Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1979, Page 68

68
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
þeira Vanlanda, til Svíþjóðar. Drífa keypti at Hulð seiðkonu, at hún skyldi síða
Vanlanda til Finnlands eða deyða hann at öðrum kosti.
Huld framdi seiðinn, og fór svo, að mara trað hann fyrst og kæfði
hann síðan.
í vísu Þjóðólfs er ekki vikið að Finnum, en Snorri kennir fjölkynngi
þeirra um, enda eru fornar frásagnir af þeim löngum tengdar galdri og
öðrum tröllskap.
Finni kemur aftur við sögu seint í Hálfdanar sögu svarta. En þar
segir frá því, að konungur
var á jólavist á Haðalandi. Þar varð þá undarligr atburðr jólaaptan, er menn váru til
borða gengnir, ok var þat allmikit íjölmenni, at þar hvarf öll vist af borðum ok allt
mungát. Sat konungr hryggr eptir, en hverr annarra sótti sitt heimili. En til þess at
konungr mætti víss verða, hvat þessum atburð olli, þá lét hann taka Finn einn, er
margfróðr var, ok vildi neyða hann til saðrar sögu ok píndi hann ok fekk þó eigi af
honum.
Þetta sýnir, að mungát hefur horfið í Noregi oftar en í fyrra og Finnar
láta ekki hafa sig í hvað sem er. En stundum eiga þeir líka frumkvæðið í
viðskiptum sínum við Noregshöfðingja, svo sem í 25. kap. Haralds
sögu hárfagra, þegar Finninn Svási gekk jólaaftan fyrir Harald
konung, þá er hann sat yfir borði að jólaveizlu á Þoptum á Upplönd-
um,
ok sendi konungi boð, at hann skyldi út ganga til hans. En konungr brásk reiðr við
þeim sendiboðum, og bar inn sami reiði konungs út sem honum haíði borit inn boðin.
En Svási bað bera eigi at síðr annat sinn ðrendit ok kvað sik vera þann Finninn, er
konungr hafði játat at setja gamma sinn annan veg brekkunnar þar. En konungr gekk
út ok varð honum þess jázi at fara heim með honum ok gekk yfir brekkuna með áeggjan
sumra sinna manna, þótt sumir letti. Þar stóð upp Snæfríðr, dóttir Svása, kvinna
fríðust, ok byrlaði konungi ker fullt mjaðar, en hann tók allt saman ok hönd hennar, ok
þegar var sem eldshiti kvæmi í hörund hans ok vildi þegar hafa hana á þeiri nótt. En
Svási sagði, at þat myndi eigi vera nema at honum nauðgum, nema konungr festi hana
ok fengi at lögum, en konungr festi Snæfríði ok fekk ok unni svá með ærslum, at ríki sitt
ok allt þat, er honum byrjaði, þá fyrir lét hann. Þau áttu fjóra sonu, einn var Sigurðr
hrísi, Hálfdan háleggr, Guðröðr ljómi, Rögnvaldr réttilbeini. Síðan dó Snæfríðr, en litr
hennar skipaðisk á engan veg, var hon jafnrjóð sem þá, er hon var kvik. Konungr sat æ
yfir henni ok hugði, at hon myndi lifna. Fór svá fram þrjá vetr, at hann syrgði hana
dauða, en landslýðr allr syrgði hann villtan. En þessa villu at lægja kom tii læknanar
Þorleifr spaki, er með viti lægði þá villu fyrst með eptirmæli með þessum hætti: „Eigi
er, konungr, kynligt, at þú munir svá fríða konu ok kynstóra ok tignir hana á dúni ok á
guðvefi, sem hon bað þik, en tign þín er þó minni en hæfir ok hennar í því, at hon liggr of
lengi í sama fatnaði, ok er miklu sannligra, at hon sé hrærð ok sé skipt undir henni
klæðum.“ Ok þegar er hon var hrærð ór rekkjunni, þá slær ýldu ok óþefani ok hvers
kyns illum fnyk aflíkamanum. Var þá hvatat at báli, ok var hon brennd. Blánaði áðr