Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.2000, Blaðsíða 32

32
Helgarblað
LAUGARDAGUR 1. JÚLÍ 2000
x>v
Skundum
á Þingvöll
- biskup segist ánægður ef 20 þúsund manns koma á Kristnihátíð
í dag hefst Kristnihátíð á Þing-
völlum. Þar er fagnað því að 1000
ár eru liðin frá því að kristni var
lögtekin á Þingvöllum. Við þekkj-
um öll söguna af Þorgeiri Ljós-
vetningagoða, hvernig hann hvarf
undir feldinn í næstum tvo daga
og kom aftur út með þann dóm að
einn siður skyldi ríkja í landinu.
Þann sið höfum við síðan haft.
Ekki verður deilt um að uppi
eru merk tímamót en talsvert hef-
ur verið deilt um það hvernig
staðið skuli að Kristnihátíð og
hafa margir orðið til þess að finna
hátíðahöldunum sem flest til for-
áttu. Það mun óhætt að segja að í
heild hafi flest sem sagt hefur ver-
ið um hátíðahöldin verið nei-
kvætt og í aðfinnslutón.
Neikvæð umræða á
greiðan aðgang
DV hitti herra Karl Sigur-
björnsson biskup þegar stund var
milli stríða í annasömum undir-
búningi og spurði hann hvers
vegna umræðan hefði verið svo
neikvæð sem raun ber vitni?
„Ég hef talsvert velt þessu fyrir
mér,“ sagði Karl. „Ég get samt
ekki sett fram neina eina sérstaka
ástæðu. Það er nú einu sinni svo
að auðvelt er að blása í glæður
neikvæðninnar og neikvæð um-
ræða virðist eiga greiðari aðgang
að fjölmiðlum en tíðindi af því
sem betur gengur. Því miður.
Umfjöllunin hefur að mestu
verið neikvæð og það finnst mér
auðvitað miður. Þá er mér hugsað
til alls þess fólks sem lagt hefur
nótt við dag við undirbúning há-
tíðarinnar og gert allt sem það
getur til þess að hún mætti takast
sem best. Vitaskuld er hátíðin alls
ekki hafin yfir gagnrýni, því allt
orkar tvímælis þá gert er, en nei-
kvæðnin hefur verið meiri en ég
„Það stóð aldrei til að að-
skilja trúarsöfnuði og allt
það gáleysistal sem menn
höfðu uppi um um „and-
lega aðskilnaðarstefnu“
var í hœsta máta
ósmekklegt. Og það
hvemig samkynhneigðir
hafa að ósekju verið skot-
spónn í þessu samhengi.
Á seinni stigum kom
fram óánœgja með Hesta-
gjá og þá var því kippt í
liðinn enda var þetta all-
an tímann aðeins tilboð.
Menn voru að geipa um
þetta í fjölmiðlum af
miklu gáleysi en ég
hafna því eindregið að
um einhverja stífni í
samskiptum hafi verið að
rœða af okkar hálfu. “
„Ég get þó tekið undir
með konunni sem sagði
við mig austur á Hellu
um daginn að það vœri
eins með þessa hátíð og
Eurovision. Það segist
enginn œtla að horfa en
svo horfa allir. Við erum
ekki gefin fyrir að skuld-
binda okkur fyrir fram
en þegar dagurinn renn-
ur upp og sólin skín þá
skundum við auðvitað á
Þingvöll. “
Ekki bara mínus á
reikningi
Mikil gagnrýni hefur verið
uppi á verulegan kostnað við há-
tíðahöldin. Það hefur komið
fram að heildarkostnaður við há-
tíðahöld vegna kristnitöku verði
890 milljónir, þar af tæplega 300
milljónir vegna Þingvallahátíð-
ar. Finnst þér þetta tal um kostn-
að og gagnrýni á hann varpa
skugga á undirbúninginn?
„Það lá alltaf fyrir að það
myndi kosta mikið að halda
þessa hátíð á Þingvöllum. Þar er
helgasti staður þjóðarinnar en
þar er engin aðstaða og því þarf
að tjalda til einnar nætur sem er
auðvitað dýrt. Og meiri kröfur
eru gerðar varðandi þægindi nú
en áður. Ég er samt viss um að
þjóðin verður auðugri fyrir vik-
ið. Þetta er ekki bara mínus á
einhverjum reikningum heldur
fjárfesting í þáttum sem skipta
máli. Það hefur sýnt sig að þær
stórhátíðir sem haldnar hafa ver-
ið á tímamótum sem þessum
skilja eftir sig dýrmætan arf. Það
reyndum við 1874, 1930 og slðan
1944.
Það er mannlegt að vilja fagna
því þegar maður stendur á kross-
götum í lífinu og þetta gerum við
á okkar persónulegu afmælum
og viljum gjarnan kosta ein-
hverju til. Það er mikilvægt því
þannig styrkjum við samheldn-
ina og eflum tilfinningu okkar
fyrir því að við erum hvert og
eitt hluti af stærra samhengi.
Kristnihátíð er gjöf sem við eig-
um að gefa börnunum okkar,
reynsla sem verður þeim dýr-
mætt veganesti til framtíðar."
Er þetta eins og
Eurovision?
