Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.1996, Qupperneq 29

28
LAUGARDAGUR 18. MAÍ 1996
LAUGARDAGUR 18. MAÍ 1996
n
24 ára fíkniefnaneytandi segir frá heimi dóps og vændis í Reykjavík:
Hann á barn sem hann fær nú að
sjá aftur eftir langa bið. Hann er 24
ára gamall og hefur eytt meira en
helmingi lífs síns í vímu. Nú er
stund milli stríða og nokkir vímu-
lausir dagar að baki. Þá fær hann að
sjá barnið.
Þess á milli er það keyrslan. Það
er lykilorð í heimi fikniefnanna.
Fíklarnir hræðast keyrsluna -
hömlulausa og vaxandi vímu sem
endar stundum með dauða, stundum
með meðferð. Sumir bjargast, aðrir
ekki.
Við erum að hlusta á 24 ára gaml-
an Reykvíking sem hefur þrætt alla
> götu fikniefnaneyslunnar eins og nú
gerist hér á landi. Hann hefur gert
allt frá að drekka brennivín til þess
að selja sig til að fjármagna fikni-
efnaneysluna. Þar er botninn.
Perrarnir kaupa
Karlhóra en enginn „gíggóló" sem
getur raupað af villtum nóttum með
finum og ríkum frúm. Öðru nær.
, Karlhóra selur sig pervertum og
I minningin sem situr eftir er viðbjóð-
ur sem aldrei gleymist. „Vanlíðanin
er ólýsanleg," segir viðmælandi okk-
ar, og til að lifa hana af þarf meira
dóp og þannig komast menn inn í
nær órjúfanlegan vítahring. Þetta er
heimur fikniefnaneytanda í Reykaja-
vík.
Hann hefur smitast af lifrarbólgu
C, eins og margir sprautufiklar í
Reykjavík. Enn er hann laus við lifr-
arbólgu B og enn hefur eyðniveiran -
HIV - ekki komist í umferð meðal
sprautufiklanna. Þegar það gerist
mun hún breiðast út á skömmum
tima í hópi þeirra.
Þetta líf er viðbjóður
„Margir unglingar halda að það sé
eitthvað töff að vera fikniefnaneyt-
andi. Það er búin til einhver gloría i
kringum þetta. Sannleikurinn er að
sælustundirnar eru fáar og stuttar
og alltaf endar neyslan á sama stað.
Þetta líf er viðbjóður," segir hann.
Hann segir aö fiklarnir taki út
refsingu sína með fyrsta trippinu. Þá
breytist lífsmynstur þeirra á þann
veg að ekki er leiö út úr vítahring
vímunnar. Sjálfur hefur hann reynt
þetta allt og barist við að losna út úr
vítahringnum. Það er alltaf hægt að
reyna meira og fara aftur í meðferð.
„Haltu áfram að koma,“ segja þeir á
Vogi. Það er eina vonin. Hann er bú-
inn að fara oft en aðrir fíklar hafa
sýnt að hægt er að losna. Málið er að
halda áfram að reyna.
Afbrotaferill
er líka mun vandasamara að koma á
samböndum fyrir karlmennina. Yfir-
leitt fara þó viðskiptin fram á
skemmtistöðum.
„Þetta eru mál sem ekki má ræða
en það eru nokkrir karlmenn í
Reykjavík sem kaupa sér þjónustu
annarra karla. Þetta eru vel stæðir
menn sem standa utan við heim
fikniefna og glæpa og þeir borga vel.
Peningamir eru ekki vandamálið,"
segir hann.
Núna er Reykvíkingurinn sestur
að um stundarsakir úti á landi. Hann
veit að hann þarf að komast burt frá
félögunum og burt úr heimi fíkilsins
í Reykjavík. Hann á enn góða að
þrátt fyrir allt og það bjargar nú.
Uppeldi á drykkjuheimili
Þessi ferill sem nú hefur leitt til
endanlegs skipbrots hófst um 11 ára
aldur. Raunar má segja að ferillinn
hafi verið markaður frá upphafi.
Foreldrarnir drukku báðir mikið og
það var aldrei vandamál að komast
yfir áfengi á heimilinu.
„Ég held að þau hafi ekki tekið eft-
ir því þótt ég væri farinn að drekka
11 eða 12 ára gamall. Þau höfðu eng-
an tíma til að spá í slíkt,“ segir hann.
