Dagblaðið Vísir - DV - 07.04.2001, Blaðsíða 12

12
LAUGARDAGUR 7. APRÍL 2001
Helgarblað_________________________________________________________________________________________________PV
Schengen-samstarfið teygir anga sína til stranda Norður-Afríku:
Öllum brögðum beitt til
að komast til Evrópu
„Ég á enga framtíð í heimalandi
mínu. Það er fallegt land en stjórn-
málaleiðtogarnir hafa eyðilagt það.
Þar er aðeins fátækt og engin
vinna.“
Þessi orö Nigeríumannsins Tarifa
Eghaghes Johnsons við blaðamann
danska blaðsins Politiken endur-
spegla afstöðu þúsunda manna,
karla og kvenna, sem á hverju ári
reyna að komast frá Norður-Afríku
yfir Gíbraltarsundið til Spánar, og
þar með til fyrirheitna landsins
Evrópu.
Ehaghe Johnson er reiðubúinn að
beita öllum tiltækum ráðum til að
komast yfir til Spánar frá
marokkóska hafnarbænum Tanger,
við Gibraltarsund. Evrópusam-
bandslöndin gera líka allt sem þau
geta til að halda honum og hans lík-
um fjarri gósenlandinu.
Tíu árum of seint
Þótt Eghaghe Johnson sé ungur
að árum, ekki nema 21 árs, er helsti
vandi hans sá að hann kom tíu ár-
um of seint. Allt vegna Schengen-
samstarfsins um ytri landamæri
Evrópuríkja, sem fslendingar gerð-
ust nýlega fullgildir aðilar að, og
sem Spánverjar taka einnig þátt í.
Áður fyrr hefði það dugað Niger-
íumanninum að hafa fullgilt vega-
bréf tii að komast frá Marokkó til
Spánar. Ekki lengur. Nú þarf Eg-
haghe Johnson vegabréfsáritun og
litlar líkur eru á því að ungur mað-
ur sem aðeins vill fara til Evrópu til
að flýja örbirgðina heima fái svo
dýrmætan stimpil.
Af þeim sökum er mikil ásókn í
að komast með einhverju móti yfir
—B
sundið til Spánar, þvi komist menn
á annað borð til lands innan Schen-
gen-samstarfsins er leiðin meira og
minna greið til annarra landa sam-
starfsins vegna þess að eftirlit við
innri landamærin hefur veriö fellt
niður.
Eftirlit á sjó og landi
Spænska lögreglan heldur því
uppi ströngu eftirliti meðfram suð-
urströnd Spánar, við Gíbraltarsund,
bæði á láði og legi. Sundið er aðeins
um fimmtán kílómetra breitt og
þegar skyggja tekur þjóta hrað-
skreiðir smábátar frá ströndum
Fegnir lífgjöfinni
Norður-afrískur innflytjandi veifar til spænsku lögreglunni sem bjargaði honum og félögum hans eftir að bátur
þeirra bilaði á siglingu frá Marokkó til suðurstrandar Spánar. Bátsverjar ætluðu að leita betra lífs í Evrópu.
Marokkós í átt til Spánar.
Á síðasta ári hafði spænska lög-
reglusveitin Guardia Civil hendur í
hári tólf þúsund ólöglegra innflytj-
enda. Mannréttinda- og hjálparsam-
tök telja hins vegar að milli Qögur
og fimm þúsund manns hafi sloppið
i gegn um lögreglunetið. Enginn
veit þó með vissu hversu margir
komast í gegn.
Heldur er ekki vitað hversu
margir drukkna á leiðinni yfir Gí-
braltarsund sem getur verið viðsjár-
verð siglingaleið vegna straum-
þunga á mótum Atlantshafsins og
Miðjarðarhafsins.
Járngirðingar um borgina
En ekki leggja allir strax til at-
lögu við sjálft Gíbraltarsund.
Þannig háttar nefnilega til á norður-
strönd Marokkós að þar eru tvær
borgir sem Spánverjar ráða yfir,
Melilla og Ceuta.
Við Melilla eru tvær háar járn-
girðingar, með fimm metra milli-
bili, og er gaddavír efst. Lögreglu-
Drukknuöu á leiö til fyrirheitna landsins
Ekki sleppa allir lifandi frá tilraunum sínum til að sigla yfir Gíbraltarsund-
ið frá Marokkó til Spánar í leit að betra lífi einhvers staðar í Evrópu. Hér
má sjá lík fimm manna frá Norður-Afríku á spænskri strönd.
þjónar standa vörð með reglulegu
millibili meðfram girðingunni til að
halda Afríkubúum utan hennar, og
þar með spænsks yfirráðasvæðis.
En Afríkubúarnir koma á hverju
kvöldi, menn frá Marokkó, Alsír,
Nígeríu, Sierra Leone og Máritaníu,
Kamerún og Mali. Allir reyna þeir
að komast yfir girðinguna, undir
hana, í gegn um hana eða að synda
fyrir hana.
„Gaddvírinn er of hátt uppi,“ seg-
ir Abu Uza, þrítugur maður frá Si-
erra Leone, við blaðamann banda-
ríska blaðsins Washington Post í
Melilla. Abu Uza er á flótta undan
borgarastríðinu og fátæktinni
heima.
„Ejórum sinnum var ég næstum
þvi kominn i gegn en þeir náðu
mér. Það heppnaðist í fimmta sinn.“
Abu Uza synti fyrir girðinguna og
komst þannig inn í Melilla. „Ég er
góður sundmaður," segir hann.
