Dagblaðið - 12.05.1980, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 12. MAÍ1980.
13
Stjórnmálamenn hafa
engastefnuíáfeng-
ismálum hérálandi
— segir Vilhjálmur Vilhjálmsson
r r
framkvæmdastjóri SAA
„Sú staðreynd er ljós að áfengi er
itil staðar í þjóðfélaginu hvort sem
það er selt á einum stað eða hundrað.
Menn verða að vinna út frá þessari
staðreynd. Það er ekki hægt að stinga
hausnum í sandinn,” sagði
Vilhjálmur Vilhjálmsson, fram-
kvæmdastjóri SÁÁ í samtali við DB.
„Það skynsamlegasta sem við
getum gert er að stórefla alla fræðslu
og tengja þessa vinnu við sem flesta
einstaklinga. Þetta er ekki bara
verkefni bindindismanna og
alkóhólista, heldur'lika hóspins þar á
milli,” sagði Vilhjálmur.
Aðspurður sagðist hann alveg geta
tekið undir það að eftir4>ví sem færri
áfengisútsölustaðir væru til staðar,
styttri afgreiðslutími o.s.frv. þá væri
nokkuð Ijóst, að drykkjan minnkaði.
Hann sagðist þó ekki hafa gert sér
grein fyrir hvernig slík stefna yrði í
framkvæmd hér. Á meðan áfengi á
annað borð væri til staðar i
þjóðfélaginu yrði áfengisútsölum
tæplega fækkað. Vilhjálmur sagði að
ljóst væri að þar sem áfengisútsölur
væru leyfðar hefði áfengisneyzla
aukizt. íbúarnir yrðu þó að ákveða
þetta sjálfir en þeir gætu átt von á
þessum afleiðingum.
„Hins vegar er það furðulegt hve
stjórnmálaflokkarnir láta sig þetta
litlu varða. Það er engin áfengis-
stefna til á Íslandi,” sagði Vilhjálmur
og sagði að þessu væri öðruvísi farið
viðast hvar erlendis. Þar gerðu
stjórnmálamenn sér grein fyrir því
hve hér væri um stórt þjóðfélagslegt
vandamál að ræða.
„Það er alls staðar verið að bjóða
upp á vín og það verður ekki
takmarkað með einhverri
reglugerð,” sagði Vilhjálmur. „Vínið
er til staðar og ég get ekki séð að
hægt sé aðminnka framboð þess hér
á íslandi.
Ef menn vilja vínlaust land þá
verða þeir líka að stíga skrefið alveg
til fulls og banna allt vín hér,” sagði
Vilhjálmur og bætti því við að hann
sæi enga „patentlausn” á þessum
málum en nauðsynlegt væri að virkja
langtum fleiri í þessari umræðu. Þar
mætti enginn skjóta sér undan.
-GAJ.
Áfengisvandinn ekki
feimnismál lengur
VERDUM AÐ VERA VAKANDI
Á ÖLLUM VÍGSTÖDVUM
— segir Ólafur Haukur Árnason áfengisvamaráðunautur
Vilhjálmur Vilhjálmsson: Lkki bara verkefni bindindismanna og alkóhólista,
heldur líka hópsins þar i milli.
ferð, því færri vandamál. Það er
alveg staðreynd,” sagði séra Halldór.
Hann sagðist hafa haft með menn
að gera sem hefðu náð tökum á á-
fengisvandamálum sínum með þvi að
útiloka ýmsa þætti úr lífi sínu þar
sem áfengi var mikið haft um hönd,
t.d. með þvi að segja sig úr
ákveðnum klúbbum.
Séra Halldór sagðist hafa orðið
var við smákipp þegar vínveitinga-
húsin framlengdu afgreiðslutíma
sinn. Þá var eins og auknir erfiðleikar
hefðu komið í ljós. Einnig minntist
hann á vínveitingar í opinberum
veizlum. Þær hefðu orðið til þess að
margir hefðu „dottið” vegna þess,
að þeim fannst þeir ekki geta neitað
víni hjá ráðherranum.
„Það verður alltaf ákveðinn
kjarni, sem nær í áfengi, hvernig sem
á málum cr haldið; En í „principi”
er ein leiðin að hamingjusömu lífi
að útiloka áfengi,” sagði séra
Halldór.
