Þjóðviljinn - 06.05.1989, Side 23

Þjóðviljinn - 06.05.1989, Side 23
Steinn Ármann Magnússon og Sigurþór Albert Heimisson í Hundheppinn. Hundalíf Nemendaleikhúsið í Lindabæ HUNDHEPPINN eftir Ólaf Hauk Símonarson Leikstjóri: Pétur Einarsson Leikmynd og búningar: Guðrún Sig- ríður Haraldsdóttir Lýsing: Ólafur Örn Thoroddsen Leikendur: Steinn Ármann Magnús- son, Elva Ósk Ólafsdóttir, Helga Braga Jónsdóttir, Sigurþór Albert Heimisson, Christine Carr, Steinunn Ólafsdóttir, Bára Magnúsdóttir, Ólafur Guðmundsson. Fyrir viku frumsýndu fjórða árs nemendur Leiklistarskóla ríkisins nýtt leikrit eftir skáldið góðkunna, Ólaf Hauk Símonar- son; nokkurskonar þroskasögu hins dæmigerða unga manns, háðslegt og nöturlegt en grunnt uppgjör við ástarþrá, uppeldi, framavonir og efnishyggju. HUNDHEPPINN heitir verkið og rekur ævi Ara frá gelgju til grafar. Ólafur Haukur er orðinn flínk- ur leikritahöfundur. Fléttugerð hans er ekki frumleg né hugvits- söm, enda rær hann á forn mið og öllum kunnugleg. Hversdags- leikinn með amstri sínu er við- fangsefni skáldsins og þaðan rek- ur Óli feril sem allir þekkja úr nánu umhverfi okkar tíma. Styrkur hans er fyrst og fremst fólginn í athyglisgáfu sem gleypir í sig uppátæki mannskepnunnar og tiltektir og stingur þeim þaðan í rétta röð við aðstæður sem við höfum flest lifað, bekkjarmórall- inn og klíkan, kærustuparið og kæruleysi námsára, þaðan gift- ingar, byggingar, barneignir, framhjáhald, karríer, vináttuslit og vinarþel. Þá er honum ekki síður töm kvik og hæðnisleg gam- ansemi sem auðveldlega afhjúpar vanabundna og þrönga hugsun, dregur fram hið dæmigerða með- aljónslag. í þessu verki er honum sett fyrir að skrifa texta fyrir bekk, hlutverk eru misjöfn en má þá til þess líta að þeir sem fyrr í vetur fengu stóra bita sitja nú með smærri hlutverkin. Þetta er bráðfyndið leikrit, ekki þéttriðið í formi, en fjöl- breytilegt í þeytingi höfuðpers- ónunnar um tímann. Skáldið býður uppá mörg kostuleg atriði og meinfyndin og hefur leikstjór- inn, Pétur Einarsson, átt ærinn vanda að finna leiknum rúm á þröngu leiksviði Lindarbæjar, en tekst það frábærlega í hagnýtri leikmynd Guðrúnar. Sýningin er gáskafull, vandlætingarlaus þótt sagan bjóði uppá það, nær kæru- leysisleg í framsetningu, hröð og viðburðarík. Af því sem hér er framan sagt má draga þá ályktun að leikhóp- urinn stendur sig með prýði í sýn- ingunni. Kostir hennar blasa við fyrir þeirra tilstilli. Leikstjórnin hefur einkum beinst að því að gera kátleik tilverunnar að meg- inatriði. Skuggasundin eru lítt könnuð þótt þau gapi við í texta Óla. Sýningin dettur aldrei úr hástigi háðs og skops niður í dimm djúp óhamingju og þján- ingar, enda felur höfuðpersónan sínar betri hliðar vandlega og dæmist snemma í leiknum mann- leysa. Og nærstaddir vekja ekki heldur hjá áhorfandanum sam- úð. Sýningin verður þannig ekki ádrepa heldur yfirlýsing: Sjá, hvað við erum dæmalaust lítil- sigld. f því er falinn megingalli verksins og sýningar Péturs Ein- arssonar. Sá þungi sem seint og um sfðir kremur Ara er sýndur léttvægur. Steinar Ármann Magnússon leikur Ara af næmni, hárfín við- brögð einkenna leik hans allan tímann, raddbeiting hans og textaflutningur er með ágætum. Hann er sannfærandi í hljóðri en augljósri spillingu persónunnar, en