Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 03.03.1959, Síða 24

104
nota þau að nokkru ráði, og aðeins þau naut notuð til fram-
halds stofnsins, sem afkvœmarannsóknin hefur sýnt að ekki
spilla honum og helzt beeta hann á einhvern hátt. Getur þá
varla hjá því farið, að öðru hvoru koma fram naut, sem
bæta stofninn verulega. — Framfarirnar verða í stökkum
með kyrrstöðu á xnilli, en geta þó áreiðanlega orðið eins
örar og við getum ráðið við með fóðrun og meðferð.
Með nánu samstarfi og nautaskiptum milli aðal nauta-
stöðvanna má vafalaust hindra það, að skyldleikarækt verði
of mikil, og því má heldur ekki gleyma, að skyldleikarækt
þarf enganvegin ætíð að vera skaðleg.
Varla þarf að óttast það að nota góð naut lengi, þegar
þess er gætt, að reynd eru þau aldrei fyrr en þau eru komin
á fimmta ár og vafasamt, að þau endist úr því meira en 6—7
ár. Um miðlungsgóð naut, sem teljast vel nothæf, en ekki
lyfta stofninuim teljandi, kann að vera ndkkuð öðru máli
að gegna, en auðvelt á að vera að fylgjast með því, hve
lengi þau geta talizt gjaldgeng, svo framarlega sem skýrslu-
haldið er í lagi.
Skýrsluhaldið yfir kýrnar er þó og verður undirstaða kyn-
bótastarfsins. Eftir því eru ekki aðeins valdar nautamæður
heldur og mæður allra þeirra kvígukálfa, sem eiga að leiða
nautgriparæktina áfram stig af stigi. Auk þess sem rétt með-
ferð og fóðrun kúnna byggist að miklu leyti á þeim. Fatist
skýrsluhaldið, verði ónákvæmt, í molum eða falli alveg nið-
ur í einstökum tilfellum, verður að vísu ekki stórbrestur í
fjölmennum nautgriparæktarfélagsskap, því úrkynjun sú og
ónákvæmni, er af því leiðir, er sem betur fer einangruð til-
felli og verst fyrir þá sjálfa, er vanrækja eða afvegafæra
skýrslurnar. Skýrslurnar eru nauðsynlegur grundvöllur und-
ir kynbótastarfinu, en þó fyrst og fremst nauðsynlegur veg-
visir fyrir bændurna sjálfa, og það er mikill ljóður á ráði
hvers ungs bónda ef hann ekki skilur þetta.
Ég hef hér í fáum punktum dregið upp hvernig ég hugsa
mér í stórum dráttum kynbætur nautgripa framkvæmdar