Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1979, Blaðsíða 24

24
VILHJÁLMUR BJARNAR
Jafnframt hafði hann lengst af með höndum kennslu í norrænum
málum, bókmenntum og goðafræði til ársins 1946. Halldór naut mikils
álits meðal samkennara sinna og samverkamanna á Háskólabóka-
safninu, og engu síður meðal fræðimanna í norrænum fræðum utan
Cornell-háskólans. Atti hann víðtæk bréfaskipti við marga þeirra, bæði
Islendinga og annarra þjóða menn.
Halldór var afkastamaður mikill. Mesta stórvirki hans voru óefað
hinar prentuðu skrár, er hann gerði yfir bókakost safnsins og út komu
árin 1914, 1928 og 1943 og ná til um 24000 binda að riturri um rúnir
meðtöldum, en um þau birti hann sérstaka skrá 1918. Með þessari
útgáfustarfsemi má segja, að Halldór hafi gerzt leiðandi maður í
íslenzkri bókfræði. Þá gafhann út í 40 ár safnverkiblslandica, og bera 32
af 41 bindi, sem út hafa komið til þessa dags nafn hans. I því riti birti
Halldór bókaskrár (Sögu- og Edduskrár), fjallaði um bókfræði, hand-
rit og ævisögur og gaf út ýmsa texta. Auk þess birtist eftir hann í
blöðum og tímaritum fjöldi ritdóma og greina um ýmis efni.
Þegar Halldór lét af störfum 1948, tók Kristján Karlsson við bóka-
varðarembættinu. Árið 1952 var hann leystur af hólmi af Jóhanni S.
Hannessyni, en ég kom að safninu 1. júlí 1960.
Víkjum þá aftur að safninu. Nærri fer, að í tíð Halldórs hafi bóka-
kostur safnsins þrefaldazt að bindatölu, en í dag er það um 33 000
bindi. Þar með er það hið stærsta safn í íslenzkum fræðum í Vestur-
heimi. Safnið er til húsa á umgirtu svæði („búri“ eins og við köllum það
vestra) á annarri hæð aðalbókasafnsbyggingarinnar. Þungamiðja
safnsins - og það af bókakosti þess, sem mest er notað, eru útgáfur og
þýðingar fornrita okkar og rit á ýmsum málum svo sem Norður-
landamálum, ensku, frönsku og þýzku, sem fjalla um eða snerta þær
bókmenntir á einn eða annan hátt. Þannig er t. d. mikið af bókum um
mál, trú, sögu og siðvenjur norrænna þjóða á miðöldum, einkum
Norðmanna og Islendinga. I öðru lagi eru íslenzkar bókmenntir - í
víðasta skilningi þess orðs - síðan á 16. öld: bækur, bæklingar, blöð og
tímarit, hvort sem þau rit voru prentuð á Islandi eða annars staðar, -
svo og rit Islendinga á erlendum málum og önnur rit á erlendum
málum um Island og íslenzk málefni í öllum greinum.
Notkun safnsins hefur aukizt síðan kennsla var hafin að nýju í
norrænum fræðum haustið 1963. Einnig er nokkuð um bókaútlán til
annarra háskólabókasafna vegna fræðimanna, sem þeim eru tengdir.
Þá ber við og við gesti að garði til að færa sér bókakost safnsins í nyt.
Þess má geta, að Richard Beck og Stefán heitinn Einarsson byggðu