Dagblaðið Vísir - DV - 30.06.2001, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 30. JÚNl 2001
11
Skoðun
buröi viö sníp kvenna. Þessu til
sönnunar lyfti hún gervilim á loft.
fjólubláum og lítt aðlaðandi, og bar
saman við plusspiku af fínustu gerð.
Konurnar veinuðu. Ég sat hljóður
og einn.
Bugaður blettatígur
Salurinn komst þó ekki í veru-
legt stuð fyrr en kynfræðingurinn
vék að G-blettinum. Það fór ekki
fram hjá mér, og þeim örfáu körl-
um aftar í salnum, að kvennaskar-
inn í salnum vildi finna þann blett
og það hið snarasta. Enn munu
menn deila um tilvist þessa kyn-
næma svæðis en sérfræðingur okk-
ar á stóra sviðinu var ekki í nein-
um vafa. Bletturinn er á sínum
stað. Konan með hjálpartækin dró
meira að segja upp enn eitt tóliö,
úr ryðfríu stáli, bogið á þann veg
að þaö átti að rata á heimaslóö.
Keppa dauðlegir menn við slík
apparöt?
„Hvernig var fyrirlesturinn?“
spurði konan þegar hún kom heim.
Ég stundi um leið og ég andaði inn
með nefínu og út með munninum.
Um leið varð ég eins og blettatígur
í framan. Ræða kynfræðingsins
myndgerðist í mér.
„Er þér eitthvaö þungt fyrir
brjósti, elskan“ spurði hún. „Þú ert
ekki vanur að anda svona. Eigum
við að koma út að ganga og fá okk-
ur hreint loft?“
Ég ákvað að láta lýsingar á G-
blettinum liggja á milli hluta. sem
og frásögn af þeim fjólubláa og
þeirri plussklæddu. Sennilega hef
ég ekki nógu marga taugaenda til
að útskýra þennan sérstaka
reynsluheim kvenna.
Kannski hefði ég átt að verða
fyrri til og bjóðast til þess að keyra
þær systur. Þá hefði svili setið í
hormónasúpunni.
„í góðœrinu hefur til
dœmis neysla fíkniefna
verið meiri en nokkru
sinni er manni tjáð og
áfengisneysla vaxið úr
hófi. Af þessum völdum
á ótrúlegasta fólk um
sárt að binda. “
úr hófi. Af þessum völdum á ótrú-
legasta fólk um sárt að binda.
Margir hafa farið flatt í tilraun-
um til að græða peninga, sitja
uppi með skuldir og ýmsar illselj-
anlegar eigur. Á þessum tíma
hafa hjónabönd hrunið, fólsku-
verkum fjölgað og alls konar
ónáttúra og öfuguggaháttur hefur
vaðið uppi i þjóðfélaginu.
Fjölskyldurnar taka tfl ráða
Eins og fram hefur komið í
fréttum í DV hafa fjölskyldur
landsins ákveðiö að hefja 21. öld-
ina með því að ganga gætilega
um peningatankinn. Það er góðs
viti að fjölskyldurnar taka til
sinna ráða. Sala á ýmsum lífs-
þægindum, bílum, ferðalögum,
græjum og fleiru hefur dregist
saman. Fyrstu fjórir mánuðir árs-
ins lofuðu góðu hvað varöar við-
skiptajöfnuðinn og eflaust eiga
enn betri tiðindi eftir að birtast
frá hagfræðingum Hagstofunnar.
Spamaöur og ráðdeOd er eina
leiðin til að vinna sig út úr verð-
bólgu og annarri óáran sem ógn-
ar okkur í dag. Vonandi finna ís-
lendingar hina einu sönnu lífs-
hamingjuvísitölu, sem engin hag-
stofa reiknar út, aðeins við sjálf.
Það er mikils virði aö þjóðin
verði áfram velmegandi og sjálfri
sér nóg, og einnig að þjóðarauðn-
um verði réttlátlega útdeilt, en í
velferð undanfarinna ára skorti
mjög á jafnræði i þeim efnum.
Pólitískir hringleikar
Kftstjornarorer
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
aðstoðarritstjóri
íslensk flokkapólitík er á köflum
kostuleg. Hún getur tekið á sig allar
myndir og iðulega fer hún í hringi,
enda mönnum tamt, sem eru á at-
kvæðaveiðum, að fara að hætti
vindhanans. Nýjasta dæmið í þess-
um efnum er Landsbankamálið sem
blómstraði í fréttum vikunnar sem
er að líða. Stjórnarflokkarnir hafa á
síðustu mánuðum komist í pólitísk-
ar ógöngur með það mál. Yfirlýsing-
ar helstu ráðamanna þjóðarinnar í
bankamálum eru á skjön hverjar
við aðrar. Og þjóðin undrast.
