Frjáls verslun - 01.06.1942, Page 43

Brasilíu, en upp úr þessum tilraunum spratt að
við fórum að kaupa þaðan kaffið, en það hafði
áður verið keypt að langmestu leyti af heild-
sölum í Kaupmannahöfn.
Verzlun okkar starfaði fyrst í Bankastræti
9, en fluttist árið 1921, í hús Edinborgar og
hefur verið þar síðan. Sá starfsmaður, sem
lengst hefur starfað við verzlunina er Tómas
Pétursson, en hann hefur unnið við verzlunina
í 13 ár.
— Hvaða önnur verzlunarstörf hafið þér
haft með höndum?
— Ég hefi síðan 1933 verið framkvæmdar-
stjóri fyrir h.f. Fiskimjöl. Það félag var stofn-
að 1929, og var Walter heitinn Sigurðsson fyrst
forstjóri þess. Fiskimjöl hefur fyrst og fremst
framleitt loftþurkað fiskimjöl til skepnufóðurs
og voru þessar afurðir, áður en styrjöldin hófst,
aðallega seldar í Mið-Evrópu, Þýzkalandi og
víðar. Fiskimjölsframleiðsla var áður til í minni
stíl, en síðan hafa framleiðsluaðferðir og afurð-
irnar sjálfar verið bættar svo verð hækkaði að
miklum mun, og þótti íslenzka fiskimjölið sum-
staðar betra en t. d. það norska og greitt hærra
verð fyrir það. Hráefnin, sem notuð eru, eru
mest hausar og hryggir, sem áður var kastað.
Voru fyrst töluverðir erfiðleikar á því að halda
þessu úrkasti til haga og þurka það, en síðar
urðu beinin svo stór liður hjá sumum útvegs-
mönnum, að það var ekki lengur nein tregða á
að fá efnið. En nú er hins vegar vinnan orðin
svo dýr, að beinaframleiðslan dregst saman.
Fiskimjölsframleiðslan flutti töluverðan gjald-
eyri inn í landið á þeim árum, þegar skortur
FRJÁLS VERZLUN
var á frjálsum gjaldeyri, og var þessi starfsemi
þess vegna vel séð af bönkunum. Á árunum
1929—1941 hefir Fiskimjöl aflað gjaldeyris,
sem nemur rúmum 7 milj. kr. Það má líka geta
þess, að félagið hefir á sama tíma greitt um
130 þúsundir króna fyrir rafmagn. Þegar á það
er litið, að þessar upphæðir hafa fengizt fyrir
vinnslu á efnum, sem áður var að mestu fleygt,
þá má segja, að árangurinn sé ekki svo lítils-
virði, en félagið framleiðir nú um 50% af öllu
loftþurrkuðu fiskimjöli, sem framleitt er í land-
inu. Félagið hafði um tíma tvær verksmiðjur,
aðra á ísafirði og hina á Siglufirði, auk þeirrar
verksmiðju, sem er hér í Reykjavík, en Siglu-
fjarðarverksmiðjan var lögð niður 1933, en ísa-
fjarðarverksmiðjan starfar enn og stjórnar
Ólafur Guðmundsson henni.
*
Þannig fórust Einari Péturssyni orð. „Frjáls
verzlun“ þakkar honum viðtalið og óskar hon-
um til hamingju með afmælið — þótt óskin komi
seint.
Laun verzlunarfólks hsekka
Undanfarið hafa farið fram umræður milli
launakjaranefndar V. R. annarsvegar og hinna
ýmsu kaupmannafélaga hinsvegar, um bætt
launakjör til handa verzlunarfólki. Hafa hin
ýmsu fjelög verzlanaeigenda tekið mjög vel í
málið og er nú gengið út frá að starfsmenn
verzlana fái grunnkaup sitt hækkað um 25 af
hundraði. Dýrtíðaruppbót er einnig, að sjálf-
sögðu greidd af þeirri hækkun.
Þegar þetta er ritað var ekki endanlega geng-
ið frá samningum, en Egill Guttoi'msson, form.
V. R., skýrði blaðinu svo frá að samningar, er
færu í þessa átt, mætti vænta innan fárra daga.
Brottvera úr bænum og aðrar slíkar tafir
hafa gert að verkum að frá þessu hefur ekki
verið gengið eins fljótt og annars hefði verið.
*
Eins og endranær hefur starfsfólk og vinnu-
veitendur innan verzlunarstéttarinnar, samið
af fylstu velvild um bætt launakjör verzlunar-
mönnum til handa. V. R. er félag allra verzl-
unarmanna, hvar í fylking sem þeir standa,
hvert þeir eru vinnuveitendur eða starfsmenn
og á þessum vettvangi hefur í fullum friði verið
unnið að breytingum á kaupgjaldi verzlunar-
fólksins. Eins og nú er ástatt má segja að þetta
sé einsdæmi í landinu og er það verzlunarstétt-
inni sem heild til hins mesta sóma.
43