Undanfarnar vikur hafa birst í
fjölmiðlum skoðanakannanir á
því hve margir hyggjast leggja
leið sína á Þingvöll. PriceWater-
houseCoopers gerði könnun nú í
vikunni sem sýndi að 10,2% þjóð-
arinnar segjast nokkuð viss um
að leggja leið sína á staðinn. Er
biskup ánægður með þá aðsókn?
„Mér hefði fundist ábyrgðar-
laust annað en að gera ráð fyrir
að geta tekið á móti mjög mikl-
trúi því að engin vandkvæði eigi
að geta orðið á framkvæmdinni.
Undirbúningur hátíðarinnar
hefur staðið í 10 ár en ég hef í
sjálfu sér ekki unnið að skipu-
lagningu nema síðustu tvö árin.“
Gáleysistal og
misskilningur
Það heyrðust háværar gagnrýn-
israddir frá fulltrúum ýmissa sér-
trúarsafnaða sem fannst sér vera
skipað út í horn með því að bjóða
þeim Hestagjá til afnota en ekki
aðalhátíðasvæðið. Nú á síðustu
dögum var gert sérstakt samkomu-
lag við fulltrúa nokkurra safnaða
um þátttöku þeirra í hátiðinni.
Sýnduð þið of mikla stífni í þessu?
„Ég hef óneitanlega verið undr-
andi á þeim útúrsnúningum sem
beitt hefur verið í þessum efnum.
Mitt kappsmál við undirbúning
þessarar hátíðar var að ekkert
færi milli mála hvert tilefnið væri.
Það er kristnitakan. Þannig vildi
ég að hátíðamessan, sem er ásamt
fundi Alþingis miðpunktur hátið-
arinnar, væri með virkri þátttöku
sem flestra. Þar á ég bæði við full-
trúa íslensks ríkisvalds, erlendra
gesta og annarra trúarsöfnuða og
síðast en ekki síst næstum alla
presta landsins.
Auk þess var fulltrúum ýmissa
safnaða og áhugahópa innan þjóð-
kirkju sem utan boðið að vera með
dagskrá i Hestagjá þar sem sýna
mætti hina litríku flóru trúarlífs-
ins i landinu. Það stóð aldrei til að
aðskilja trúarsöfnuði og allt það
gáleysistal sem menn höfðu uppi
um um „andlega aðskilnaðar-
stefnu" var í hæsta máta ósmekk-
legt. Og það hvernig samkyn-
hneigðir hafa að ósekju verið skot-
spónn í þessu samhengi. Á seinni
stigum kom fram óánægja með
Hestagjá, og þá var því kippt í lið-
inn enda var þetta allan tímann
aðeins tilboð. Menn voru að geipa
um þetta í fjölmiðlum af miklu gá-
leysi en ég hafna því eindregið að
um einhverja stifni í samskiptum
hafi verið að ræða af okkar hálfu.
Þetta mál var aldrei rætt nema í
fjölmiðlum á þessum nótum.“
bjóst við.“
Ekkert
samsæri
Sumir hafa
gengið svo langt
að kalla þetta
samsæri. Finnst
þér það rétt-
mætt?
„Ég vil ekki
kalla þetta sam-
særi en því er
ekki að neita að
margir hafa
hoppað upp á
vagninn og sleg-
ist í för með
þeim sem vilja
veg trúar og
kristni í landinu
sem minnstan.
Margir hafa not-
að þetta tæki-
færi til að koma
höggi á kristni.
Margir vilja lika
ná sér í athygli
og neikvæð um-
ræða og gagn-
rýni er oft ágæt
leið til þess. En
þetta er ekki
skipulegt sam-
særi. Fjölmiðlar
hafa sumir dreg-
ið taum hins nei-
kvæða og mér
finnst t.d. DV
hafa verið ótrú-
lega neikvætt í
sínum frétta-
flutningi og
hingað til nánast
sniðgengið allt
sem jákvætt er
við þessa hátið
og undirbúning
hennar. Það er
auðvitað um-
hugsunarefni.“
Stórhugur stjórnvalda
Margir hafa orðið til þess að
gagnrýna umsvif við framkvæmd
hátíðarinnar. Beinist sú gagnrýni
að einhverju leyti að kirkjunni?
„íslensk stjómvöld hafa af stór-
hug og myndarskap staðið að und-
irbúningi og framkvæmd hátíða-
halda til að fagna þessum tíma-
mótum. Ákvörðun Alþingis er
stórmannleg og er afar mikilvæg
viðurkenning á þætti kristninnar
í menningu okkar og þjóðlifi i
þúsund ár. Kostnaðurinn er ekki
bundinn við Þingvallahátíðina
eina, þótt hún sé viðamest þeirra
verkefna sem hafa verið um land
allt í þessu tilefni. Forsenda
stjómvalda var þjóðhátíð, hátíð
fyrir þjóðina alla. Þaö var vissu-
lega mikilvægt að þjóðkirkjan
skyldi fá veglegan sess í sjálfri há-
tíðinni.
Unnið hefur verið að undirbún-
ingi Þingvallahátíðarinnar af
kostgæfni með það í huga að þau
mistök sem óneitanlega voru gerð
við svipuð hátíðahöld 1994 endur-
tækju sig ekki. Mér skilst og ég