Drykkjan stóð þó ekki lengi. Hann
varð alltaf vitlaus með víni, lenti í
slagsmálum og var til vandræða. Því
þótti honum rétt að reyna vímugjafa
sem hentaði betur. Það var hass.
„Ég var í félagsskap krakka sem
voru nokkru eldri en ég og komnir
lengra í neyslunni. Ég komst þarna í
hassið og varð rólegur af því. Reykti
þetta daglega í nokkrar vikur en
tókst samt að stunda skóla og ég
komast meira að segja í gegnum
tvær fyrstu annirnar í fjölbraut,"
segir hann.
Hassið var þó ekki það töfralyf
sem það virtist í fyrstu. Það vantaði
fljótlega eitthvað sterkara.
Fyrst hass og svo
sterkara
„Hassið virkaði róandi á mig en ég
var til lengdar ekki sáttur við að
liggja bara skakkur úti í homi. Hass-
inu fylgdi líka mikið ofsóknaræði,
paranoja, og mér fannst stundum
sem öll Reykjavik væri á eftir mér.
Þá lokaði ég mig inni svo vikum
skipti af því að allir voru að ofsækja
mig,“ heldur hann áfram.
Þá komst hann í nýtt efni. Það var
amfetamín sem hann byrjaði að fikta
með áður en barnaskóla lauk. Hann
sprautaði sig og fékk lifrarbólgu C
með í kaupbæti. Þá var farið með
sprauturnar eins og mannsmorð. Nú
er amfetamínið vinsælasta efnið.
Núna segir hann að löngunin í
efni sé ekki verst. „Það versta er að
vita hvað maður hefur gert bæði
sjálfum sér og öðrum," segir hann.
Hann hefur ekki bara prófað öll efni
sem til eru heldur og allar aðferðir
til að komast yfir þau.
Þetta eru ráð eins og að svíkja allt
sem hægt er út úr sínum nánustu -
fá þá til að skrifa upp á víxla sem svo
falla. Jafnvel hefur hann stolið frá
fjöiskyldunni. Vitneskjan um það er
ekki þægileg.
Neyslan meiri
en gróðinn
Það er líka hægt að selja fikniefni
til að borga fyrir eigin neyslu. Það
hefur hann gert með sama árangri og
aðrir fiklar - neyslan reynist alltaf
meiri en hagnaðurinn af sölunni og
þá þarf að leita nýrra leiða.
Þá má líka gerast burðardýr fyrir
innflytjendur eiturlyfja. Til þess
þurfa menn helst að hafa hreint
sakavottorð. Yfirleitt eru það því
byrjendur sem eru burðardýrin.
Þeim er lofað að „um þá verði hugs-
að“ lendi þeir á Hrauninu. Það eru
alltaf innantóm loforð.
Innbrot eru leið sem margir reyna.
Þá er stolið auðseljanlegum hlutum
og þeir seldir í skiptum fyrir efni.
Þessu fylgir hæfilegur skammtur af
ofbeldi og svo nást menn fyrr eða síð-
ar og enda á Hrauninu eins og geng-
ur, oft með dóma fyrir skjalafals í
kaupbæti.
Ekki feimnismál að
stelpur selji sig
Þegar allt annað þrýtur er það
vændið sem tekur við. Yfirleitt eru
það stúlkumar sem leiðast út á þá
braut. Einstaka strákur reynir þetta
líka og þá er yfirleitt fokið í öll önn-
ur skjól.
„Vændi hjá stelpunum er ekki svo
mikið feimnismál. Þetta er elsta at-
vinnugreinin og það finnst mörgum
ekkert tiltökumál þótt stelpur sofi
hjá fyrir pening. Það kemst hins veg-
ar sjaldan í hámæli þegar strákar
selja sig. Það er feimnismál og leiðir
yfirleitt til útskúfunar i hópnum ef
upp kemst,“ segir hann.
Hann þekkir þennan heim því
sjálfur hefur hann selt sig öðrum
karlmönnum. í fyrsta skiptið var það
reyndar kona sem borgaði en konur
kaupa sér yfirleitt ekki karlmenn.