Hann vitnaði i orð Bibliunnar um
áfengið: Að siðustu bítur það sem
höggormur og spýtir eitri sem naðra.
Það leiðir aðeins til spillingar.
-GAJ.
Ólafur Haukur Árnason: Allt önnur
viðhorf fyrir einum áratug.
fram hjá Svíum. Fyrir áratug var
stefnan þar sú að slaka á öllu.
Áherzlan var fyrst og fremst á
fræðslu. í júlí 1977 bönnuðu þeir
síðan framleiðslu og sölu milliöls. Nú
þykjast þeir vera að súpa seyðið af að
hafa leyft þetta. Drykkjuskapur
unglinga er orðinn mjög mikill. Fyrir
nokkrum vikum ákváðu Svíar að
banna veitingar sterkra drykkja i
opinberum veizlum. Það endur-
speglar þessa hluti,” sagði Ólafur
Haukur.
Hann bætti því við að þó að hér
iværi um nýjar niðurstöður að ræða,
þá hefði menn grunað þetta með
tilliti til þess, sem vitað væri um aðra
vímugjafa. Ólafur Haukur benti á að
morfínneyzla meðal bandarískra
lækna væri tíu sinnum algengari en
meðal almennings þar í landi. Þó
vissu læknar að sjálfsögðu manna
bezt um skaðsemi efnisins en þeir
ættu auðveldara en aðrir með að ná í
það.
„Það eru margir hlutir, sem koma
til greina, og við getum ekki bent á
neitt eitt,” sagði Ólafur er DB spurði
hann, hvaða leiðir væru vænlegastar
til að stemma stigu vð áfengisvanda-
málinu.
„Ef við erum vakandi víða í
sambandi við dreifingu, verðlagningu
samkvæmislíf, opinberar veizlur,
lögaldur til áfengiskaupa, ásamt
fræðslu, þá held ég að megi reisa
einhverjar skorður við þessu. Ég held
að við getum aldrei bent á einhverja
eina lausn. Við verðum að vera
vakandi á öllum vígstöðvum,” sagði
Ólafur Haukur að lokum.
Séra Halldór S. Gröndal: Mörgum
fannst þeir ekki geta hafnað ráðherra-
vininu.
„Jú. Það #r hægt að fullyrða að
þetta sé alveg nýtt. Það voru allt
önnur viðhorf fyrir áratug,” sagði
Ólafur Haukur Árnason áfengis-
varnaráðunautur er Dagblaðið innti
hann álits á hinum nýju vðhorfum í
áfengismálum, sem svo hafa verið
nefnd.
„Þá var talið að dreifingarkerfið
skipti engu máli ef aðeins væri haldið
uppi nægjanlega öflugri fræðslu. í
sambandi við þetta viðhorf þá
lækkuðu meira en tuttugu fylki í
Bandaríkjunum áfengiskaupa-
aldurinn niður í 18 ár og eru nú mörg
þessi fylki búin að hækka hann aftur
og sum upp í 21 ár. Þessi afstaða til
lögaldursins speglar nokkuð þessa
viðhorfsbreytingu sem hefur orðið í
kjölfar rannsókna á áfengis-
vandanum.
Annað sem þarna er alveg nýtt er
það hvað sjálf drykkjusýkin er álitin
vera lítill hluti af þvi tjóni sem á-
fengið veldur eða í mesta lagi einn
þriðji hluti eftir því sem Fekjær
læknir heldur fram.
Þessi viðhorfsbreyting kemur líka
— segir séra Halldór S. Gröndal
„Það er allt annað viðhorf orðið í
dag gagnvart þeim sem eiga við á-
fengisvandamál að glíma. Þetta er
allt orðið galopið og það er allt annað
að vinna að þessum málum. Þetta er
ekki feimnismál lengur. Menn
viðurkenna að þetta sé sjúkdómur
sem þarfnist meðferðar og menn hika
ekki við að gangast undir þá
meðferð,” sagði séra Halldór S.
Gröndal, sóknarprestur i Grensás-
sókn, í samtali við Dagblaðið.
Halldór sagðist einmitt hafa verið
að ræða við mann um erfiðleika hans
er blaðamaður DB hringdi. Þarna var
um að ræða mann í góðu starfi, með
gott heimili o.s.frv. En það var nú að
ljúkast upp fyrir honum að hann réði
ekki lengur við áfengið.
„Því minna áfengi sem er í um-
-GAJ.