Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.2002, Qupperneq 4

4
LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 2002
DV
Fréttir
Sértrúarsöfnuðir fá
greiðslur frá ríkinu
- auk tíundar sem sumir þeirra leggja á safnaðarmeðlimi sína
inu á ári. Séu dæmi nefnd eru 37 með-
limir skráðir i Samfélag trúaðra sem
rekur m.a. Omega-sjónvarpsstöðina
sem er umfangsmikill rekstur. Útsend-
ingar hennar ná til 33 landa. Framlag
frá ríkinu til Samfélags trúaðra er ríf-
lega 250 þúsund á ári, samkvæmt út-
reikningum Ríkisbókhalds. Krossinn
er með 251 skráðan meðlim sem gerir
2,4 milljónir á ári. í Fíladelfíusöfnuðin-
um eru skráðir 1219 einstaklingar. Sá
söfnuður fær rúmlega 8,2 milljónir
króna frá ríkinu. Loks má neftia að-
ventista sem eru 562 talsins, en sam-
kvæmt þeirri tölu fær söftiuðurinn
rúmlega 3,8 milljónir frá ríkinu. -JSS
1 þrot vegna trúarsafnaða
wmtáiSitmwmmifo
Fyrsta frétt DV.
Starfsemi sértrúarsaftiaða er að
hluta til íjármögnuð með greiðslum ftá
rikinu. Það er byggt á skiptingu sam-
kvæmt Hagstofu íslands þannig að
hver söfnuður fær ákveðna upphæð á
hvem þann meðlim, eldri en 16 ára,
sem skráður er í hann. Upphæðin á
hvem meðlim í trúfélagi er rúmlega
566 krónur á mánuði, eða 6.793 á ári.
Að auki greiða meðlimir sértrúarsafn-
aða, til að mynda Samfélags trúaðra og
Krossins, svokaUaða tíund, það er einn
tíunda af launum, til viðkomandi safn-
aða.
Eins og DV hefúr greint frá em þess
dæmi að fólk gefi sértrúarsöfhuðum al-
eigu sína og skuldbindi sig jaftivel ein-
hver ár fram í tímann til fjárútláta. Eft-
ir fréttir blaðsins þessa eftiis tóku aö
streyma upplýsingar til Geðhjálpar um
meinta misnotkun sértrúarsafhaða á
geðsjúku fólki. Samtökin hafa nú beðið
landlækni og heilbrigðisráðherra að
rannsaka málið og hvemig megi bregð-
ast við samkvæmt lögum
ef ástæða þykir til.
Samkvæmt upplýsing-
um frá Ríkisbókhaldi eru
ofangreindar greiðslur frá
ríkinu til sértrúarsafnaða
þannig til komnar að fyrir
nokkrum árum vom lögð á
hvem einstakling sóknar-
gjald og kirkjugarðsgjald.
Þegar staðgreiðsla skatta var tekin upp
vom smærri gjöld, þar á meöal þessi,
felld út en ríkiö ákvað að greiða til
baka skv. lögum til trúfélaganna
ákveðna krónutölu á einstakling.
Afar misjafnt er hversu mikið hver
sértrúarsöfnuður ber úr býtum frá rík-
íslensk orðabók komin í nýrri útgáfu:
Frá eddukvæðum
til tölvutækni
Ný útgáfa íslenskrar orðabókar kom
út 1 gær hjá Eddu miðlun og útgáfu.
Bókin endurspeglar samhengi móður-
málsins frá eddukvæðum til tölvu-
tækni. Hún er aukin og endurbætt út-
gáfa fyrri bókar með sama nafhi sem
upphaflega kom út á vegum Menning-
arsjóðs árið 1963 og aftur endurbætt
1983. Fjöldi orða úr daglegu máli hefur
bæst í nýju útgáfuna og skýringar hafa
verið endumýjaðar, enda er hún í
tveimur bindum, alls 1900 blaðsíður.
Samstarf var haft við Orðabók Háskól-
ans sem fólst bæði i aðgangi að gagna-
grunnum og fræðilegri vinnu. Ritsfjóri
nýju bókarinnar var Mörður Ámason
málfræðingur en Halldóra Jónsdóttir,
Laufey Leifsdóttir, Þórdís Úlfarsdóttir,
Aðalsteinn Davíðsson og Kristfn
Bjamadóttir hafa verið hans nánustu
samstarfsmenn. Auk þess hafa margir
sérfræðingar komið að verkinu.