Fáir eru andvígir þeim megin-
þætti málsins sem snýr að sjálfri
sölunni. Langflestir stjórnmála-
menn og allur þorri almennings hef-
ur verið á einu máli um ágæti þess
að selja hlut ríkisins í þeim gamla
þjóðarbanka sem Landsbankinn er.
Rökin fyrir ríkisrekstri á því sviði
hafa veikst með breyttum tíöaranda
og nýjum áherslum í rekstri þjóðar-
búsins. Og ekki þarf að horfa til
margra nágrannalanda til að sjá þá
sömu þróun: Fjöldi fjármálafyrir-
tækja hefur verið að færast á hend-
ur fólks og félaga.
Biluð aðferðafræði
Það er hinsvegar aöferðafræðin
við söluna sem hefur bilað. Ríkis-
stjórninni virðist svo í mun að selja
hlut sinn í Landsbankanum að
nokkurnveginn allt hefur verið boð-
að í þeim efnum á síðustu misserum
og mánuðum. Og æði margt reynt.
Þar er ofarlega í minni misheppnuð
tilraun viðskiptaráðherra til að
sameina Landsbankann og Búnað-
arbankann sem var ekki betur und-
irbúið en svo að ráðherrann var
gerður afturreka með tillögur sínar
sem stóðust ekki reglur úr hans eig-
in ráðuneyti.
Á vorþingi bar Landsbankamálið
iðulega á góma. Þar var nýtt hljóð
komið í strokkinn eftir sameining-
arafferuna. Þá vikurnar talaði for-
sætisráðherra jafnt sem viðskipta-
ráðherra um nauðsyn þess að selja
ríkishlutinn í dreifðri eignaraðild
eins og sú aðferð var jafnan kölluð.
Fljótlega var dustað rykið af tölunni
8 - og nefnt að réttast væri að eng-
inn eigandi bankans í næstu fram-
tíð fengi að ráða stærri stokki. í
sömu andrá var almenningur nefnd-
ur, markhópurinn var fólk - í fyrir-
rúmi.
Hið dreifða fólk
Flokkamir á Alþingi tókust á um
þetta hitamál á síðustu þingvikum
vorsins. Stjórnarandstaðan benti á
að óheppilegt væri að selja ríkis-
hlutinn i sömu mund og verðgildi
bankans væri lágt. Stjórnarflokk-
arnir - og forsætisráðherra þar
fremstur á palli - hentu gaman að
þessari skoðun vinstriflokkanna og
sögðu skrýtið að almenningur ætti
að gjalda fyrir bankann hæsta
verði; sér væri nú hver vinstripóli-
tíkin. Með þessum orðum lauk þingi
og menn fóru í leyfið, vissir um
kaupendur: hið dreifða fólk.
Skyndilega breyttist allt í þessum
efnum. Fjölmiðlar voru kvaddir á
fund og fólk lýst upp með þessu líka
fína nýyrði: Kjölfestufjárfestir.
Langt er sjálft orðið og líkindi að
lengdin dreifi athygli. Nýjasta
strokkhljóðið var í þá veru að selja
þriðjung bankans til útlanda. Þar
með fékk almenningur að heyra það
að kjölfestu í íslensku efnahagslífi
væri ekki að hafa hér á landi. Þvert
á móti væri það frekari sölu bank-
ans býsna mikils virði að fá inn í
rekstur hans útlenda þekkingu og
reynslu. Það yki verðgildið.
Beygjan krappa
Engin er kjölfesta í eigin föður-
landi - og enn færri spámenn. Þau
orð forkólfa stjórnarflokkanna um
að almenningur ætti að sitja fyrir
við kaup á Landsbankanum virðast
að engu orðin. Þessi krappa beygja í
Landsbankamálinu hefur ekki veriö
útskýrð fyrir fólki af ráðamönnum,
svo orð sé á gerandi. Það eitt er nú
sagt að erlendur fjárfestir eigi að
sitja fyrir, mikilvægt sé að gera
kostinn aðlaðandi til að auka
streymi erlends fjármagns inn í
landið. Á eftir fylgi íslenskt fólk
sem geti keypt í betri banka.