fær engin tækifæri til að ljósta upp efasemdum Ara um eigið ágæti og erindi í þessa veröld. Það tekst aftur Sigurþór í hlut- verki Valla þótt honum séu held- ur ekki fengin slík tækifæri í hendur. Hann undirleikur þenn- an hlédræga og viðkvæma mann með mikilli prýði. Konu Valla og viðhald Ara um tíma leikur Helga Braga með holdlegri fýsn og prýðilegu skopskyni. Báru, eiginkonu Ara, leikur Elva Ósk Á mánudag og þriðjudag kl. 16 ætlar Flaminiateatret frá Sandefj- ord í Noregi að sýna leikritið „Det var ikke mynd skyld“ í Nor- ræna húsinu. Aðgangur er ókeypis. Leikritið er byggt á sögu eftir Aase Foss Abrahamsen og segir og í þeirri persónutúlkun kemur skýrast fram dýpt átaka ham- ingjuleitar og hégómadýrkunar sem undir niðri eru þema leiksins. Elvu hef ég einungis séð í tvígang og bæði sinnin í næsta kaldlyndum persónum, en í báð- um hlutverkunum hefur henni auðnast að skapa heildstæðar og trúverðugar persónur sem hafa að baki stríðu yfirborði geð og tilfinningar og megnað að vekja það sem skiptir höfuðmáli - þér er ekki sama. Hvort hún getur leikið fleiri tegundir hlutverka með sama árangri verður fram- tíðin að skera úr um. Christine, Bára, Ólafur og Steinunn fara með mikinn fjölda smáhlutverka, öll nærast þau á erkitípum og byggja því túlkun sína oftast á fáum skörpum dráttum skop- leikarans. Undantekningalaust tekst þeim ætlunarverk sitt, hlut- verkin þjóna öll sama tilgangnum og styrkur þessara fjögurra felst í því að halda jöfnum gangi í snöggum skiptum, tapa aldrei hraða og svip. Þar má sjá hópleik sem er til sóma og verður að hrósa Pétri fyrir þann þátt sýning- arinnar. Verður þetta tólfta leikrit Ólafs Hauks leikið oftar? íslensk leikrit eiga sér furðu skamma ævi. HUNDHEPPINN gæti átt sér framtíð á sviðum áhuga- manna. En rétt eins og þessi sýn- ing leiksins er einungis áfangi fyrir leikaraefnin á leið til stærri átaka, þá trúi ég að leikritið verði um síðir skoðað sem varða á löngum og fjölbreytilegum ferli skáldsins til stærri verka. frá lítilli stúlku sem sér vinkonu sína deyja í umferðarslysi. Það hefur verið sýnt við dæmafáar undirtektir í leikhúsum og skólum í Noregi í vetur og er ætl- að börnum frá sex ára aldri - og fullorðnum líka. Jón sonur Sigurpáls í Nýja Helgarblaði Þjóðviljans -en Jón mynd- og tónlistarmaður síðasta föstudag var birt mynd af á ísafirði (einn aðstandenda skúlptúr frá síðustu Vatnsstígs- Slunkaríkis) er Sigurpálsson, og sýningu Nýlistasafnsins og höf- er hérmeð beðinn afsökunar á undurinn sagður Jón Sigurhjart- mistökunum. arson. Þetta var næstum því rétt, „Ekki mér að kenna" Hvaðer góður stjóm- málamaður? Að veðurfarinu undaskildu hefur fátt verið eins mikið á milli tannanna á fólki í vetur og blessaðir stjórnmálamenn- irnir. Það verður að segjast eins og er að þeir eru oftast harðir undir tönn. Líklega verða þeir samt áfram eitt helsta umræðufóður manna. Ég vil leggja mitt af mörkum til þessarar umræðu með því að velta fyrir mér hvaða kost- um góður stjórnmálamaður þurfi að vera búinn. Mér sýn- ast að minnsta kosti sex dygðir þurfa að prýða slíkan mann. 1. Góður stjórnmálamaður veit hvað er að gerast í þjóðfé- laginu og hvað fólk er að hugsa. Hann veit þetta jafnvel án þess að gera sér sjálfur grein fyrir því og án þess að geta rakið ástæðurnar fyrir því. Hann er glöggur á þjóðfé- lagið líkt og margir voru veðurglöggir áður en veður- fréttir komu til sögunnar. Góður stjórnmálamaður ræktar með sér þessa tilfinn- ingu fyrir veðrabrigðum þjóð- félagsins og næmi á hugará- stand almennings. 