Sigurður
Rúnar og er Jónsson (bassaleik-
ara Sigurðssonar). Hann er einn
fjörugasti persónuleiki sem nú
er á kreiki hér i músikinni, hef-
ur enda fengist viö allt milli
himins og jarðar i þeirri veröld,
þó ekki sé hann nema rétt
þritugur: Poppari, tónskáld,
sinfóniufiðlari, kennari, stjórn-
andi hljóms veita og kóra, allt er
þetta á listanum.
Og samt er hlaupið yfir margt
og merkilegt og nú er hann
næstum aleinn búinn að koma
sér upp fullkomnu tónstúdiói.
Stúdió Stemma heitir þaö og
gengur á fullum dampi næstum
allan sólarhringinn.
Þetta er á Laufásvegi 12 og
maður leggur sig i lifsháska að
arka þangað i hálkunni.
Staulast væri nú reyndar rétta
orðið. Þeir eru rosalegir svell-
bunkarnir i Þingholtunum þessa
dagana. Jahérna.
Þaö er ætlunin aö heyra ofan i
„sjeffann”, um hvernig maður
fer að þvi aö verða „stórlax á
stuttum tima” eins og stendur i
ævintyrunum fyrir vestan. En
heilræðin láta standa á sér þvi
við rekum nefin inn i miðja upp-
töku og fáum suss. Þarna eru
nokkur ungmenni úr Hvita-
sunnusöfnuðinum i Vestmanna-
eyjum að taka upp plötu með
eigin músik og kveðskap og eiga
áreiðanlega eftir að slá i gegn.
Þau eiga þaö i það minnsta skil-
iðeftir alla fyrirhöfnina, þvi hún
er ekkert smávegis.
Svona upptaka fer fram á
mörgum stigum. Hljóðfærin eru
tekin upp hvert i sinu lagi eða
nánast svo, og raðað inná sjálf-
stæðar rásir segulbandsins. Það
sama er gert við söngraddir og i
allt er hægt að hafa sextán upp-
tökúr samtimis á bandinu i
Studió Stemmu. En það er ekk-
ert áhlaupaverk að koma öllum
á sinn staö á bandinu, þvi Diddi
er sjálfur tónmeistarinn, og
fram hjá hans skörpu eyrum
sleppur fátt sem betur má fara.
Að þvi kemur þó að allt er komið
inn á bandið, en þá er ekki
minnsta verkið eftir, að blanda
(mixa) öllu saman i réttum
hlutföltum. Allt er þetta mikiö
þolinmæðis- og nákvæmnisverk.
„Stelpur minar” kallar Diddi
úr stjórnherberginu, séiö
þarna var dálitiö of lágt, viö
skulum endurtaka frá byrjun”.
Nei, ég held það sé komin
þreyta I þetta, viö skulum fá
okkur kaffi.
Það er aldeilis nóg aö gera hjá
þér Diddi, segjum viö, bjóstu
við þessu?
Þetta fór nú svona heldur
rólega af stað i haust, en þaö
hefur veriö að smáhlaðast á, og
A
fullum
dampi
eða
mixað
á mið-
nætti
hefur verið vitlaust að gera siö-
an um áramót.
Og þú ert einn i þessu?
Já, ég hef verið þaö aö mestu
leyti, en ég sé að það gengur
ekki til lengdar. Ég verð að fá
mér aðstoðarmann fyrr eöa
seinna. Maður heldur ekki út
svona álag endalaust.
Hvenær byrjaðir þú á þessu?
Þetta var búið að vera
draumur lengi, en ég lét ekki til
skarar skríða fyrren snemma
árið sem leiö. Ég byrjaði á að
athuga allt mögulegt i þessu
sambandi i fyrravor og komst i
þetta húsnæði i sumar. Það tók
langan tima að innrétta, þvi allt
verður að vera eftir kúnstarinn-
ar reglum : rétt hljóðeinangrun
og endurkast sem minnst, þvi
„akkústikkin” er búin til i upp-
tökutækjunum sjálfum. Ég hef
orðið að finna upp á allskonar
brögðum til að koma þessu heim
og saman og reyndar oft þegið
ráð og aðstoð vina og kunningja.
En hvernig fórstu að þvi að
fjármagna þetta. Eitthvað hafa
öll þessi flóknu tæki kostaö?
Blessaður vertu, þú getur rétt
imyndað þér. Einn svona
mikrófónn, saklaus einsog þú
sérö, kostar t.d. eina miljón, eða
kostaði það fyrir fjórum mánuð-
um. Ég var áreiðanlega heppinn
i tækjakaupum, en þaö liggja
tugir miljóna I þessu sem hér er
inni. Enda eru skuldirnar eftir
þvi. En ég hef undan að borga af
þessu og er satt aö segja mjög
bjartsýnn á að þetta blessist. Ég
hef ekkert á móti þvi að vinna
mikið, kann best við aö hafa vit-
laust að gera. En þetta má auð-
vitað ekki verða svo rosalegt að
það fari aö koma niöur á gæðun-
um. Ef maður þrælar sér of
mikið út i svonalöguðu getur
ekki fariö hjá að það sleppi
framhjá allskonar gallar sem
annars væru óþarfi.
Hvað er það annars sem þú
hefur verið að taka upp, fyrir
utan þessa plötu Vestmannaey-
inganna?
Já, þetta er plata númer tvö.
Þá fyrstukláraði ég um daginn.
Hún er meö lögum eftir Hall-
björn Bjarnason og það minnir
mig á að ég þarf að hringja til
London. Ég þarf nefnilega að
fara til London á þriðjudaginn,
segir Diddi þegar hann er búinn
að tala við 09, að fylgjast með
þegar þrykkimótin verða skorin
fyrir þessa fyrstu plötu. Annars
voru fyrstu verkefnin hérna
hljóðupptökur fyrir sjónvarps-
auglýsingar. Sú fyrsta var fyrir
ölgerðina, þú hlýtur að hafa séö
hana, hún byrjar á þaö er leikur
að læra og svo koma brjálaðar
fiölur? Ég gerði hana i haust og
síöan hef ég gert svona fimmtán
tuttugu stykki. Nú, svo hefur
verið tekin hér upp músik fyrir
tvær kvikmyndir, Púnktur,
púnktur komma strik og kvik-
mynd eftir sögu Agnars Þóröar-
sonar. Og ég hef verið að taka
upp músik og hljóð, ja ég held
fyrir næstum öll leikhús i
Reykjavik og nágrenni. Það
finnst mér gaman. Ég hef ógur-
lega mikla ánægju af að vinna
fyrir leikhús. En nú hlýtur sam-
bandið við London að fara aö
koma, jú þarna hringir siminn...
Og svo er kaffið búiö og menn
sæmilega endurnærðir og hvild-
ir og Diddi sest við stjórnvölinn i
„brúnni”, færir til þúsund tól og
takka og skipar liðinu á sina
staði... 1-2-3-byrja: „Gekk ég
niður að ströndinni” eöa eitt-
hvað á þá leið, hljómar úr
hátölurum á veggnum og nú er
séið hreint og gott ef ekki béið
lika og kannski verður hægt aö
„mixa” um miðnættið.
Séið hérna er dálitiö of lágt..
STUDIO STEMMA
Umsjon:
Leifur
Þórarinsson
Stórlax á stuttum tima...?