Bókaútgáfan efndi til samkomu í til-
efni útgáfunnar í gær þar sem ávörp
voru flutt og frumheijanna minnst,
Áma Böðvarssonar og Ásgeirs Blön-
dals Magnússonar, sem söfnuðu í fyrri
bók. Mörður Ámason lýsti í nokkrum
orðum vinnunni við nýju bókina, sem
staðið hefur í sex ár, og afhenti síðan
Davíð Oddssyni forsætisráðherra
fyrsta eintakið. Davíð var þakklátur og
sagði gömlu bókina auðsýnilega hafa
komið honum að meira gagni en hann
henni því útlit hennar væri hálfbágbor-
ið. Þó hefði hún aldrei verið notuð tU
að lemja menn leiftursnöggt í höfuðið!
-Gun.
DV-MYND HARI
Islenskumenn
Davíö Oddsson forsætisráðherra tók viö fyrsta eintakinu af hinni nýju
íslensku orðabók úr hendi Maröar Árnasonar, ritstjóra bókarinnar.
Forstjóri Hafrannsóknastofnunar um gagnrýni formanns LÍÚ:
„Ekki hlutverk forstjóra að vera
bjartsýnn eða svartsýnn"
Formaður LÍÚ, Kristján Ragnars-
son, sagði á aðalfundi Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna, sem
hófst í fyrradag, að það hefði valdið
gífurlegum vonbrigðum að Hafrann-
sóknastofnunin skyldi hafa ofmetið
þorskstofninn til margra ára og í
framhaldi af þvi lagt tU verulega
skertar veiðiheimUdir í þorski.
Vafalítið hafi fiskifræðingar sagt á
liðnum árum að þeir vissu meira
um stærð fiskistofna en þeir væru
menn fyrir. Kristján segir veiðistofn
þorsks nú vera talinn á bUinu 600 tU
800 þúsund lestir og æskUegt að
hann vaxi i 1.300 tU 1.500 þúsund
lestir eins og hann er talinn hafa
verið þegar hann var hvað stærstur.
„Það vekur bjartsýni hve seiða-
árgangar liðinna ára hafa reynst
sterkir og á þessu
ári mældist ann-
ar stærsti ár-
gangur sem
mælst hefur.
Þessar jákvæðu
fréttir vekja þó
ekki sömu bjart-
sýni hjá forstjóra
Hafrannsókna-
stofnunarinnar
sem segir að að-
eins megi vænta meðalárgangs úr
þessum góða seiðaárgangi. Það er
erfltt að sjá hvað geti aukið bjart-
sýni forstjórans,“ sagði Kristján
Ragnarsson m.a. Hann sagði einnig
að nú þegar þyrfti að auka þorsk-
veiðiheimUdir aflamarksskipa um
11.000 lestir.
Jóhann Sigur-
jónsson, forstjóri
Hafrannsókna-
stofnunarinnar,
segir að það sé
„ekki hlutverk for-
stjóra eða sérfræð-
inga stofnunarinn-
ar að vera bjart-
sýnir eða svartsýn-
ir heldur fyrst og
fremst réttsýnir og
raunsæir og veita stjómvöldum og at-
vinnugreininni sem áreiðanlegust ráð
á hverjum tíma. Staðreyndin er sú að
þeir stóru seiðaárgangar sem fram hafa
komið undanfarin ár hafa einfaldlega
ekki skUað sér í veiðistofn nema sem
meðalárgangarsem vonandi sé þó ávís-
un á betri tið. Á þessari staðreynd hefl
ég byggt mín ummæli." Jóhann Sigur-
jónsson segir að fram komið ofmat á
þorskstofninum „oUi okkur vonbrigð-
um eins og öðmm, en við höfum farið
út í markvissar aðgerðir tU þess að
styrkja stofnmatið og átta okkur á
helstu óvissuþáttunum. Það er auðvit-
að mikilvægt að við gerum okkur grein
fyrir óvissunni í þessu.“ Jóharrn sagð-
ist fagna því að Kristján Ragnarsson
teldi að sú lægð sem þorskstofninn nú
er í væri ekki æskUeg og vUdi vinna að
því að byggja þorskstofninn úr þeim
600 tU 800 þúsund tonnum sem hann er
í dag í 1.300 tU 1.500 þúsund tonn.
„En það sjónarmið samrýmist. alls
ekki tUlögu Kristjáns um að auka nú
þorskveiðiheimUdir um 11.000 tonn,“
segir Jóhann Sigurjónsson.
