Frjáls verslun - 01.08.1972, Blaðsíða 9

í STUTTU MÁLI...
# Verðstöðvimin
Bráðabirgðalög hafa verið sett um tíma-
bundnar efnahagsráðstafanir. Um verð-
stöðvunina er nánar íjallað i sérstakri
grein í biaðinu, sem nefnist „Biðleikur“.
• Þrýsí á vcika blettinn
Spákaupmenn eru lagnir að finna veika
lilekki í gengiskerfi heimsins. Þegar mesta
þrýstingnum liafði verið létt af pundinu
með þvi að láta það fljóta, ljeindust augu
þeirra að dollarnum. En þeir gjaldmiðlar,
sem kynnu að hækka í verði, eru þeim
einnig áhugaverðir.
Annars vegar er tilhneiging til að fresta
greiðslum í gjaldmiðli, sem er veikur, en
hins vegar ti'l að hraða greiðslu, ef búizt
er við hækkun. Hreinir spákaupmenn
reyna væntanllega að skipta yfir i gjald-
miðil, sem lík'legt er að hækki, auk þess
sem það getur borgað sig að taka lán i
gjaldmiðli, sem búizt er við að lækki. Til
þess að varðveita samkeppnisaðstöðu og
stöðugleika innanilands eru lönd, sem
standa vel að vigi, treg til að hækka gengi
gjaldmiðla sinna um of. Þess vegna hafa
lönd, eins og Þýzkaland, Japan og Sviss,
kosið að lialda genginu föstu, en takmarka
innfllutning fjármagns. Við þekkjum liöml-
ur á fjármagnstilifærslum nær einvörðungu
í þeirri mynd, að erfitt er að fá erlendan
gjaideyri, en yfirfærsluhömiun í þessum
löndum er ætlað að koma í veg fyrir óhóf-
leg skipti yfir í innlendan gjaldmiðil.
• Útflutniiigiir jaii-inaí 1972
Samkvæmt Hagtíðindum var útflutning-
ur sjávarafurða 26,8% meiri að verðmæt-
um fyrstu 5 mánuði ársins en á samsvar-
andi tíma í fyrra. Utflutningur iðnaðar-
vara hafði aukizt um 121,3% og munar
þar mest um álið, en útflutningur var þar
óeðlilega 'lítill á siðasta ári. Magn- og verð-
mætisaukning er einnig mikil i ull, skinn-
um, prjónavörum og kísilgúr.
Utflulningur landbúnaðarvax-a var 45,6%
meiri í krónutö'lu á umræddu timabili en
árið áður.
Vörutegundiraar vega misþungt i út-
flutningnum, en sjávarafm-ðir voru 76,2%
heildai'verðmæta, iðnaðarvörur 19,4% og
landbúnaðarvörur 3,9%.
t Hagsveiflur í nokkriim löndiim
Til fróðleiks eru birtar liér árstíðar- leiðslu i nokkrum löndum og tölur unx al-
hreinsaðar vísitölur yfir iðnaðai-franx- vinnuleysi:
Jan. ’71 Apríl 71 Jan. 72 April 72
Bandaríkin:
Vísitala iðnaðarfr. 100,0 100,0 102,0 105,0
Atvinnuleysi (%) 6,6 5,7 6,4 5,5
Bretland:
Vísitala iðnaðarfr. 100,0 99,0 98,0 100,0
AtvinnUleysi (%) 3,0 3,4 3,8 4,2
Þýzkaland:
Vísitala iðnaðarfr. 100,0 99,0 100,0 107,0
Atvinnuleysi (%) 1,3 0,7 1,7 1,1
FV 8 1972
9