Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1979, Page 76

76
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
að höggva niður hinn ágæta danska mjöð. En hvað verða menn ekki að
gera stundum, þegar í nauðirnar rekur, eða eins og þetta er orðað, að
vísu í dálítið öðru samhengi, á einum stað í Alexanders sögu, frönsku
12. aldar kvæði, er íslenzkur biskup, Brandur Jónsson, sneri í óbundið
mál upp úr 1260, en þar segir Narbazones eitt sinn við Daríus konung,
þegar þunglega horfir í viðureigninni við Alexander mikla:
„Minn herra, segir hann, veit ek, at mislíka mun þér þat er ek ætla upp at bera, en
oftliga verðr sárin sárt at lækna, ok mörgum sinnum batnar þeim sjúka við beiskan
drykk, ok ef menn verða nauðugliga staddir í sjávarstormi, þá kasta þeir utan borðs
miklum hluta eigu sinnar, til þess at þeir haldi sjálfum sér heilum ok skipi sínu, ok bera
svá böl til batnaðar.“
Mættum vér eflaust á vorum dögum í viðureign við dýrtíð og aðra
erkifjendur velferðarþjóðfélagsins margt af þessu læra, og læt ég nú við
þessi dæmi staðar numið, en langar til að klykkja út með stuttum kaíla
úr bréfi, er ungur íslenzkur stúdent við Hafnarháskóla, Lárus Sigurðs-
son, skrifaði heim til Islands 20. marz 1831 vinisínum, skáldinu Jónasi
Hallgrímssyni.1 I bréfinu endursegir hann m. a. dálítinn stúf úr fyrir-
lestri, er prófessor Laurits Engelstoft flutti, en hann er á þessa leið:
,,Um Snorra okkar [þ. e. Snorra Sturluson] sagði hann í gær, þá hann
las yfir Kilderne til den danske Historie: ,,Hans Beretninger ere i det
hele troværdige, hans Fremstilling omstændelig, livlig, anskuelig og
derhos i det hele upartisk. Hans Foredrag ædelt, simpelt, værdigt,
tækkeligt, forstandigt, vidnende overalt om stor Menneskekundskab
og stort Bekjendtskab med Statssager etc. Man maae læse Saxo for at
see, hvad man skal skye, og Snorre for at see, hvad man skal stræbe
efter“ (som Historieskriver).“2
1 Sbr. Árbók Landsbókasafns 1977, 76-91.
2 ,,Frásagnir hans eru að jafnaöi trúverðugar, framsetningin ýtarleg, fjörleg, myndræn og þar að
auki lengstum óhlutdræg. Málfarið göfugt, einfalt, virðulegt, þekkilegt, skynsamlegt, vitnandi
hvarvetna um mikla mannþekkingu og kunnleika á ríkismálefnum o. s. frv. Maður verður að
lesa Saxo til þess að sjá, hvað varast ber, og Snorra, vilji hann vita, eftir hverju sækjast skal“
(sem sagnaritari).“