Augun beinast aö Spáni
Segja má að Melilla, sem er ekki
nema átján ferkílómetrar að stærð,
sé eins konar söguleg tímaskekkja.
Borgin þar sem íbúarnir eru 65 þús-
und hefur verið undir spænskri
stjórn frá árinu 1497. Hún hefur því
aldrei tilheyrt því sem nú heitir
Marokkó.
Augu annarra Evrópuþjóða bein-
ast mjög að Spánverjum um þessar
mundir þar sem þeir hafa löngum
þótt frekar linir í baráttunni gegn
ólöglegum innflytjendum. Vegna
Schengen-samstarfsins er mun
meira í húfi nú en áður vegna af-
náms eftirlits á innri landamærun-
um.
Melvin Uldeh er 29 ára gamall Ní-
geríumaður, með háskólagráðu í
stjómmálafræði. Hann ferðast yfir
Tsjad og Líbýu til að komast til
Melilla þar sem hann bíður nú eftir
að komast yfir til meginlands Evr-
ópu. Á klifrinu yfir girðinguna um-
hverfis Meliila skar hann sig illa á
öðrum fæti.
„Ég tók fyrsta skrefið, ég tók ann-
að skrefið og ég leit aldrei um öxl.
Og ég mun aldrei líta um öxl fyrr en
ég er kominn þangað sem ég ætla
mér,“ segir Uldeh og bætir við að
hann sjái ekkert vit í þvi að Evrópu-
þjóðirnar leggi svona mikið á sig til
að halda innflytjendunum fjarri.
„Störfin sem þetta fólk tekur að
sér eru störf sem þeir vilja ekki,“
segir Uldeh. „Það leysir ekki vand-
ann að setja upp gaddavírsgirðingar
eða herða landamæraeftirlitið.“
Búiö á rusiahaugunum
Tugir Afríkumanna, sem enn hef-
ur ekki tekist að komast yfir girð-
ingarnir umhverfis Melilla, búa á
ruslahaugum skammt ofan við borg-
ina. Þeir hafa enga aðra hvílu en
berar klappirnar í fjallshlíöinni og
skrimta á mat sem velviljaðir íbúar
og kristnir trúboðar gefa þeim.
Marokkóskar öryggissveitir
lögðu til atlögu við flóttamennina
við ruslahaugana ekki alls fyrir
löngu og hirtu þá sem ekki tókst að
koma sér í felur. Það er mál manna
að þeir hafi verið fluttir að jaðri
Sahara-eyðimerkurinnar og skildir
þar eftir. Líklegt þykir að flestir
hafi snúið við þegar lögreglan var á
bak og burt og ætli sér að reyna aft-
ur að komast yfir girðinguna.
Út í eyðimörkina
Eyðimerkui-flutningar þessir eru
altalaðir í hópi þeirra sem eru að
reyna að komast til Evrópu.
„Ég þekki marga sem voru fluttir
út í eyðimörkina þar sem þeir voru
skildir eftir. Þeir fá hvorki vott né
þurrt og þeim er sagt að þeir eigi að
fara yfir eyðimörkina og taka stefn-
una á Alsír,“ segir einn vonbiðill-
inn í viötali við Politiken á norður-
strönd Marokkós. „Margir lifa ferð-
ina ekki af en aðrir reyna að kom-
ast aftur til Marokkós."
„Sahara er stóra hliðið," segir Jo-
an Ignasi Soler frá mannúðarsam-
tökunum Læknum án landamæra
við blaðamann Washington Post.
Samtökin aðstoða innflytjendurna
sem komast inn í Melilla og þá sem
komast til Tarifa á suðurströnd
Spánar með bátum.
„Þeir fara til suðurhluta Alsírs
eða Marokkós frá Nígeríu eða Malí.
Þeir bíða í Qöllunum eftir tækifæri
til að stökkva inn í Melilla," segir
Ignasi Soler.
Sendir heim í hvelli
Stjórnvöld í Marokkó og á Spáni
hafa gert með sér samkomulag sem
kveður á um að innfæddir sem
staðnir eru að því að fara ólöglega
inn í Melilla eru þegar í stað sendir
aftur yfir girðinguna, til síns heima.
Öðru máli gegnir um þá sem koma
frá löndunum sunnan Sahara. Ekki
er hægt að senda þá til baka þar
sem Marokkóstjórn vill ekki sjá þá.
Þess í stað fá þeir tveggja vikna
frest til að yfirgefa landið, í raun
tveggja vikna frest til að útvega sér
vinnu eða til að koma sér til annars
Evrópulands.
Spænska þingið samþykkti í jan-
úar ný lög um innflytjendur sem
hafa það markmið að stemma stigu
við straumi ólöglegra innflytjenda.
Þeir sem eru í leit að atvinnu verða
nú að sækja um í eigin landi og hafa
með sér farmiða heim og gilt at-
vinnutilboð til að fá að komast inn
til Spánar. En flestir innflytjendur
skeyta ekkert um það. Þeir vinna
flestir „á svörtu", til dæmis við upp-
skerustörf. Og þar sem barnsfæð-
ingum fækkar stöðugt á Spáni og
öldruðum fjölgar þarf spænskt efna-
hagslíf svo sannarlega á þessu inn-
flutta vinnuafli að halda.
Byggt á Politiken og
Washington Post.
Til stuðnings innflytjendum
Tugir þúsunda innflytjenda og Spánverja sóttu fjöldafund í Madríd í
febrúar þar sem þeir mótmæltu umdeildum nýjum og strangari lögum um
innflytjendamál sem stjórnvöld fengu samþykkt.