Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.1998, Síða 18
LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 1998 T~^~^SJr
i8 * iheygarðshornið
*★ ★------------
Hann ekur burt en kemst aldrei burt
Óhugurinn sem grípur mann
gagnvart atburðunum á Reykja-
nesbraut á dögunum er ekki síst
vegna nagandi grunsins um að við
séum öll samsek. Þeir sem
blússuðu fram hjá konu í neyð um
nótt voru fulltrúar okkar, fólk eins
og við - það vorum við.
Því þeir sem óku hjá og stöðv-
uðu ekki gerðu það vegna þess
hvemig þeir hugsuðu. Og þeir
hugsuðu eins og meirihlutinn.
Þeir voru fórnarlömb þess út-
breidda hugsunarháttar í íslensku
nútímasamfélagi að maður skuli
ekki blanda sér í mál annarra,
maður skuli ekki láta aðra menn
láta sig of miklu varða, maður
skuli hyggja að sinu - annað fólk
sé önnur vídd.
Þessi hugsunarháttur fylgir
þéttbýlismyndun. Hann getur lýst
sér sem umburöarlyndi og tilhliðr-
unarsemi við aðra - ég skipti mér
ekki af þvi sem náunginn gerir
svo lengi sem hann lætur mig i
friði. Hann getur lika vitnað um
samfélagslegt skeytingarleysi: svo
lengi sem ég fæ gott kaup skipti ég
mér ekki af pólitík. Og loks vitnar
hann um kaldlyndi: ég rétti ná-
unga mínum ekki hjálparhönd, ég
gæti meitt mig.
Þessi hugsunarháttur er afleið-
ing afkristnunar samfélagsins,
þess sem kallað er sekúlarísering:
í huga okkar fara ekki af stað af-
dráttarlaus siðaboð um rétta
breytni við öfgafullar aðstæður;
við teljum það undir okkur komið
að vega það og meta hverju sinni
hvemig bregðast skuli við. Við
skynjum engan Guð að fylgjast
með okkur, eigum ekki von á því
að okkur verði refsað fyrir svo
ranga breytni.
Við skulum samt ekki bera
um of í bætifláka fyrir hina dáð-
lausu ökumenn: Sá sem stöðvar
ekki fyrir konu í neyð um nótt
úti á miðjum vegi heldur ekur
áfram eins og hér fari það fram
sem honum komi ekki við -
Guðmundur Andri
Thorsson
hann er að bregðast öllmn skyld-
um sínum, við aðra menn og
sjálfan sig. Hann bregst í grund-
vallaratriðum siðlegrar breytni.
Hann ekur burt. Hugsar hann
eitthvað? Sennilega ekki - hann
er að aka bíl. En ef við ímyndum
okkur samt að hann hugsi þá er
það sennilega eitthvað á þá leið
að hann vilji ekki láta ráðast inn
í líf sitt.
Þá gleymist mikilsvert
atriði.
Hann gleymir því á þess-
ari örlagastund að hann
hefur þegar látið ráðast inn
í líf sitt. Að innrásin í líf
hans hefur þegar átt sér
stað, og hann fær ekki að
vera í friði, hann mun
aldrei vera í friði: hann þarf
að búa við þá staðreynd það
sem eftir er lífs hans að
hann brást konu í neyð um
nótt úti á miðjum vegi þeg-
ar villidýr í mannsmynd
réðst á hana. Tilvera þess
manns sem brást er eftir
þetta saurguð. Hendur hans
eru flekkaðar. Samviskan
lætur hann ekki í friði.
Maður fær það alltaf aftur í
hausinn þegar maður breyt-
ir rangt.
Hann ekur burt en hann
kemst aldrei burt. í af-
skiptaleysinu felast aUtaf af-
skipti. Þótt þú viljir ekki
blanda þér inn í vandamál
sem á vegi þínum verður þá
hefurðu áhrif á atburðarásina
hvort sem þér er Ijúft eða leitt. Um
leið og þú ert á staðnum ertu orð-
inn þátttakandi í atburðarásinni,
og það sem meira er: undir þér
komið hvemig fer.