2. Góður stjórnmálamaður kann að tala til fólks og gera því grein fyrir hvað skiptir máli og hvað ekki á hverjum tíma og við ríkjandi aðstæður. Hann veit hvað fólk langar til að heyra, en hann segir því það sem það þarf og verður að heyra til að átta sig á stað- reyndum og möguleikum sem fyrir hendi eru. Hann flytur mál sitt á skýran og rökvísan hátt svo að fólk geti sjálft greint kjarna málsins og lagt mat á það sem í húfi er. 3. Góður stjórnmálamaður er trúverðugur. Hann vekur traust og hann sýnir traust. Hann beitir sér af heilindum jafnt að „smámálum" sem „stórmálum“, því að hann veit að almannaheill veltur á því að öllum málum sé sinnt af alúð. Hann hlustar af athygli á það sem aðrir hafa að segja og kann að setja sig í annarra spor. Hann ræktar því með sér réttsýni, sanngirni og tillit- semi. Verði honum á í mess- unni og geri hann sig sekan um ranglæti gerir hann allt til að bæta ráð sitt. 4. Góður stjórnmálamaður er skjótráður og bregst sam- stundis við þegar almanna- heiil er ógnað. Hann þjálfar með sér hæfileikann til að hugsa hratt, skipulega og markvisst og gætir þess að láta aðra fylgjast stöðugt með sér til að forða hugsanlegum af- glöpum. 5. Góður stjórnmálamaður er mannglöggur og kann að leita sér ráða hjá þeim sem kunna best fyrir sér í þeim málum sem hann þarf að sinna. Hann gerir sér grein fyrir eigin takmörkunum, því sem hann veit og kann og því sem hann kann ekki skil á. Hann viðurkennir mistök sín og tekur afleiðingum gerða sinna. Hann lærir sífellt af reynslunni sem hann segir öðrum frá og ræðir við aðra um. Hann lærir líka af mistök- um og reynslu annarra. 6. Góður stjórnmálamaður gerir skýran greinarmun á sjálfum sér og þeirri valda- stöðu sem honum er trúað fyrir. Stöðunni fylgir ábyrgð, hún leggur honum skyldur á herðar sem hann tekur á sig óháð eiginhagsmunum sínum, persónulegum löngunum og einstaklingsbundnum vilja. Hann tekur því ákvarðanir með hliðsjón af því sem sam- ræmist skyldum stöðunnar sem hann gegnir, en horfir fram hjá því sem er eingöngu til góðs fyrir hann sjálfan eða vini hans. Hér hafið þið, lesendur góðir, uppskrift að góðum stjórnmálamanni. Vafalaust má krydda hann með ýmsu, til að mynda virðast margir gefn- ir fyrir skemmtilegheit, fyndni og fagurt útlit í sjónvarpi. Sumir falla líka í þá gryfju að halda að vinsældir og gæði stjórnmálamanna haldist í hendur. Þetta er hliðstætt við það að rugla saman bragðgóð- um mat og hollum. Þetta tvennt fer til allrar hamingju stundum saman, en það þarf ekki að gera það. Vonandi er þessi lýsing í nokkru samræmi við heilbrigða skynsemi, en hvort hún dugar íslenskum stjórn- málamönnum sem mæli- kvarði á eigið ágæti skal ósagt látið. Það er vandasamt að beita mælikvarða af þessu tagi, ekki síst á sjálfan sig. Hér rekumst við á sjálfsblekking- una sem lætur okkur vaða í villu og svíma og kemur í stað- inn fyrir heilbrigt sjálfstraust. Laugardagur 6. maf 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA ?3

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.