Frjáls verslun - 01.04.1974, Blaðsíða 20

Á döfinniH
Heimskreppa í stiórnmálum
Hvert sem litið er á Vesturlöndum getur nú að líta
stjórnmálalegan glundroða og/eða sundrungu. Víða
ríkir óðaverðbólga og flókin efnahagsvandamál, sem
eru gjörsamlega óviðráðanleg fyrir hinn almenna borg-
ara. Það er óhætt að segja, að ókunnur velferðarsjúk-
dómur herji á hin vestrænu lýðræðisríki, enda er ekki
óalgengt að heyra fólk spyrja hvort lýðræðisskipulag
iðnríkjanna sé á undanhaldi.
Frá því í marz hefur
margt breytzt á vettvangi
stjórnmálanna á Vesturlönd-
um og hér verða nefnd
nokkur dæmi:
íhaldsstjórn Edwards
Heaths tanaði þingkosning-
um á Bretlandseyj'um, og
við stjórntaumunum tók
ríkisstjórn Verkamanna-
flokksins, undir forsæti
Harolds Wilsons. Hin nýja
stjórn er minnihlutastjórn,
sem hlaut aðeins stuðning
% hluta kiósenda þar í
landi og er því völt í sessi.
Willy Brandt, kanslari
Vestur-Þýskalands, varð að
biðjast lausnar, eftir að í
ljós kom, að einn nánasti
samstarfsmaður hans var
niósnari Austur-Þióðverja.
Við kanslaraembættinu tó-k
Helmut Sehmidt, sem hefur
orð á sér fyrir að vera
harður stiórnmálamaður. Ó-
hætt er að segia, að meiri-
hluti stjórnarflokkanna á
þingi sé frekar veikur og
stjórnin þvi völt.
Arftaki Oharles de Gaulle,
fyrrum Frakklandsforseta,
Georges Pompidou er lát-
inn fyrir skömmu. Hinn ný-
kjörni forseti Frakklands,
Valery Giscard D’Estaing,
er sagður vera „íhaldssam-
ur miðflokkamaður", en
hann bar sigur úr bítum í
forsetakosningunum með
aðeins 1.5% meirihluta, en
andstæðingur hans var
Francois Mitterrand, leið-
togi sósíalista. Giscard
D’Estaing styðst við meiri-
hluta á þingi, sem saman-
stendur af nokkrum hægri-
og miðflokkum. Segja má,
að frá stjórnmálalegu sjón-
armiði ríki meiri glundroði
í Frakklandi, en verið hef-
ur um langt árabil. Fransk-
ir kommúnistar hafa hótað
að lama franskt athafnalíf
Wilson.
með byltingarkenndum
verkföllum á næstunni, ef
hinn nýi forseti fari ekki
að öllu með gát.
Ríkisstjórn Pierre Elliott
Trudeaus í Kanada, sem
verið hefur minnihluta-
stjórn í 18 mánuði, missti
stuðning sinn á þingi og
nýjar kosningar hafa verið
boðaðar í júlí n. k. Úrslit
kosninganna eru mjög tví-
sýn og stjórnmálaleg fram-
tíð Trudeaus, sem hefur
stjórnað landinu í sex ár,
er óviss.
Á ítalíu hefur verið skipt
oftar um ríkisstjórn frá lok-
um seinni heimsstyrjaldar-
innar, en í nokkru öðru ríki
Vestur-Evrópu. Samsteypu-
stjórn Mariano Rumors er
þegar fallin og framundan
er stjórnarkreppa. í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni, sem
fram fór 12.-13. maí s.l.,
samþykktu ítalskir kjósend-
ur, að hin umdeildu hjóna-
skilnaðarlö^ giltu áfram í
landinu. Útkoma kosning-
anna var mikið áfall fyrir
ríkisstjórnina og Páfagarð,
en kommúnistar unnu mik-
inn sigur í þessu máli.
f Tvísýnar þingkosningar
fóru fram í Ástralíu í maí,
en ríkisstjórn Verkamanna-
flokksins neyddist til þess
að boða kosningar fyrr en
til stóð. Verkamannaflokk-
urinn, undir forystu Gough
Schmidt.
Whitlams, fékk nauman
meirihluta í ríkisþinginu,
eða 63 þingsæti af 127 og
stjórnarandstaðan 60, en ó-
víst er um skiptingu 4 þing-
sæta í afskekktum héruð-
um landsins, þegar þetta er
ritað.
Þá hefur það vakið at-
hygli í heimspressunni, að
ríkisstjórn Ólafs Jóhannes-
sonar á íslandi missti meiri-
hluta sinn á þingi og varð
að boða nýjar kosningar.
Ekki hefur ástandið ver-
ið glæsilegt í fsrael, eftir
að Golda Meir, forsætisráð-
herra, baðst lausnar 10.
apríl s.l. Landið var leið-
20
FV 4 1974