Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 03.03.1959, Side 51
131
beiting þekkingar til úrlausnar á margháttuðum vafa- og
vandamálum, og oft eru það fremur aðferðirnar, sem eru
flóknar og torskildar, heldur en úrlausnirnar og árangurinn.
Þá er eftir að fjalla um það atriði, hvort fræðimennimir
hafi lítinn áhuga á því, að rita alþýðlegar fræðibækur, en
því mun örðugt að svara og sjálfsagt er þetta háð ýmsu, svo
sem því, hve hneigðir þeir eru til ritstarfa, hversu störfum
þeim, er þeir fást við, er háttað og að lokum því, hvað það
gefur í aðra hönd eða hvort slíkar baakur fást útgefnar.
Af þessu öllu held ég, að hneigðin til ritstarfa og að fræða
ráði alveg úrslitum og hafi ráðið úrslitum lijá okkar eldri
náttúrufræðingum, svo sem Stefáni Stefánssyni, Þorvaldi
Thoroddsen, Helga Jónssyni og Bjarna Sæmundssyni. Hin
atriðin koma fyrst til greina, ef liina réttu driffjiiður og
sköpunarþrá skortir.
Nú vil ég enganveginn halda því fram, að fræðimenn okk-
ar í náttúru- og raunvísindum ihafist lítið að og riti ekki
um störf sín og rannsóknir, en sá er ljóðurinn á, að þeir
rita ihelzt á erlendum málum, sem ekki eru tiltæk öllum al-
menningi, og rit þessi eru varla á boðstólum og mætti jafn-
vel segja að útkoma þeirra sé með talsverðri leynd. Það er
auðskilið, að vísindamennirnir íslenzku kjósa að rita um
rannsóknir sínar á tungumálum, er erlendir vísindamenn
skilja, en hitt er torskildara, hvers vegna svo lítið er gert
til þess að kynna þessi rit hér innanlands, þótt á erlendum
tungum séu, því mörg þeirra eiga erindi til almennings
engu síður en til erlendra vísindamanna, og málakunnáttu
hér á landi ætti að vera orðið þannig háttað, að fjiilmargir
gætu haft þeirra not.
Eg hef áður vikið að því, að mikill fengur gæti verið, að
fá þýddar á íslenzku ýmsar bækur um alþýðleg náttúruvís-
indi og að sjálfsögðu væri það auðveldara en að frumsemja
slíkar bækur. Þó eru þýðingar þeirra mikið vandaverk og
verða efcki gerðar, svo vel sé, nema af góðum fræðimönnum
í þeim greinum, sem bækurnar fjalla um. Mestur vandinn
9*