Frjáls verslun - 01.08.1972, Blaðsíða 47

1 þurfiskverkun Þorbjctmar h.f.
heimtir minni saltnotkun,
minna geymslurými, en meira
rúm fyrir umferðaræðar.
Núna eru húsakynnin orðin
um 1700 fermetrar, — fyrir
fiskvinnslu á tveimur hæðum,
þurrfiskverkun á þeirri efri,
en helmingurinn fer undir fisk-
geymslur.
— Þú minntist á þa.S, að
fólk hefði verið farið að lýjast
á hinum eldri vinnubrögðum í
fiskverkun. Hélzt ykkur þá
alls ekki á fólki?
— Nei, það má ekki skilja
það svo. Aftur á móti voru
störfin ekki til þess fallin að
iaða að nýtt fólk. Við höfum
þvert á móti átt því láni að
fagna, að sumt af fólkinu heí-
ur verið hjá okkur í upp undir
20 ár. Færeyingur, sem kom
hingað fyrst 1955, hefur kom-
ið á hverju ári upp frá því
og annar, sem byrjað samtímis
honum, en er nú hættur, send-
ir son sinn til okkar nú orðið.
— Hvað er það svo mikill
saltfiskur, sem árlega er verk-
aður hérna hjá Þorbirni og
hvað er það mikið miðað við
ársframleiðsluna á öllu land-
inu?
— Á síðustu vetrarvertíð
framleiddum við 980 tonn af
fullstöðnuðum saltfiski en á
vertíðinni 1971 rúm 1200 tonn.
Yfir landið allt voru framleidd
þá um 30 þús. tonn og fram-
leiðendurnir hafa verið þetta
230—260.
— Þið seljið allan ykkar
fisk í gegnum Sölusamband ís-
lenzkra fiskframleiðenda, sem
þú ert stjórnarformaður fyrir.
Hvert er eðli þeirra? Einkenn-
ast þessi samtök ekki meira
en lítið af einokunarkenndri
sambræðslu, sem vill kveða í
kútinn alla tilhneigingu fram-
leiðenda til að stunda útflutn-
ing upp á eigin spýtur, óháðir
SIF eða öðrum?
— Þetta eru frjáls samtök
framleiðenda, sem enginn er
þvingaður til að ganga í. Það
hafa heyrzt raddir um það, að
samtökin eigi að leggja niður,
en þær eru mest frá mönnum
utan þeirra. Vissulega hafa
komið fram þau sjónarmið, að
einstakir framleiðendur telji
hag sínum betur borgið utan
SÍF en með þátttöku í sam-
tökunum. En um síðir hafa
menn sætzt og samstarfið ver-
ið tekið upp á nýjan leik.
Að sjálfsögðu reynum við að
sýna fram á, að samvinnan inn-
an SÍF sé framleiðendum
heillavænlegust.
Sannleikurinn er sá, að árið
1932, þegar sölusamtökin voru
stofnuð, voru fisksölumálin í
mesta ólestri og það bitnaði
náttúrulega mest á íslending-
um sjálfum. Þá voru menn
með fiskinn í höndunum allt
árið og þegar vertíð hófst, var
enn verið að burðast við að
selja birgðir frá þeirri næstu
á undan. Menn fóru að bjóða
hver niður fyrir annan, og oft
seldist fiskurinn svo seint og
síðar rneir fyi'ir lágt verð, enda
í mjög lélegu ástandi. Því
meira sem fiskað var, því
meira tapaðist af fjármunum.
Fiskheildsalamir suður á
Spáni voru þá líka stundum
búnir að selja mörgum sömu
fiskpartíin vegna algjörs skipu-
lagsleysis. íslendingar urðu því
fyrstir að ríða á vaðið og
stofna sölusamtök, sem Kan-
adamenn, Norðmenn og Fær-
eyingar ætla nú að taka sér
til fyrirmyndar að mér skilst.
Ég kom fyrst inn í stjórnar-
herbergi SÍF árið 1959, og ef
ég lít yfir tímabilið síðan, þá
er mest áberandi aukinn og
bættur húsakostur og vélvæð-
ing í framleiðslunni. Ennfrem-
ur saltfiskframleiðsla okkar og
annarra þjóða, sem seldu
skreið til Nígeríu, vaxið. Einn-
ig er það þýðingarmikið, hvað
þurrkfiskframleiðslan hefur
aukizt aftur. Á þessu ári má
búast við, að heildarfram-
leiðslan á saltfiski á öllu land-
inu verði 35 þús. tonn og þar
af 8—10 þús. tonn af þurrfiski.
Þetta kemur til af þvi, að Suð-
ur-Ameríkumarkaðurinn fyrir
þurrfisk hefur opnazt aftur.
Fyrir 6 árum var þurrkaði
fiskurinn ekki nema 7 % af
allri framleiðslunni.
Við Helgi Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri SÍF, fórum í
mikla ferð um Suður-Ameríku
1968 til þess að hressa upp ál
viðskiptasambönd, sem við
höfðum haft þar áður. Við
gengum um markaðstorgin til
að sjá verðlag á helztu mat-
vælategundum eins og á eggj-
um, nýjum fiski og kjúkl-
ingum. Með þessu öfluðum við
okkur upplýsinga, sem hafa
komið að góðu haldi við á-
kvörðun verðlagsstefnu okkar
hér heima.
Við komumst líka að því í
þessari ferð, að íslenzkir fram-
leiðendur höfðu alltaf verið að
þurrka fiskinn of mikið, — til
óþurftar fyrir neytendurna og
kostnaðarauka fyrir þá sjálfa.
Verzlunarmenn þarna syðra
kvörtuðu undan því, að enginn
hnífur biti á fiskinn en þeir
bentu okkur á góðar kæli-
geymslur, sem þeir ráða yf-
ir, þar sem fiskurinn geymist
vel og þess vegna er óþarft að
þurrka hann jafnmikið og hér
var gert.
— Er harkan mjög niikil í
samkeppninni við framleiðend-
ur í öðrum löndum?
— Já. Norðmenn eru mjög
skæðir og tefla af miklum
vigahug, þessir ágætu frændur
okkar. Annars býst ég við, að
betri samvinna takist milli
helztu framleiðslulandanna á
þessu sviði núna á næstunni, í
svipuðu formi og er í sam-
FV 8 1972
35