******
Félagssálfræðilegir bætiflákar
kunna að vera til. Helgi Gunn-
laugsson félagsfræðingur benti á
það 'í Morgunblaöinu að hefðu
voðaatburðimir gerst á fáfamari
stað en Reykjanesbrautinni og
vegfarandi komið aðvífandi em
allar líkur á því að hann hefði
komið konunni til hjálpar. En um
leið og fyrsti bíllinn ekur framhjá
henni smitar slík hegðun út frá
sér, verður ríkjandi og eðlileg
hegðun og jafnframt óeðlilegt að
stöðva bílinn og hleypa konunni
upp i. Þetta er mannlegt háttemi.
Það er eins og við hættum að vera
einstaklingar og breytumst í múg,
hóp - og hópurinn hegðar sér
alltaf ranglega, meirihlutanum
skjátlast. Við felum okkur inni í
hópnum og konan á veginum sem
kallar í neyð sinni á hjálp, hún er
kannski eiginlega ekki þama, ekki
úr því að næsti bíll á undan lét
eins og hún væri ekki þama: kon-
an er á einhvem máta óraunveru-
leg. Hún er í annarri
vídd. Við erum á hund-
rað kílómetra ferð und-
ir stýri - þegar við
erum stigin upp í bíl-
ana er eins og við miss-
um raunveruleika-
skynið á einhvern
máta; og hér á íslandi
er litið á bílinn sem
griðastað og kastala
einstaklingsins - öll
mannréttindamál á ís-
landi snúast um rétt-
inn til hraðaksturs. í
bílnum er íslendingur-
inn bæði friðhelgur og
stikkfrí.
Félagssálfræðilegir
bætiflákar kunna að
vera til. Við skulum
eftir sem áður vona að
við séum ekki hýenur.
Við skulum vona að
það að maður rétti
manni hjálparhönd sé
ekki einvörðungu
bundið þjóðfélagsleg-
um kringumstæðum -
heldur hjartalagi. Við verðum að
vona að þetta voðaverk skeyting-
arleysisins verði til þess að fólk
reyni að hugsa svolítið - jafnvel
þótt það sé á ferð I bíl - ef svo
skyldi fara að það keyri fram á
fólk í neyð: það má ekki gleymast
að hefði einhver sinnt borgara-
legri skyldu sinni á Reykjanes-
brautinni og stöðvað þá hefði kon-
unni verið bjargað frá misþyrm-
ingum: það má ekki gleymast.
Og andspænis neyðinni erum
við aldreí stikkfrí: þó við séum
inni í bílnum okkar þá erum við
samt í sömu vídd og aðrir.
{Hagur í lífi
-fr________
íslandsmeistaradagur í lífi kylfingsins Sigurpáls Geirs Sveinssonar:
Búinn að brjóta ísinn
„Ég vaknaði um níuleytiö á
sunnudagsmorgninum og við tóku
hin hefðbundnu morgunverk.
Koma sér á lappir, klæða sig,
bursta tennumar og borða hollan
og góðan morgunmat. Þá var að
koma sér á mótsstað og keyrði
kærasta mín, Jóhanna Garðars-
dóttir, mér til Keflavíkur um
klukkan tíu. Við tókum Birgi Har-
aldsson upp í, félaga minn hjá
Golfklúbbi Akureyrar sem endaði
síðan í fimmta sæti á mótinu.
Við vorum komin að Leirunni
korter í ellefu, klukkutíma áöur
en við áttum að fara út. Veðrið var
ekki hið besta, algjört hvassviðri,
þannig að maður klæddi sig upp
og skipti yfír í betri golíþoka.
Hann er stór og vatnsþéttur og
hægt að hafa fullt af dóti í honum.
Þegar við komum var verið að
ræða hvort fresta ætti mótinu um
tvo tíma vegna veðurs. Mótshald-
arar hættu við það þannig að ég
fór út á æflngasvæðið og hitaði
mig upp.
Vel stemmdur
Ég fann að ég var mjög vel
stemmdur. Var búinn að spila vel,
betur en bæði Þórður Emil og
Björgvin Sigurbergs á þriðja degin-
um, þannig að ég hugsaði með mér
að ég gæti alveg eins gert það aftur.
Vegna veðursins gekk mótið
hægt fyrir sig og rástíma okkar
seinkaði. Við Þórður og Björgvin
fórum út tuttugu mínútur yfir tólf.
