Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1968, Page 34

36
þessi mál, þótt ekki verði það annað en laust rabb, um hluti
sem mér virðast liggja nær í augum uppi. Jafnframt vísa ég
góðfúsum lesendum til þess sem ég hefi áður ritað um sama
efni — ræktunarmálin — síðast í Ársriti Rf. Nl. og Andvara
1967. Mörgum skrifum mínum eldri er einnig til að dreifa,
þótt ekki þreyti ég lesendur með framtali þeirra.
Fyrr og nú. —
Árið 1927 segir svo:
„Bændastéttin — og þjóðin öll — kignar undir óræktinni, — ræktun-
arleysinu. Bændum liggur líf við að stækka túnin. Ræktunarskilyrðin
eru fyrir hendi. Þau leyfa svo góða rcektun að undrum scetir. Það tekur
langt fram því, sem nú þekkist sem venjulegt. Ræktunarkunnátta og
ræktunarvani er af skornum skammti. Flestir bændur eru líkt staddir
eins og frumbýlingar á nýbýlum. Framtíð þeirra veltur á því, hvort
þeim tekst á stuttum tíma — fáum árum — að auka hinn árlega fóður-
afla sinn, svo að þeir geti fjölgað fénaði sínum tin þess, að framleiðslu-
kostnaðurinn aukist að sama skapi. Hver kýrfóðurvöllur er stórt spor
í áttina. Um að gera að rcekta sem mest á sem ódýrastan hátt. Kröfurn-
ar um ræktunargæði og gróður verða að vera hóflegar. Gróðurinn eins
og gengur og gerist á gömlu túnunum. Jarðvinnslan svo að megnið af
nýræktinni sé sæmilega vélfært. Það verða ekki nema stöku menn, af
þeirri kynslóð, sem nú situr jarðirnar, sem komast lengra en þetta. En
þessir fáu menn kenna þeirri kynslóð, sem næst tekur við, svo að hún
verður ekki ánægð með minna en að gera hvort tveggja í senn, að auka
ræktunina og rcekta aftur að nýju allt, sem áður var ræktað á ófull-
kominn hátt. Sú kynslóð breytir gömlu túnunum í sáðtún og ekrur,
og ræktar mestmegnis með fullkominni sáðrækt.“ (Ræktun bls. 124).
Ekki var nú hátt risið á ræktunarhugmyndunum og leið-
beiningunum í þann tíð. Þó örlar á spádómum í lok þessar-
ar klausu. En hvernig rættust þær spár. „Hvað er þá orðið
okkar starf“ í 40 ár? Jú, brátt dró til mikilla tíðinda í rækt-
unarmálunum. Árið 1930 sendir Ólafur Jónsson tilrauna-
stjóri frá sér hina ágætu ritgerð sína Urn sáðsléttur. Kom
hún í Ársriti R. N. og einnig sem sérprentun, er dreift var
um land allt á vegum Áburðarsölu ríkisins. Var þar lagður
traustur búfræðilegur grunnur að bættum ræktunarháttum.