Það gera hommar ekki heldur. Þeir
sem kaupa eru „perramir". Það em
yfirleitt sómakærir íjölskyldumenn
sem enginn veit að búa yfir duldum
og oft mjög afbrigðilegum kyn-
hneigðum.
Hámarksverð 40.000
krónur
Ferillinn byrjaði í brennivíninu um 11 ára aldur. Síðan er búið að reyna allt og nú
er bara eftir vonin um að brjótast út úr vítahring fíkniefnanna.
DV-mynd ÞÖK
„Ég hef selt mig virðulegum lækni.
Það var einhver versti perri sem ég
hef kynnst en hann borgaði 40.000
krónur og ég lét mig hafa það,“ segir
hann og í fyrsta sinn líður honum
sýnilega illa þegar hann segir frá.
Markaður fyrir karlhórur er
miklu minni en fyrir kvenhórur. Það
Hann seldi sig virðulegum lækni fyrir 40.000 krónur. Það er hæsta verðið sem hann fékk fyrir líkama sinn og fyrir 40.000 krónur má fá mikið dóp til að gleyma viðbjóðnum sem fylgir því að selja sig.
DV-mynd ÞÖK
Vantar bara eyðni
„Lifrarbólga C getur verið lífs-
hættuleg. Drekki þeir sem hafa hana
fá þeir skorpulifur á skömmum tíma.
Nú er bara spurningin hvenær HIV-
veiran kemur í þennan hóp líka. Það
gæti þó hafa gerst í gær. Margir
halda að það sé nóg að sjóða
sprauturnar en þaö þarf að hreinsa
allt með klór og skeiðarnar líka, ekki
bara sprautur og nálar,“ segir hann.
Eftir fá ár sem fikniefnaneytandi
var hann kominn á götuna - búinn
að koma sér út úr húsi nær alls stað-
ar. Þetta var heimur klósetta og
skúmaskota þar sem allt er gert til
að komast i vimu og allir mörgulegir
staðir notaðir til þess.
Fjórtán ára gömlum var honum
nauðgað. Það er minning sem endist
allt lífið - viðbjóður sem verður að
lifa með. Eina ráðiö til að gleyma er
að taka meira dóp og upplifa meiri
viðbjóð.
Fullt af seðlum og dópi
„Ég átti líka minar góðu stundir
með nóg af seðlum og fulla vasa af
dópi. En það eru stutt tímabil. Of-
sóknaræðið er einna erfiðast og eftir
keyrslu í nokkra daga er maður
sannfærður um að allir séu að fylgj-
ast með manni. Síminn er hleraður
og þá er ekkert annað en að fela sig,“
segir hann.
Hann hefur einnig reynt að flytja
úr landi og setjast að þar sem auð-
veldara er að nálgast efnin - Evrópa
og einnig Ameríka. Heimurinn er
harðari þar. Hann hefur lent í lífs-
háska - hótanir um morð og sjálfur
notað hníf í æðiskasti. Heim var
hann fluttur nær dauða en lífi, 54
kíló að þyngd.
Hann hefur líka reynt innflutning
á dópi. Þá eiga menn oft gras af seðl-
um, alveg þangað til búið er að eyða
öllu í dóp. Núna er Rotterdam sá
staður þar sem auðveldast er að
komast yfir bestu fikniefnin í Evr-
ópu. í Amsterdam er erfiðara að eiga
við markaðinn og einnig er nánast
vonlaust að koma efnunum gegnum
Keflavíkurflugvöll. Skipin eru helsta
leiðin fyrir dóp inn í landið.
Stutt tímabil E-pillunnar
Markaðurinn hér þróast einnig.
Amfetamínið festir sig í sessi eftir
stutt en örlagaríkt tímabil E- pillunn-
ar. Kókaín sést en það er of dýrt til
að ná fótfestu á markaðnum. Am-
fetamínið er efst á vinsældalistanum
og svo morfinefni þegar amfetamínið
er búið að eyða boðefnunum í heilan-
um og geðveiki hefur tekið við af
vímu.
„Það kom ný kynslóð inn í neysl-
una með E-pillunum. Þetta voru
krakkar sem aldrei áttu í erfiðleik-
um með áfengi. Þeir byrjuðu að nota
E- pillur í fyrra og eru núna búnir að
vera. Fólk er yfirleitt stutt á E-pillum
en þetta var nýr hópur sem átti sér
enga neyslusögu og keyrði sig í
klessu á stuttum tíma,“ segir hann.
