Frjáls verslun - 01.03.1971, Síða 35

FRJÁLS VERZLUN NR .3 1971 GREINAR OG VIÐTÖL 33
Togaraflotinn í höfn í síðasta verkfalli, verkfalli yfirmanna 1971.
1962-1966, a. m. k. að verulegu
leyti. Togaraútgerðin fékk því
ek'ki rönd við reist, togurum
fækkaði og eigendur þeirra
sátu uppi með stórvægilega
skuldabagga.
Árið 1966, þegar togurum
fækkaði niður í þá tölu, sem
síðan hélzt, gerði ríkisvaldið
enn ráðstafanir til að stöðva
þessa þróun. Telja má útilokað,
að þær hefðu dugað til, ef ekki
hefði brugðið til verulegrar
aflaaukningar 1967, en það ár
jókst afli á úthaldsdag um 30%
miðað við næsta ár á undan,
og enn jókst aflinn um 10%
1968 og hefur haldizt nokkuð
í horfinu síðan. Síðustu 4 árin
hefur það styrkt togaraútgerð-
ina, að miklu betur hefur geng-
ið að manna skipin en á síldar-
árunum, þegar tekjuvon við
síldveiðar var mun meiri en við
þorskfiskveiðar. Þá bættu
gengisfellingarnar 1967 og 1968
hag togaraútgerðarinnar, og
loks hækkandi verðlag á er-
lendum fiskmörkuðum. Engu
að síður er það staðreynd, að
togaraútgerðin hefur ekki enn
náð saman endum, og er enn
rekin með tapi. Nú nýlega hafa
verið gerðir nýir kjarasamn-
ingar, sem auka útgjöld togara-
útgerðarinnar töluvert, og er
því ekki heldur um að ræða
horfur á batnandi hag frá þvi,
sem nú er, nema eitthvað nýtt
komi til.
Endurnýjun.
Þessir 22 togarar, sem tog-
araútgerðin hefur þraukað með
síðustu 4 ár. eru nú 10-23 ára
gamlir, flestir í eldri flokknum.
Litlu skuttogararnir, sem nú
hafa bætzt við, og eru af svip-
aðri stærð og stærri síldarbát-
arnir, auka vissulega að sínu
leyti sókn í þorskfiskveiðum,
en útgerð þeirra telst þó frem-
ur hliðstæða við breyttar veið-
ar margra síldarbátanna. Nú
er hins vegar verið að smíða
nokkra stærri togara, sem á
næstunni bætast í flotann.
Þetta eru skuttogarar, sem ým-
ist eiga að koma í stað elztu
togaranna eða til viðbótar.
Miðað við afkomu 10-23 ára
gamalla togara með þolanleg-
an afla. sem reknir eru með
verulegu tapi, er það hulin ráð-
gáta, hvernig ætlunin er að
reka þessi nýju skip, sem kosta
140-160 milljónir hvert. Upp-
lýsingar um það liggja ekki á
lausu.
Spilin þarf að stokka upp.
Það er ljóst, að hér er mikil-
vægri spurningu varpað fram.
En hún heggur þó fyrst og
fremst í áttina að þeim myrk-
viði, sem umlykur alla útgerð
hér á landi. Reksturgrundvöll-
ur útgerðarinnar er orðin slík
talnaflækja. að engu tali tekur.
Þessi höfuðatvinnuvegur þjóð-
arinnar þarf að fá spilin stokk-
uð upp og greitt úr talnaflækju
og skriffinnsku, sem gerir út-
gerðina óskiljanlega gátu
hverjum venjulegum manni og
vafasamt er að nokkur sér-
fræðingur botni í heldur.