Dagblaðið Vísir - DV - 30.06.2001, Blaðsíða 12

12
Helgarblað
LAUGARDAGUR 30. JÚNÍ 2001
r>v
Ævintýraleg handtaka Montesinos:
Spilltur njósnaforingi
með James Bond-takta
Vladimiro Montesinos
Áöur eirm valdamesti maöur Perú ■ nú læstur inni í fangelsinu sem hann lét sjálfur reisa. Þúsundir manna standa á öndinni yfir hótunum hans aö op-
inbera 30 þúsund myndbandsupptökur af samtölum viö ráöamenn, erlenda diplómata, viöskiptamenn og njósnara. Hann segist geta valdiö alþjóölegu
uppnámi meö því aö opinbera myndböndin, sem kölluö eru Vladivideos af gárungunum.
Fujimori, fyrrverandi Perúfor-
seti, haföi góða ástæöu til að vera
örvæntingarfullur þegar hægri
hönd hans, Vladimiro Montesinos,
hvarf í október síðastliðnum. Mynd-
band af njósnaforingjanum
Montesinos þar sem hann afhenti
stjórnarandstæðingi peningamútur
fyrir aö svíkja lit var hvað eftir ann-
að sýnt á helstu sjónvarpsstöðvum
heims. Fujimori fór hús úr húsi í
leit að týnda njósnaforingjanum,
enda var hann miðpunkturinn í víð-
tæku spillingarneti perúsku stjórn-
arinnar, sem enn er ekki komiö
fyllilega fram í dagsljósiö. Ævintýri
Montesinos urðu til þess að bæði
hann og forsetinn riðuðu til falls og
urðu landflótta frá Perú. Hins vegar
náðist Montesinos á ævintýralegan
hátt í Venesúela fyrir viku síðan, þá
eftirsóttasti glæpamaður Suður-Am-
eríku.
Svikulir lífverðir
Þegar Fujimori leitaði hægri-
handarmannsins um höfuðborgina
Lima var hann þegar flúinn um
borð í snekkju á Karíbahafinu. f
hönd fór 8 mánaða sjálfskipuð út-
legö í nágrannaríkinu Venesúela.
Perúsk yfirvöld lýstu yfir allsherjar-
leit að njósnaforingjanum og buðu
fimm hundruð milljóna króna verð-
laun. Montesinos gat hvergi veriö í
ró og þurfti að færa sig reglulega
um set til að forðast handtöku.
Stundum var klukkutímaspursmál
um hvort lögreglan næði i skottið á
honum. Sögusagnir voru uppi um
að hann hefði farið í lýtaaðgerð í
Caracas, höfuðborg Venesúela, og
væri óþekkjanlegur á eftir. Það
reyndist ekki á rökum reist. Hiö
sanna var að hann fór huldu höfði
undir verndarvæng flmm manna
lífvarðarsveitar sem gætti þess aö
lögreglan kæmist ekki í tæri við
hann.
Eftir átta mánaða þeyting á flótta
undan lögreglunni í Caracas var
fariö að gæta þreytu i lifvarðasveit
Montesinos. Tilhugsunin um 500
milljóna króna verðlaun varð með
tímanum fýsilegri en tryggðin við
landflótta njósnaforingja. Lífverö-
irnir hófu viðræður við perúsk
stjórnvöld um afhendingu
Montesinos en afboðuðu hana síðan
af ókunnum ástæðum. ísárabætur
ljóstruðu þeir því upp við Perú-
mennina að einn meölima sveitar-
innar væri farinn til Miami í Flor-
ída.
Foringinn blekktur
Montesinos komst undir smásjá
Bandarísku alríkislögreglunnar FBI
þegar foringi lífvarðarsveitar hans,
Jose Guevara, reyndi að fá útborgaö
andvirði 380 milljóna króna úr
banka í Miami. Hann hótaði starfs-
manni bankans öllu illu þegar því
var neitað. Perúsk yfirvöld voru í
nánu sambandi við FBI í málinu og
greindu frá veru Guevaras í Miami.
í kjölfarið var hann handtekinn á
hóteli í borginni og fann hann sig
þá knúinn til að segja til Montesin-
os. Hann vildi aö meðlimir lífvarða-
sveitarinnar fengju borgun fyrir
greiðann.
Guevara ráðfærði sig við félaga
sína sem dvöldust með Montesinos í
Venesúela. Þeir ákváðu ásamt FBI
og Perúmönnum að blekkja njósna-
foringjann og afhenda hann í per-
úska sendiráðinu. Honum var
greint frá handtöku Guevaras og
sagt að vegna hennar yrði hann að
færa sig um set. Lífverðirnir komu
honum fyrir aftur í Toyota-bifreið
og keyrðu með hann í átt að sendi-
ráðinu. Þangað kom hann hins veg-
ar aldrei og er atburöarásin sem
leiddi til þess enn þá þrætuepli
Bandaríkjanna og Venesúela.
Deilt um helöurlnn
Skömmu áður en lífvörðunum
tókst að svíkja vinnuveitanda sinn í
hendur perúska sendiráðinu birtust
sérsveitarmenn venesúelskra yfir-
valda og tóku hann höndum. FBI
kallar inngripið einstaka tilviljun
sem yfirvöld í Venesúela hafi enn
ekki útskýrt. Þau hafa verið sökuð
um að halda hlífiskildi yfir
Montesinos en Hugo Chavez forseti
neitar því staðfastlega og segir al-
þjóðlegt samsæri liggja á bak við
ásakanirnar. Skyndilegt inngrip
Venesúela vekur þó upp margar
spurningar dvöl Montesinos í land-
inu og kvöldið sem hann var tekinn.