Það er hinsvegar engin trygging
fyrir því að íslenskur almenningur
fái að fara í spor þessa „erlenda
kjölfestufjárfestis". Því ætti fólk að
trúa þeim orðum ráðamanna, sömu
manna og lögðu áherslu á það í vor
að selja almenningi bankahlutinn á
lágu verði? Eru ekki alveg sömu lík-
ur á að stjórnvöld taki enn eina
beygjuna í málinu á næstu vikum
og selji enn einn partinn úr landi?
Forsætisráðherra sagði á sínum
tima að þjóðbankinn yrði ekki seld-
ur til útlanda. Hvert var gildi þeirra
orða?
Af hverju einn og erlendur?
Margir hafa furðað sig á þeirri
ákvörðun stjórnvalda að einblína á
einn erlendan fjárfesti í þessum efn-
um. Látum liggja milli hluta hver
kjölfestan verður í þeim efnum en
afhverju einn og afhverju erlendur?
Sinnaskipti helstu ráðamanna þjóð-
arinnar virðast augljós í þessum
efnum, en koma á óvart. Skyndilega
er í góðu lagi að selja einum fjár-
festi þriðjung í þjóðarbanka.
Skyndilega hefur talan risið úr 8 í
tugafjöld og munar þar miklu.
Skyndilega hefur grundvallarstefna
breyst, svo um munar.
Það hefur margt breyst frá þvi
síðla sumars árið 1999 þegar hópur
að nafni Orca hélt blaðamannafund
í Bankastræti. Þá tilkynntu
landskunnir menn úr íslensku við-
skiptalifi að þeir hefðu í nafni nýs
félags keypt 26 prósenta hlut í Fjár-
festingarbanka atvinnulífsins sem
ríkið var í þann tíð að einkavæða.
Eftirmálin þekkja blaðalesendur.
Stjórnmálamenn skiptu skapi og
þar lét forsætisráðherra ekki sitt
eftir liggja. Andmæli hans voru afar
hörð og að sumra mati óvægin, jafn-
vel óviðeigandi.
26% þá - 33% nú
Viðskiptaráðherra birtist í Kast-
ljósi á fimmtudag og virtist með öllu
hafa gleymt hasarnum í kringum
Orcumálið. Sér er nú hvert stjórn-
málaminnið. Vandræði ráðherrans
í þættinum voru á köflum mikil og
pólitíkin orðin harla rislítil. Gamla
prinsippið var einfaldlega horfið á
haf út og erfítt að útskýra afhverju.
Harkaleg viðbrögð við 26 prósenta
kaupum eins íslensks fjárfestis á
einum tíma voru nú orðin að aðdá-
unarverðum ummælum um 33 pró-
senta kaup eins erlends ijárfestis á
öðrum tíma.
íslensk pólitík er á köflum klikk-
uð. Prinsippin koma og fara. Það
sem einu sinni er bannað er leyft í
annan tíma. Eftir situr ráðvilltur al-
menningur og veit ekki hvort hann
á að vera dreifður eða í hóp. Össur
Skarphéðinsson sagði í DV í gærdag
að með nýjasta framferði stjórnar-
flokkanna í Landsbankamálinu
væru Islendingar orðnir annars
flokks. Og hægrimenn er hissa líka.
Prófessor Guðmundur Magnússon
kvaöst í vikunni ekki skilja af-
hverju útlent íjármagn væri orðið
aö skilyrði.
Eitt sinn bölvaö ■ ■■
Margt er óútskýrt í þessum efn-
um. Og fólk hnyklar brýnnar.
Baslið við sölu á Landsbankanum
virðist ekki ætla að taka enda. Á
öllu þessi máli er pólitísk fljóta-
skrift. Það sem einu sinni átti að
vera reyfarakaup íslensks almenn-
ings er nú orðið að útlenskum ein-
leik. Dreifð eignaraðild, að hámarki
8 prósent hver hlutur, hefur nú
breyst í þriðjungsstökk. Það er ráð-
andi hlutur, alltént kallað svo í öll-
um þroskuðum markaðslöndum. Ef
til vill gildir annað í löndum sem
hafa ekki náð sama þroska.
Skrýtnast af öllu er þó það að það
sem einu sinni var bölvað er nú
blessað í bak og fyrir.
„Harkaleg viðbrögð við
26 prósenta kaupum
eins íslensks fjárfestis á
einum tíma eru nú orðin
að aðdáunarverðum um-
mælum um 33 prósenta
kaup eins erlends fjár-
festis á öðrum tíma. “
ÍM
'SJtti.