-GG

L__________J
Jóhann
Slgurjónsson.
DV-MYND GVA
Vetrarsól á Vesturgötu.
Skátar bjóða til veislu
Vegna 90 ára afmælis skátastarfs
á íslandi efna skátar tU glæsUegrar
afmælisveislu í og við Laugardals-
höU í dag, laugardag. Hátíðin hefst
kl. 14.00 og stendur tU 17.00 en þá
tekur við kvöldvaka fyrir yngri
kynslóðina og fjölskyldufólk sem
stendur í klukkutíma. Um kvöldið
er svo kvöldvaka fyrir dróttskáta og
eldri skáta sem hefst kl. 21.00. Að-
gangur er ókeypis og aUir eru vel-
komnir.
Eitt besta heyskaparsumar
Heyskapur gekk mjög vel á liðnu
sumri en þar sem ekki eru öU rækt-
uð tún heyjuð í dag nær heyskapur-
inn ekki því að vera í neinu sögu-
legu hámarki. Sigurgeir Þorgeirs-
son, framkvæmdastjóri Bændasam-
takanna, segir að heyskapur hafi
verið í hámarki á íslandi kringum
árið 1980. Þá var Uest fé, eða nær
900 þúsund fjár, í landinu en er í
dag undir 500 þúsund,
„Heyskapur á Suðurlandi er þó
með því aUra besta sem þekkst hef-
ur. Heyskapur var hins vegar frem-
ur erfiður á Norðurlandi og Austur-
landi en þó er heyforði þar nú hinn
þokkalegasti," segir Sigurgeir Þor-
geirsson.
W)
Sigurbjörg Þrastardóttir.
Bókmenntaverðlaun Tómasar
Grafarvogsskáldið Sigurbjörg
Þrastardóttir tók viö Bókmennta-
verðlaunum Tómasar Guðmunds-
sonar úr hendi Ingibjargar Sólrúnar
Gisladóttur í Höfða í gær. Sigur-
björg hlaut verðlaunin fyrir fyrstu
skáldsögu sína, Sólar sögu, sem
verður gefln út næstkomandi fóstu-
dag af JPV útgáfu.
„Ég er þakklát og hissa. Þetta er
mikill heiður sem veitir bókinni
vængi og er að vissu leyti uppreisn
æru fyrir aðalpersónuna Sól,“ segir
Sigurbjörg. Sólar saga gerist I borg-
inni Bologna á Ítalíu, þar sem Sig-
urbjörg var áður sem skiptinemi í
bókmenntafræði. Hún fjallar um ís-
lenska stúlku sem er þar í námi og
verður fyrir árás sem veldur því að
hún lokar sig af frá öðru fólki og
hyggst vinna sig út úr áfallinu á eig-
in spýtur. Sigurbjörg skrifaði megn-
ið af bókinni í vetur og segir hún
þrána til Ítalíu hafa verið eina af
ástæðum þess að hún settist niður í
skammdeginu og hóf skriftir. Áður
hefur Sigurbjörg gefið út tvær ljóða-
bækur.
Alcoa samkvæmt áætlun
Forsvarsmenn bandaríska álfyrir-
tækisins Alcoa visa því algjörlega á
bug að samningar fýrirtækisins við ís-
lenska aðila tefjist sökum verri afkomu
á þriðja ársftórðungi þessa árs og slaks
gengis fjármálamarkaða. Það sé einnig
rangt að breytt mat á lánshæfi fyrir-
tækisins hafi nokkur áhrif á framtíðar-
áætlanir Alcoa. Bent er á að réttri viku
eftir að lánshæfiseinkunn fyrirtækis-
ins var lækkuð hafi fyrirtækið tekið
þátt í mjög vel heppnuðu skuldabréfa-
útboði þar sem seld voru bréf fyrir 1
milljarð dollara. í framhaldi af útboð-
inu birtist grein í hinu virta fjármála-
blaði, Wall Street Joumal, þar sem
bent var á að enn gætu öflug fyrirtæki
aflað sér fjármagns, þrátt fyrir erfitt
efhahagsumhverfi í Bandaríkjunum.
Samningar Alcoa við hluteigandi að-
ila á íslandi ganga samkvæmt áætlun,
að mati Alcoa. Gera má ráð fyrir að
samningar verði undirritaðir á réttum
tíma. -jtr/-GG