Frjáls verslun - 01.03.1971, Síða 45

FRJÁLS VERZLUN NR. 3 1971
GREINAR OG VIÐTÖL
43
Erlend starfsemi á Islandi
34 starfa hér á vegum Banda-
ríkjastjórnar, þar af eru 18
Islendingar
Bandaríkjastjórn rekur hér
á landi sendiráð, svo og upp-
lýsingaþjónustu í tengslum við
það og loks menntastofnun í
samvinnu við ríkisstjórn ís-
lands. 34 starfa hér á vegum
Bandaríkjastjórnar, þar af eru
18 íslendingar. Eignir Banda-
rikjanna í Reykjavík, þ. e. a. s.
fasteignir eru sendiráðshúsið
við Laufásveg, númer 21-23,
aðsetur sendiráðsins og heim-
ili sendiherra, og bak við það
hús. sem snýr að Þinghölts-
stræti, en það er bústaður lít-
illar varðsveitar. Starfsemi
upplýsingaþjónustunnar, XJSIS,
er hins vegar í leiguhúsnæði í
Bændahöllinni,
SENDIRÁÐIÐ.
Bandaríkjastjórn hefur rek-
ið sendiráð hér síðan 1941, og
voru fljótlega keypt tvö hús
við Laufásveg, númer 21 og 23,
fyrir starfsemi þess og sem bú-
staður sendiherrans. Byggt var
á milli þessara húsa, og gert úr
þeim eitt.
í sendiráðinu starfa alls 26
manns. Af þessum hópi eru
11 íslendingar. þó þar af tveir
Englendingar kvæntir íslenzk-
um konum. Æðsti maður sendi-
ráðsins er sendiherran, sem nú
er Luther I. Replogle, og er
hann eins og aðrir sendiherrar
Bandaríkjanna. persónulegur
fulltrúi Bandaríkjaforseta á ís-
landi.
Næstir honum koma fimm
fulltrúar. Af þeim ber fyrstan
að telja „Deputy Chief of
Mission“, sem telst hinn raun-
verulegi stjórnandi sendiráðs-
ins eða framkvæmdastjóri. Því
starfi gegnir nú Theodore A.
Tremblay. Þá eru fjórir sendi-
ráðsritarar. — Um efnahags-
mál fjallar Paul L. Aylward,
um stjórnmál fjallar Otho E.
Eskin, skrifstofustjóri er Frank-
lin E. Jackson og konsúll er
James K. Connell, sem m. a.
annast útgáfu vegabréfa.
Bandaríska starfsfólkið, sem ó-
talið er, skiptist í skrifstofu-
fólk og ritara, og einnig er í
Núverandi sendiherra Banda-
ríkjanna á Islandi, Luther I.
Replogle.
sendiráðinu flokkur úr land-
gönguliði flotans. Það er gömul
venja við bandarísk sendiráð að
hafa þar landgönguliðssveit til
vörzlu, en þó mest til skrauts
við hátíðleg tækifæri. Við
sendiráðið hér gegna þeir aðal-
lega starfi næturvarða, því að
ekki mun talin mikil hætta á
því, að sendiráðið þurfi ^ á
vopnaðri vörzlu að halda. fs-
lenzka starfsfólkið gegnir
margvíslegum aðstoðarstörfum.
Aftan við sendiráðshúsið á
Bandaríkjastjórn hús, sem snýr
að Þingholtsstræti og búa
verðirnir þar. Aðrar byggingar
en hana og sendiráðið sjálft
eiga Bandaríkin ekki hérlend-
is.
USIS.
í tengslum við sendiráðið, en
þó sem sjálfstæð stofnun, er
Upplýsingaþjónusta Bandaríkj-
anna rekin. Hún er til húsa á
fyrstu og annarri hæð í Bænda-
höllinni. Upplýsingaþjónustan
var stofnuð upp úr 1950, en
starfsemi hennar lagðist niður
í nokkur ár eða til ársins 1957
að starfræksla hennar var aft-
ur hafin. Hámahki náði starf-
semi Upplýsingaþjónustunnar
á árunum fyrir 1960 en þá unnu
alls 14 manns við hana, þar af
4 Bandaríkjamenn. Upp frá
þessu fór starfsfólkinu aftur að
fækka og nú starfa 8 manns
við stofnunina, þar af einn
Bandaríkjamaður, Robert W.
Garrity, er veitir Upplýsinga-
þjónustunni forstöðu.
Tilgangur USIS (en svo er
heiti Upplýsingaþjónustunnar
skammstafað á ensku) er sá, að
veita allar þær upplýsingar
um Bandaríkin, sem óskað er
eftir. Það getur verið um utan-
ríkisstefnu, fjármálastefnu,
menningarmál og annað slíkt.
USIS rekur kvikmyndasafn
með fræðslumyndum, bóka-
safn, sem hefur um 7 þúsund
bækur og stöðugt er verið að
endurnýja, plötusafn, safn af
segulböndum með tónlist, og
einnig liggja frammi talsvert
á annað hundrað tímarit, sem
ná yfir allt skoðanasvið í
Bandaríkjunum. Starfsmenn
Upplýsingaþjónustunnar verða
að svara margskonar spurn-
ingum. t. d. fengu þeir nýlega
fyrirspurn um nöfn á fram-
leiðendum gosbrunna vestan
hafs. Þá vinnur Upplýsinga-
þjónustan að því um þessar
mundir að útvega búninga og
fleira til nota í Hárinu —
söngleiknum, sem Leikfélag
Kópavogs er að setja upp, svo
aðeins séu nefnd tvö dæmi.
Ástæðaii fyrir því, að Upp-
lýsingaþjónustan hefur dregið
úr starfsemi sinni með árunum
er fjármálalegs eðlis og eins
breytt starfsemi og aðstæður.
Á árunum 1960, þegar starf-
semin var í 'hámarki, veittu
bandarísk stjórnvöld mun
meira fjármagn til menningar-
legra samskipta en nú er, og
kom þá hingað töluverður hóp-
ur bandarískra listamanna og