Chavez lýsti því yfir að handtak-
an hefði algerlega verið verk Venes-
úela og að engin erlend aðild kom-
ið þar nærri. Bandaríska alrikislög-
reglan hefur haldið því andstæða
fram, að hún hafi verið þungamiðj-
an í handtökunni en Perú hafi veitt
mikla aðstoð. Skyndileg handtaka
Venesúela á Montesinos á því
augnabliki sem FBI hafði hann í
sigtinu verður annaðhvort að teljast
stórkostleg tilviljun eða úthugsuð
viðbrögð yfirvalda landsins við yfir-
vofandi afhendingu hans í perúska
sendiráðinu. Hvað þeir gætu hafa
vifjað meö landflótta njósnaforingja
frá Perú er önnur saga. Skýringar
af hálfu Venesúela láta að minnsta
kosti standa á sér.
Logandi hræddir
Hvað sem milliríkjadeilum líður
er niðurstaöan sú að Montesinos
situr í fangelsi í Perú. Hann var svo
ólánsamur að lenda i fangelsi sem
hann sjálfur hannaði og er alræmt í
Perú. íbúar landsins bíða með önd-
ina í hálsinum eftir því að njósna-
foringinn fyrrverandi opni munn-
inn. Vald orða hans er mikið og get-
ur orðið þúsundum skeinuhætt.
Talað er um að fjöldi ráðamanna í
hemum og hjá ríkinu séu að búa sig
undir að flýja land, ef ske kynni að
spillingarhöfðinginn sjálfur skyldi
opna sig. Montesinos hefur reyndar
lýst því yfir sjálfur að hann vilji
ólmur tala, en vill fá eitthvað fyrir
sinn snúð. Efst á óskalistanum er að
losna úr öryggisfangelsinu sem
hann lét sjálfur reisa og komast yf-
ir í almennari deild. Hann hótar því
að loka munninum algerlega og
hvorki neyta matar né tala ef ekki
verður orðið við óskum hans. Yfir-
völd vilja hins vegar halda honum í
hámarksgæslu til að tryggja hans
eigið öryggi, enda eru margir valda-
miklir menn í Perú sem myndu
vilja loka á talandann á honum í
eitt skipti fyrir öll.
Fujimori, fallni forsetinn, er einn
þeirra sem má óttast yfirlýsingar
Montesinos. Ein setning frá þeim
síðarnefnda gæti verið nóg til að
sakfella forsetann fyrverandi, sem
skýlir sér á bak við japanskt vega-
bréf. Hingað til hafa engin haldbær
sönnunargögn fundist gegn Fuji-
mori, einungis ásakanir um sið-
leysi.
Montesinos hefur í raun engu að
tapa. Hann er maöur með dýran
smekk og kann að meta klæðskera-
sniðin merkjafót, demantsúr og
fleira í þeim dúr. Hann lifði eins og
kóngur og þurfti enda að vinna fyr-
ir því. Til þess þurfti 10 ár af íjöl-
breytilegum glæpum, allt frá hagn-
aði af vopna- og fikniefnasölu til
mútugreiðslna og morða. 52 sjálf-
stæð dómsmál gegn honum bíða af-
greiðslu og afar ólíklegt má telja að
hann fái aftur um frjálst höfuö að
strjúka.
Hermt eftir James Bond
Svo virðist vera sem Montesinos,
dyggur aðdáandi James Bond-kvik-
myndanna, hafi verið viðbúinn
þeim öfgakenndu aðstæðum sem
hann lenti í eftir að spilling hans
opinberaðist. Hann hefur alla tíö
forðast sviðsljósið og myndavélar
fjölmiðla. Eftir flótta hans á snekkju
í Karíbahafinu, sem þykir reyndar
likjast einu ævintýri Bonds merki-
lega mikið, var heimili hans rann-
sakað. Þar fannst gervibaðkar sem
leiddi til leyniganga undir húsið
hans, myndavélar voru inni í hátöl-
urum og handhægur gervihnatta-
sími var í seilingarfjarlægð frá
rúmi hans.
Lögfræðingur Montesinos segir
hann eiga 30 þúsund myndbands-
upptökur í geymslu. Hann mun
vera reiðubúinn að skipta á þeim og
greiðvirkni þeirra óska sem hann
hefur lagt fram. Myndbönd þessi
eru af samtölum hans við menn og
flestir þeirra vilja halda samtölun-
um leyndum. Sagt er að starfsmenn
bandarísku leyniþjónustunnar CIA
eigi margar svefnlausar nætur
vegna myndbandanna. Þau munu
án efa varpa nýju ljósi á tengsl CIA
við einstaklinga í sömu stöðu og
Montesinos, en hann er talinn hafa
verið helsti tengiliður CIA i Perú.
Og njósnaforinginn fangelsaði nýtir
sér stöðu sína. „Ég á myndbönd sem
sýna viðskiptamenn og diplómata
frá Bandarikjunum, Rússlandi og
Evrópu og ef ég opinbera þau gætu
þau valdið alþjóðlegu uppnámi,"
segir njósnarinn sem smíðaði fang-
elsi utan um sjálfan sig.
Byggt á Reuter, Washington
Post, CNN ofl.
Javler Perez de Cuellar
Utanríkisráöherra Perú heyröi fyrst af handtöku hins hundelta Montesin-
os á ráöstefnu Andesfjallalanda í Venesúela um síöustu helgi. Sendiboö-
inn var Hugo Chavez, forseti gestgjafaþjóöarinnar, stoltur af sínu fólki.