E-pillan er ekki horfin af markaðn-
um og það eru alltaf nýir og nýir
krakkar að reyna hana. Líkaminn
myndar fljótt þol gegn E-pillunni og
þá tekur amfetamín við. Einhverjir
eru samt alltaf að prófa E-pilluna og
hafa nú uppgötvað aðferð til að
sprauta sig. E-pillunni fylgja hins
vegar erfið eftirköst með þunglyndi
og sjálfsmorðshugleiðingum. Þetta er
pilla sem hefur kostað mörg manns-
líf.
Kóngur um stund
Heimur fíkniefnanna er harðari
nú en hann hefur verið til skamms
tíma. Viðmælandi okkar hefur sjálf-
ur verið kóngur á götunni: selt dóp
og haft um sig hirð. Hann hefur líka
fallið úr hásætinu eins og flestir
smákóngarnir í fikniefnaheiminum
gera fyrr eða síðar. Það eru bara fáir
sem lifa af. Hnúajárn og hnífar eru
vopnin og einstaka brjálæðingur
veifar byssu.
Mestu skiptir að hafa góð sam-
bönd. Fyrir fiklana þýðir það lægra
verð. Með góðum samböndum er
hægt að fá gramm af hreinu am-
fetamíni á 2500 krónur í Reykjavík.
Það má svo blanda til helminga og
selja á 5000 krónur grammið. Stund-
um er hallæri og þá er grammið á
8000 krónur. Núna er ekki hallæri.
Lögreglan fylgist með þessum
heimi. Hann vill ekki álasa henni en
hún leysir heldur ekki vandann. Rik-
ið leysir hann heldur ekki og hann
segir bitur að sennilega væri ódýrast
að fíklarnir fengju bara að drepast,
án þess að nokkuð væri gert til að
reyna að bjarga þeim.
Sumir ná botninum en halda samt
lífi. Það eru þeir sem verða geðveik-
ir og eru lokaðir inni. Það er fólk
sem hefur leiðst út í vændi og hefur
tapað öllum kröftum andlega og lík-
amlega.
Tilfinningalaus fyrir sölu
„Þegar maður er búinn að keyra
nógu lengi, er orðinn geðveikur af
neyslu og getur ekki lengur keypt
efni vegna þess að kraftar til að
standa í innbrotum eru þrotnir þá
selur maður sig,“ segir hann rólegur
og heldur svo áfram:
„Til að geta selt sig verður maður
aö dópa sig fyrst til að vera algerlega
sljór og eins tilfmningalaus og hægt
er. Þetta er alltaf sami viðbjóðurinn
og það þarf líka mikið dóp til að
komast yfir eftirköstin. Það er hægt
að sofa hjá konum fyrir pening en
ekki hjá körlum. Það er viðbjóður.“
Hann hættir að tala. Segir svo að
oft sé það tilviljun hvort karlmaður
geti selt sig. Kaupendurnir eru þeir
sem fela sig bak við grímu fjöl-
skyldulífs. Þeir eiga fallega fjöl-
skyldu, fina bíla og fín hús.
Nokkur hundruð víkingar
í Reykjavík eru 8-400 fiklar sem
ekki ná sér þrátt fyrir síendurtekna
meðferð. Þetta er jafnstór hópur og
var fyrir áratug. Þetta eru víkingam-
ir. Þeir fara inn og út af Vogi og
alltaf losna einhverjir úr hópnum út
úr vítahring neyslunnar. Hinir halda
áfram að fara í meðferð og alltaf bæt-
ast nýir í hópinn.
Sumir sökkva alla leið til botns -
svipta sig lífi í þunglyndiskasti eftir
langa keyrslu eða verða bara úti.
Alltaf einhver von
Núna hefur hann séð barnið sitt.
Tilveran er ekki ómöguleg. Það er
alltaf von þrátt fyrir að fórnirnar
sem færðar hafa verið vegna dópsins
séu miklar. Það er líka verið að gefa
öðrum von með því að segja söguna
eins og hún er. Það getur alltaf ein-
hver ákveðið að prófa ekki dópið og
bjargað lífi sínu.
„Þetta er helviti," segir hann.
-GK