Þetta fór ágætlega af stað hjá mér
fyrstu tvær holurnar. Ég var
þremur höggum á eftir Þórði. Svo
kom bakslag á þriðju holunni.
Hana fór ég á sex höggum, þremur
yfír pari.
Eftir fimm holur var ég orðinn
sex höggum á eftir Þórði þannig
að útlitið var ekki alveg nógu gott.
Ég stappaði í mig stálinu og fékk
góðan stuðning frá vinum mínum
að norðan. Á næstu tveimur hol-
um náði ég fugli, einu undir pari,
þannig að ég sá alveg að þetta var
hægt. Bara að vera ákveðinn.
Þórður gaf forskotið
Á áttundu holunni var ég
óheppinn og fékk skolla, einn yfir
pari, og aftur náði Þórður sex
högga forystu. Síðan gerist það á
næstu fimm holum að Þórður
spilar samtals sex höggum yfir
pari og hreinlega gefur mér for-
skotið. Á þessum holum spilaði
ég ágætlega, ekkert meira en það.
Ég hef aldrei séð Þórð fá svona
„kast“ á fimm holum i röð. Ég
ákvað að reyna að halda einbeit-
ingunni. Ég hafði engu að tapa en
Þórður þurfti kannski að verjast
þar sem hann var búinn að leiða
mótið. Á fjórtándu holunni fékk
ég fugl og náði eins höggs forskoti
á Þórð.
Um fimmleytið vorum við
komnir á síðustu holumar. Þegar
ég sló annað höggið beint inn á
flöt á átjándu holunni, sem er par
fimm, vissi ég að þetta var komið
hjá mér. Þórður þurfti að setja
niður 80 metra högg til að eiga
von. Ég endaði þá átjándu á fugli,
var nálægt því að fá örn, tveimur
undir pari. Það var ótrúlega góð
tilfinning að vera búinn að vinna,
jafnvel betri en þegar ég vann
1994 á Akureyri. Oft hefur verið
sagt að það sé ekkert mál að
vinna íslandsmeistaratitilinn
einu sinni en erfitt að ná i hann
aftur. Nú er ég búinn að brjóta ís-
inn.
Þegar búið var að fara yfir
skorkortin og fara í nokkur viðtöl
tók verðlaunaafhendingin við. Að
henni lokinni tóku við fleiri við-
töl og hamingjuóskiun hélt áfram
að rigna yfir mig. Við lögðum af
stað til Reykjavíkur um sjöleytið
en við þurftum að hafa hraðann á
til að ná flugvél til Akureyrar
hálfníu. Þegar ég kom á flugvöll-
inn mundi ég að ég hafði ekkert
borðað síðan um morguninn. Mér
tókst að klára eina samloku áður
en kallað var upp í vél.
Sigurpáll Geir Sveinsson, íslandsmeistari í golfi, lýsir fyrir okkur degin-
um í Leirunni þegar hann skaust á toppinn með frábærum endaspretti.
Eins og sjá má hélt hann einbeitningarsvipnum og fór ekki að fagna fyrr
en á síðustu holu. Sigurpáll er á ieið til Bandaríkjanna á næstu dögum
þar sem hann heldur áfram golfæfingum við bestu aðstæður f Louisiana
og háskólanámi í íþrótta- og viðskiptafræðum. DV-mynd BG
Móttaka ó flugvellinum
Þegar lent var á Akureyri korter
í tíu sá ég að fullt af fólki var kom-
ið til að taka á móti mér. Forráða-
menn golfklúbbsins, vinir og fjöl-
skylda leystu mig út með blóm-
vöndum og gjöfum. Þetta kom mér
skemmtilega á óvart og gerði heim-
komuna ánægjulegri.
Síðan fór ég heim og horfði á
upptökur af landsmótinu á Sýn,
spólaði fram og til baka. Það var
ótrúlega skemmtilegt að sjá þetta.
Þama sannfærðist ég um að eUefta
holan var vendipunkturinn. Þar fór
Þórður á sex höggum en ég á fjór-
um.
Við horfðum á upptökumar fram
yfir miðnætti og maður fór í hátt-
inn upp úr klukkan eitt, vel þreytt-
ur en ánægður eftir daginn."